Atá mo thriail as seo go ceann cúpla seachtain.
Soir ar ghnó go Cathair na Putóige, agus ansin caol díreach ar saoire go Corca Dhuibhne.
Beidh ciúnas anseo go ceann tamaill, mar sin, agus mé ag glacadh sos ón sreangsaol.
Seans go mbeidh mé i raon ríomhaire san idirlinn, ach níl mé cinnte.
Mar a deir sé ar an gcanna!
Nod libh: Tá tráchtanna múchta mar go raibh mé cráite ag tairiscintí airgid agus asarlaíochta i nGoogle Gaeilge. Tá fáilte roimh comhfhreagras áfach ag aonghusoh ag gmail ponc com.
2009-06-29
Bímis ag léamh!
De bharr taom saoithíneachta a bhuail mé, bhronn Tadhg leabhar dá chuid ón sraith "Bímis ag Caint faoi" orainn.
Ainneoin doicheall an poist roimh seoltaí i nGaeilge, shroich an leabhar ceann scríbe. (Bhí nótaí imill air - ag moladh d'fhear an phoist triail a bhaint as Bré, Na Clocha Liatha - agus Cill Dara!)
Pé scéal é, "An Bhfuil Rún Agat?" an leabhar a bhí roghnaithe againn, leabhar a chíorann rúndacht - cathain is cóir cloí leis, agus cathain is ceart na rúin a scaoileadh.
Tugann an insint agus na léaráidí gleoite muid, céim ar chéim, ó rúin deasa - bronntanas do mhamaí atá faoi rún go bhfaigheann sí é, tríd leathrúin - conas plé le eachtraí bulaíochta ar dhaoine eile, go dtí croí na ceiste - rún faoi droch íde ort féin, agus an riachtanas rún mar sin a scaoileadh le duine iontaofa.
Cheap mé go raibh na léaráidí san gcuid seo thar a bheith éifeachtach - ag leiriú an bhagairt diamhair a bheadh ag rud dá leithéid ar ghasúr, gan a bheith ró litriúl.
Tríd is tríd, an leabhar atá ann. De bharr go bhfuil mo chlann mic ró shean, agus m'iníon fós ró óg, is dócha nach mbeinn tagtha chomh fada leis de mo dheoin féin - fós. Beidh súil in airde agam don gcuid eile den sraith amach anseo - cé go bhfuil súil agam nach mbeidh call againn riamh le "Céard a Tharla idir Mamaí agus Daidí?".
Rud beag amháin - seans go bhfuil an litreoireacht rud beag deacair le léamh do thosaitheoirí léitheoireachta, rud a bheadh ina bhac do roinnt páistí san aois ghrúpa an leabhar a léamh as a gconlán féin.
An bhfuil rún agat?
le Jennifer Moore-Mallinos, maisithe ag Marta Fabrega
leagan Gaeilge le Tadhg Mac Dhonnagáin
ISBN: 978-0-9550983-9-0
34 lth, lándaite, clúdach bog
Aoisghrúpa: 6-10
Ainneoin doicheall an poist roimh seoltaí i nGaeilge, shroich an leabhar ceann scríbe. (Bhí nótaí imill air - ag moladh d'fhear an phoist triail a bhaint as Bré, Na Clocha Liatha - agus Cill Dara!)
Pé scéal é, "An Bhfuil Rún Agat?" an leabhar a bhí roghnaithe againn, leabhar a chíorann rúndacht - cathain is cóir cloí leis, agus cathain is ceart na rúin a scaoileadh.
Tugann an insint agus na léaráidí gleoite muid, céim ar chéim, ó rúin deasa - bronntanas do mhamaí atá faoi rún go bhfaigheann sí é, tríd leathrúin - conas plé le eachtraí bulaíochta ar dhaoine eile, go dtí croí na ceiste - rún faoi droch íde ort féin, agus an riachtanas rún mar sin a scaoileadh le duine iontaofa.
Cheap mé go raibh na léaráidí san gcuid seo thar a bheith éifeachtach - ag leiriú an bhagairt diamhair a bheadh ag rud dá leithéid ar ghasúr, gan a bheith ró litriúl.
Tríd is tríd, an leabhar atá ann. De bharr go bhfuil mo chlann mic ró shean, agus m'iníon fós ró óg, is dócha nach mbeinn tagtha chomh fada leis de mo dheoin féin - fós. Beidh súil in airde agam don gcuid eile den sraith amach anseo - cé go bhfuil súil agam nach mbeidh call againn riamh le "Céard a Tharla idir Mamaí agus Daidí?".
Rud beag amháin - seans go bhfuil an litreoireacht rud beag deacair le léamh do thosaitheoirí léitheoireachta, rud a bheadh ina bhac do roinnt páistí san aois ghrúpa an leabhar a léamh as a gconlán féin.
An bhfuil rún agat?
le Jennifer Moore-Mallinos, maisithe ag Marta Fabrega
leagan Gaeilge le Tadhg Mac Dhonnagáin
ISBN: 978-0-9550983-9-0
34 lth, lándaite, clúdach bog
Aoisghrúpa: 6-10
2009-06-28
Foirgnimh - Foirm agus Feidhm is fearr!
Agus mé i mBeirlín ar na mallaibh rith sé liom - arís - go bhfuil slacht ar leith ar mhonarchana an Gründerzeit thar mar a bhíonn ar mhonarchana an lae inniu. Bíonn gnéithe deasa - túir, fuinneoga gotacha agus rl sna foirgnimh brící dearga seo a mhaisíonn go seoigh iad.
Is mór idir sin agus iarrachtaí na haoise seo, fiú sár iarrachtaí cosúil leis an "Monarcha Gloine" de chuid Volkswagen i nDresden.N'fheadar an Oisín i ndiaidh na Féineachas é seo agam?
Go hairithe agus a lán de mhonarchan an "Aois Bhunaithe" anois díomhaoin.
Íomhánna ó Wikimedia Commons - anseo agus anseo.
2009-06-26
Giúdaigh mar cheithearnaigh i streachailt inmheánach na hEaglaise?
Dhá scéal ag John Allen anseo agus anseo:
Bíonn ceisteanna inmheánacha san Eaglais a theagmhaíonn le pobal na nGiúdach.
Ceist údarás an Phápa - agus Pius XII agus ceist an Uileloscadh mar cheithearnach san ceistiú sin. (Feictear dom gur deacair acu siúd atá in aghaidh údarás an Phápa droch samplaí a aimsiú, agus go ndíríonn siad ar scéalta amhrasacha faoi Pius XII. Tá obair mhaith á dhéanamh ag an Fondúireacht Réitigh an Bhealach le teacht ar fhirinne scéal Phius - a raibh deá cháil ar as a ról sa chogadh go dtí na 1960í agus dráma Hochhuth, An Fear Ionaid)
Ceist eile an gaol is ceart a bheith idir an tSean Tiomna agus an Tiomna Nua, Iosrael mar Phobal Tofa Dé agus an Eaglais mar Chorp Chríost. Sin ceist atá na diagairí ag streachailt leis leis na cianta, agus níl - agus is dócha ná beidh - freagra uileghabhálach air. Ach bheidh sé mí-loighciúil a chreideamh nár tháinig Críost chun an cine ar fad, Giúdaigh san áireamh, a cheannach ón mbás agus peaca. Ceist eile conas go díreach a tharlóidh sin.
Tá pointí thábhachtacha sna píosa thuas maidir leis an gá le breis stuaim agus íogaireacht ar gach taobh - na heití san Eaglais agus na heití sa Pobal Ghiúdach - ar na ceisteanna seo.
Bíonn ceisteanna inmheánacha san Eaglais a theagmhaíonn le pobal na nGiúdach.
Ceist údarás an Phápa - agus Pius XII agus ceist an Uileloscadh mar cheithearnach san ceistiú sin. (Feictear dom gur deacair acu siúd atá in aghaidh údarás an Phápa droch samplaí a aimsiú, agus go ndíríonn siad ar scéalta amhrasacha faoi Pius XII. Tá obair mhaith á dhéanamh ag an Fondúireacht Réitigh an Bhealach le teacht ar fhirinne scéal Phius - a raibh deá cháil ar as a ról sa chogadh go dtí na 1960í agus dráma Hochhuth, An Fear Ionaid)
Ceist eile an gaol is ceart a bheith idir an tSean Tiomna agus an Tiomna Nua, Iosrael mar Phobal Tofa Dé agus an Eaglais mar Chorp Chríost. Sin ceist atá na diagairí ag streachailt leis leis na cianta, agus níl - agus is dócha ná beidh - freagra uileghabhálach air. Ach bheidh sé mí-loighciúil a chreideamh nár tháinig Críost chun an cine ar fad, Giúdaigh san áireamh, a cheannach ón mbás agus peaca. Ceist eile conas go díreach a tharlóidh sin.
Tá pointí thábhachtacha sna píosa thuas maidir leis an gá le breis stuaim agus íogaireacht ar gach taobh - na heití san Eaglais agus na heití sa Pobal Ghiúdach - ar na ceisteanna seo.
Greannstad
Píosa breá ag an dTitleyeach inné. Ní Béal bocht go dtí é!
NÍL A fhios agam ar thug tú faoi deara é? An oíche faoi dheireadh is ea a tharla. Bhíos amuigh ag féachaint ar dhul faoi na gréine le súil is go dtiocfadh inspioráid filíochta éigin chugam nuair a tuigeadh dom nach rabhthas mar a bhí.
Íomhá ón NOAA
Foinse i ndísc
Sin sin. An tua tugtha do nuachtán Ghaeilge eile.
Ní minic a pléim ceisteanna cúiseacha anseo - saothar in aisce atá ann a bheith ag plé ceist na Gaeilge as Gaeilge go minic.
Ach is tubaiste a fhágann cantal orm teip seo an Fhorais.
Ní hamháin go bhfuil nuachtán [eile] ceilte ar léitheoirí na Gaeilge. Ach tá an deireadh leis an earra Ghaeilge ba fheiceálaí ar fud na tíre. Ní bheidh aon earra Gaeilge a d'fhéadfaí a fheiscint i ngnáth siopa nuachtáin ann níos mó.
Beidh Gaeilgeoirí níos ceilte ná riamh - ní fheicfear sinn ag léamh rud a aithneofar ar an bpointe mar nuachtán Gaeilge.
Ní léir dom straitéis ar bith ag bheith ag an Stáit i leith cur chun cinn na Gaeilge. Muna dtig leis an áisíneacht Stáit atá freagrach as cur chun cinn na Gaeilge fiú rud chomh simplí le seo a réiteach, cén dóchas atá ann go gcuirfear plean fad théarmach i bhfeidhm? Sin má fhoilsítear an diabhail rud riamh.
Crónóidh mé iriseoireacht Foinse - go háirithe scríobh Alex Hijmans, an Speallaire, Breandán 'ac Gearailt, deá altanna i bhFaobhar, An Saighdiúir Samhraidh, agus rl.
Tá súil agam go n-aimseoidh foireann agus saoririseoirí an nuachtáin foinse ioncam eile. Agus go mbeidh teacht againne ar foinsí a saíochta fós!
Ní minic a pléim ceisteanna cúiseacha anseo - saothar in aisce atá ann a bheith ag plé ceist na Gaeilge as Gaeilge go minic.
Ach is tubaiste a fhágann cantal orm teip seo an Fhorais.
Ní hamháin go bhfuil nuachtán [eile] ceilte ar léitheoirí na Gaeilge. Ach tá an deireadh leis an earra Ghaeilge ba fheiceálaí ar fud na tíre. Ní bheidh aon earra Gaeilge a d'fhéadfaí a fheiscint i ngnáth siopa nuachtáin ann níos mó.
Beidh Gaeilgeoirí níos ceilte ná riamh - ní fheicfear sinn ag léamh rud a aithneofar ar an bpointe mar nuachtán Gaeilge.
Ní léir dom straitéis ar bith ag bheith ag an Stáit i leith cur chun cinn na Gaeilge. Muna dtig leis an áisíneacht Stáit atá freagrach as cur chun cinn na Gaeilge fiú rud chomh simplí le seo a réiteach, cén dóchas atá ann go gcuirfear plean fad théarmach i bhfeidhm? Sin má fhoilsítear an diabhail rud riamh.
Crónóidh mé iriseoireacht Foinse - go háirithe scríobh Alex Hijmans, an Speallaire, Breandán 'ac Gearailt, deá altanna i bhFaobhar, An Saighdiúir Samhraidh, agus rl.
Tá súil agam go n-aimseoidh foireann agus saoririseoirí an nuachtáin foinse ioncam eile. Agus go mbeidh teacht againne ar foinsí a saíochta fós!
2009-06-25
Díoltas Dé
Bhíos ar cuairt i mBeirlín ag an deireadh seachtaine - dualgais teaghlaigh. Ach bhí deis agam cúpla sciurd isteach sa chathair a dhéanamh. Bhí an grian ag taitneamh go láidir, agus fíor na croise le feiscint go soiléir ar an túr teilifíse! Is iad na cumannaigh a thóg an túr seo i mBeirlín Thoir, agus tá cúpla leasainm eile air nach raibh cloiste agam go dtí go ndeachaigh mé i muinín Google chun mo chuimhní ar an leasainm a athnuachan. Is maith liom an leagan "Sankt Walter" - i ndiaidh Walter Ulbricht.
Breis ag wikipedia, anseo.
Le Raimond Spekking an griangraf - theip ormsa ceann a ghlacadh, bhíos i traein nuair a chonaic mé an feic!
Cruimh Chabáiste
Chuir muid roinnt cálráib i bosca glasraí sa ghairdín. Agus seo an toradh - ionradh na gcruimh cabáiste. Chuir mé an ruaig ar scata acu cúpla lá ó shin, ach tá ceann nó dhó á phiocadh agam de na duilleoga maidin agus tráthnóna ó shin. De réir na leabhair, ní dhéanfaidh siad aon ró dhochair don bharr. Tá súil agam gur amhlaidh atá - níl cálráib ró fhlúirseach in Éirinn. Faighim corr uair ó díoltóir i mBarra Temple é, ach ní bhím sa cháthair sách minic ag an deire seachtaine.
Glasra deas milis atá ann.
2009-06-17
Béarla na n-éin
Ar mo chamchuairteanna tháinig mé ar an suíomh seo.
Liosta de ainmneacha éanlaithe bailithe ag fear díograsach, Colm Ó Caomhánaigh.
Thar a bheith spéisiúl.
Liosta de ainmneacha éanlaithe bailithe ag fear díograsach, Colm Ó Caomhánaigh.
Thar a bheith spéisiúl.
2009-06-16
bith- (agus fata) éagsúlacht
Bhí alt san IT inniu maidir le prátaí Pheiriú (theip orm teacht air san eagrán ar líne).
Tá na mílte cineál práta acu thall, agus táthar anois ag tabhairt cúnamh d'fheirmeoirí ann leis an ilchinéalachas seo a chothú, agus a fhorbairt. Mar mhalairt ar sin, tá na feirmeoirí ag cuir an t-ábhar ar fáil d'eolaithe d'fhonn iniúchadh a dhéanamh ar na géinte.
Tráthúil, agus muid ag plé na ceisteanna a bhaineann lena leithéid thall agus abhus!
Is dóigh liom go bhfuil baint ag an dream seo leis - Lár ionad na bPrátaí
Más buan mo chuimhne, an creimeadh atá á dhéanamh don bhithéagsúlacht1 ceann de na gnéithe a bhí ag déanamh tinneas do Sheán Mac Donagh. Seo céim fónta, ar gach slí, mar sin.
1Is fearr liom an focal Gearmánach - Artenvielfalt.
Tá na mílte cineál práta acu thall, agus táthar anois ag tabhairt cúnamh d'fheirmeoirí ann leis an ilchinéalachas seo a chothú, agus a fhorbairt. Mar mhalairt ar sin, tá na feirmeoirí ag cuir an t-ábhar ar fáil d'eolaithe d'fhonn iniúchadh a dhéanamh ar na géinte.
Tráthúil, agus muid ag plé na ceisteanna a bhaineann lena leithéid thall agus abhus!
Is dóigh liom go bhfuil baint ag an dream seo leis - Lár ionad na bPrátaí
Más buan mo chuimhne, an creimeadh atá á dhéanamh don bhithéagsúlacht1 ceann de na gnéithe a bhí ag déanamh tinneas do Sheán Mac Donagh. Seo céim fónta, ar gach slí, mar sin.
Bíonn na fataí nite, bruite `gus ite ag na Connachtaigh
faoin am go bhfuil prátaí ráite ag na Muimhnigh
1Is fearr liom an focal Gearmánach - Artenvielfalt.
Ahmadinejad agus daille saol an Bhéarla
Alt ag Mercator.net le anailís spéisiúil ar cén fáth go bhfuil innealtóir fós i gcumhacht san Iaráin.
Is bocht an scéil é má tá muid san Iarthar ag brath ar eolas ó dhaoine atá báúil le tuairimí an Iarthair i gcoitinne, seachas daoine a bhfuil an fhírinne garbh, searbh ar eolas acu.
B'shin cuid den teip san Iaráic; agus seans go bhfuil níos mó den teip san réigiúin i ndán dúinn.
Tá, gan amhras, ceisteanna fós faoi ionracas an toghchán, agus beidh sé deacair fianaise a fháil slí amháin nó slí eile, agus cosc ar iriseoirí ón gcoigríoch a oifigí a fhágáil. Ach n'fheadar cé mhéid acu a bhfuil Fairsis ar a dtoil acu, pé scéal é!
Ceist chasta. Tá súil agam nach mbeidh cogaíocht mar thoradh air, Inshallah!
Is bocht an scéil é má tá muid san Iarthar ag brath ar eolas ó dhaoine atá báúil le tuairimí an Iarthair i gcoitinne, seachas daoine a bhfuil an fhírinne garbh, searbh ar eolas acu.
B'shin cuid den teip san Iaráic; agus seans go bhfuil níos mó den teip san réigiúin i ndán dúinn.
Tá, gan amhras, ceisteanna fós faoi ionracas an toghchán, agus beidh sé deacair fianaise a fháil slí amháin nó slí eile, agus cosc ar iriseoirí ón gcoigríoch a oifigí a fhágáil. Ach n'fheadar cé mhéid acu a bhfuil Fairsis ar a dtoil acu, pé scéal é!
Ceist chasta. Tá súil agam nach mbeidh cogaíocht mar thoradh air, Inshallah!
2009-06-13
Kleiner Mann – was nun?
Tréimhse imní agus buairt d'fhostaithe atá ann faoi láthair. Tá an feannadh croí a bhaineann leis an focal úd iomarcaíocht blaiste agam cheana féin i'm shaol, agus tuigim dóibh siúd atá ag gabháil tríd an bpeannaid sin faoi láthair.
Tá an cuir síos is fearr atá léite agam faoin bpurgadóireacht seo le fáil i "Kleiner Mann – was nun?" (A fhir bhig, agus anois?) le Hans Fallada. Scéal fostaí ar chéim íseal (díoltóir i siopa) i lár an an Spealadh Mhór atá ann. Ré a bhí níos deacra sa Ghearmáin ná in áit a bith eile. Cé gur scéal grá atá ann freisin, 'siad iarrachtaí an laoich greim a choimeád ar a fhostaíocht is mó a chuaigh i bhfeidhm orm. An eagla a thiomáineann é, agus an nasc dlúth idir a fhéinmheas agus a chuid oibre. An creimeadh a leanann an dífhostaíocht, agus an searc a choinníonn ag dul é.
Tá dóchas agam gur beag duine a bheidh chomh buailte céanna an uair seo - níl rudaí baileach chomh holc sin abhus, buíochas le Dia.
Léirmheas ag Zeit anseo, agus codanna den úrscéal móide réamhrá as Béarla ag Leabhair Ghoogle.
Tá an cuir síos is fearr atá léite agam faoin bpurgadóireacht seo le fáil i "Kleiner Mann – was nun?" (A fhir bhig, agus anois?) le Hans Fallada. Scéal fostaí ar chéim íseal (díoltóir i siopa) i lár an an Spealadh Mhór atá ann. Ré a bhí níos deacra sa Ghearmáin ná in áit a bith eile. Cé gur scéal grá atá ann freisin, 'siad iarrachtaí an laoich greim a choimeád ar a fhostaíocht is mó a chuaigh i bhfeidhm orm. An eagla a thiomáineann é, agus an nasc dlúth idir a fhéinmheas agus a chuid oibre. An creimeadh a leanann an dífhostaíocht, agus an searc a choinníonn ag dul é.
Tá dóchas agam gur beag duine a bheidh chomh buailte céanna an uair seo - níl rudaí baileach chomh holc sin abhus, buíochas le Dia.
Léirmheas ag Zeit anseo, agus codanna den úrscéal móide réamhrá as Béarla ag Leabhair Ghoogle.
2009-06-12
Pontifex
Alt ag John Allen ag rá gurbh é an Eaglais, agus go hairithe an Pápa, atá de dhíth chun nasc a dhéanamh le Moslamaigh measartha.
Tógálaí Droichid an sanasaíocht atá le Pontifex.
Is dóigh liom gur fíor dó, agus go bhfuil práinn ag baint leis an gceist.
Tógálaí Droichid an sanasaíocht atá le Pontifex.
Is dóigh liom gur fíor dó, agus go bhfuil práinn ag baint leis an gceist.
Cathláin an Phápa
Cuir an mhír seo ag Calliomachas ag smaoineamh mé.
Bhí tionchar riamh ag creideamh agus polaitíocht ar a chéile. Ba threise an tionchar úd i ré na Ríthe a chreid ceart Diaga a bheith acu rialú. Agus ón uair a chuir Leo III an choróin ar Chathal Mór, bhí gaol casta idir pobail agus flatha na Gearmáine agus an Pápa.
Agus scríobh Friedrich Schiller úrscéilín (nár chríochnaigh sé) "Der Geisterseher" bunaithe ar an ábhar céanna.
Sin an cúlra le sceon Goethe, agus a easpa comhbhá leis na Gael faoi chois:
Léiríonn an íomhá thuas Anraí ag geata Chanossa. Fuair mé anseo é.
Bhí tionchar riamh ag creideamh agus polaitíocht ar a chéile. Ba threise an tionchar úd i ré na Ríthe a chreid ceart Diaga a bheith acu rialú. Agus ón uair a chuir Leo III an choróin ar Chathal Mór, bhí gaol casta idir pobail agus flatha na Gearmáine agus an Pápa.
Zwei swert in einer scheide,
verderbent lîhte beide;
als der bâbst der rîches gert
sô verderbent beidiu swert
verderbent lîhte beide;
als der bâbst der rîches gert
sô verderbent beidiu swert
Bescheidenheit, Frîdanc, 1230
Nuair atá dhá chlaíomh in aon truaill
loitear go héasca iad araon
Nuair a shantaíonn an Pápa an Coróin
loitear iad araon.
Thug Anraí IV an Bealach go Canossa ar féin, rud a chuir corr eile san scéal. Mar a tharla go minic, chaill an Pápacht an cath bolscaireachta sin, a bhfuil macalla air go dtí an lá atá inniu ann.
loitear go héasca iad araon
Nuair a shantaíonn an Pápa an Coróin
loitear iad araon.
Thug Anraí IV an Bealach go Canossa ar féin, rud a chuir corr eile san scéal. Mar a tharla go minic, chaill an Pápacht an cath bolscaireachta sin, a bhfuil macalla air go dtí an lá atá inniu ann.
Ach leis an Athrú Creidimh, agus na cogaí a lean é, d'éirigh an scéal níos casta fós. Socraíodh i Síocháin Creidimh Augsburg gurbh é "cuius regio, eiuis religio" an prionsabal feasta - gurbh é creidimh an flaithe a bheadh mar chreideamh an ceantair.
Ba mhinic creidimh flaitheas ag malartú, de réir mar a mhalartaigh an prionsa. Uaireanta, d'iompaigh an Prionsa ar mhaithe leis féin - mar shampla August Láidir a d'iompaigh chun na Róimhe ar mhaithe le coróin na Polainne.
Tá a lán béaloidis ann faoi uisce faoi thalamh, breabaireacht agus dúmhál chun rídhamhnaí a iompú go dtí an creideamh "cuí". Tá sé lárnach in úrscéal Feuchtwanger, Jud Süss.
Tá a lán béaloidis ann faoi uisce faoi thalamh, breabaireacht agus dúmhál chun rídhamhnaí a iompú go dtí an creideamh "cuí". Tá sé lárnach in úrscéal Feuchtwanger, Jud Süss.
Agus scríobh Friedrich Schiller úrscéilín (nár chríochnaigh sé) "Der Geisterseher" bunaithe ar an ábhar céanna.
Sin an cúlra le sceon Goethe, agus a easpa comhbhá leis na Gael faoi chois:
"Bei den Katholiken", sagte Goethe, "sind alle Vorsichtsmaßregeln unnütz. Der Päpstliche Stuhl hat Interessen, woran wir nicht denken, und Mittel sie im Stillen durchzuführen, wovon wir keine Begriff haben"
Eckermann, Allagar le Goethe, 3ú Aibreáin 1829
(Agus tú ag plé leis na Caitlicigh, arsa Goethe, níl aon mhaith bheith faichilleach. Tá spéiseanna ag an bPápacht nach ritheann linn, agus modhanna iad a chuir i feidhm faoi choim nach bhfuil an tuiscint is lú againn orthu)
Léiríonn an íomhá thuas Anraí ag geata Chanossa. Fuair mé anseo é.
2009-06-11
Na Gael dar le Chesterton
Tháinig mé ar an aiste spéisiúil seo ar mo chamchuairteanna línseoireachta.
Léargas fiúntach ar cad is náisiún ann, agus gur truflais a bheith ag caint ar "chine". Monuar, táimid anois chomh mór faoi thráill an simléir is an hata ard - nó na rudaí arbh siombail dóibh iad - is a bhí na Breatnaigh riamh.
An ann don Náisiún Gaelach? An bhfuil an mianach fós ionann daoine eile a shú isteach inár gcomhluadar?
2009-06-10
Ríocht na nInnealtóirí
(Foinse anseo, bunaithe ar alt san IEEE Spectrum)
Dhá alt spéisiúla a léigh mé ar na mallaibh san iris Innealtóireacht agus Teicneolaíocht. Níl ach an ceann seo fós ar fáil ar líne - plé measartha fealsúnach ar an tionchar ar leas agus sonas an phobail a bhíonn - nó is féidir a bheith - ag innealtóirí. Rinne an alt eile scagadh ar ról na nInnealtóirí atá i gcumhacht san tSín. Dream a bhfuil an dul chun cinn i gcúrsaí eacnamaíochta curtha i gcrích acu, ach a bhfuil leithéidí an Falun Gong ag déanamh an tinneas dóibh.
Tá innealtóirí go maith ag leigheas fadhbanna ar féidir dul i ngleic leo le huirlisí na heolaíochta. Ach ní dream foighneach muid! Agus uaireanta bíonn sé deacair orainn aird mar is ceart a thabhairt an na gnéithe nach bhfuil intomhaiste - nó a chuireann an tomhas as a riocht iad fiú! Agus is eol dúinn go gcuireann daoine a iompar in oiriúint de gnéithe de a tomhaistear. Ní amhábhar do saothar innealtóireachta é an duine, ainneoin an dream a chreideann i, agus atá ag saothrú i dtreo an Aonrachta. (Scagtha ag Mercator.net anseo. Rinne C.S. Lewis a mharana ar an gceist seo i "The Abolition of Man")
Mar sin, cé go mba mhaith liom roinnt innealtóirí a bheith san Oireachtas - níl duine ar bith ann ó chaill Breandan Ryan a shuíochán san Seanad - is dóigh liom go bhfuil múnla SAM go maith anseo - dearann na hinnealtóirí gach rud - seachas na dlíthe!
Tá innealtóirí go maith ag leigheas fadhbanna ar féidir dul i ngleic leo le huirlisí na heolaíochta. Ach ní dream foighneach muid! Agus uaireanta bíonn sé deacair orainn aird mar is ceart a thabhairt an na gnéithe nach bhfuil intomhaiste - nó a chuireann an tomhas as a riocht iad fiú! Agus is eol dúinn go gcuireann daoine a iompar in oiriúint de gnéithe de a tomhaistear. Ní amhábhar do saothar innealtóireachta é an duine, ainneoin an dream a chreideann i, agus atá ag saothrú i dtreo an Aonrachta. (Scagtha ag Mercator.net anseo. Rinne C.S. Lewis a mharana ar an gceist seo i "The Abolition of Man")
Mar sin, cé go mba mhaith liom roinnt innealtóirí a bheith san Oireachtas - níl duine ar bith ann ó chaill Breandan Ryan a shuíochán san Seanad - is dóigh liom go bhfuil múnla SAM go maith anseo - dearann na hinnealtóirí gach rud - seachas na dlíthe!
2009-06-09
Aonaráin, alltacht, allagar, ádh, athnuachan
Táid ar fad le fáil i gCanary Wharf le Orna Ní Choileáin.
Gearrscéalta breátha atá díreach léite agam. Scéalta ón ré seo, agus iad inchreidte ainneoin iad a bheith ag cíoradh eachtra as an gnách - Kafkach geall leis.
Duine aonair, aonaráin go minic, i gcroí gach scéal acu, i ngleic le dán arbh féidir leis bheith aisteach, uafar, crua.
Thaitin na scéalta go mór liom, agus shlog mé an leabhar. (Ar an ndrochuair do na foilsitheoirí, ón leabharlann a fuair mé é. An géarchéim, tá's agat!)
Léigí (agus ceannaígí, más féidir!)
Canary Wharf
Cnuasach Gearrscéalta
Orna Ní Choileáin
ISBN 9781901176919
Cois Life 2009
167 lth.
Gearrscéalta breátha atá díreach léite agam. Scéalta ón ré seo, agus iad inchreidte ainneoin iad a bheith ag cíoradh eachtra as an gnách - Kafkach geall leis.
Duine aonair, aonaráin go minic, i gcroí gach scéal acu, i ngleic le dán arbh féidir leis bheith aisteach, uafar, crua.
Thaitin na scéalta go mór liom, agus shlog mé an leabhar. (Ar an ndrochuair do na foilsitheoirí, ón leabharlann a fuair mé é. An géarchéim, tá's agat!)
Léigí (agus ceannaígí, más féidir!)
Canary Wharf
Cnuasach Gearrscéalta
Orna Ní Choileáin
ISBN 9781901176919
Cois Life 2009
167 lth.
2009-06-04
Dhá cultúr?
Bhí alt ag Torlach Mac Con Midhe i mBeocheist na seachtaine seo inar chuir sé an cheist
N'fheadar conas an bearna úd a líonadh? Scríobh linn, is dócha!
Feictear dom go bhfuilid ann sa bhlagadóireacht atá ag cíoradh na ceisteanna seo. Feictear dom freisin go bfuilimidne a bhíonn ag plé leis na heolaíochtaí go gairmiúil sách oscailte do na dána. An-sampla aiste Sheáin ar an gCeimic. Ach is dócha gur fíor nach bhfuil an cumarsáid ann san treo eile.Ach an féidir linn eolaíocht a phlé – mar shampla, ceist na géineolaíochta, rud atá rí-thábhachtach, bíodh sé le leas nó le haimhleas an chine daonna – mar a phléitear ábhair eile?
Léigh na nuachtáin agus éist leis na meáin chraolta sa Ghaeilge. Pléitear litríocht agus stair agus polaitíocht agus a leithéid go rialta – ach is annamh a phléitear eolaíocht. Ní hé nach bhfuil na téarmaí ar fáil. Ach níl ann ach corrdhuine cosúil leis an Dr Matt Hussey a fhoilsíonn ar chúrsaí eolaíochta. Is trua é, agus is mór an chaill ar an Ghaeilge é.
N'fheadar conas an bearna úd a líonadh? Scríobh linn, is dócha!
2009-06-03
Lón intinne ón mbeatha saorga
Sean McDonagh faoi agallamh ar John Allen. (Bhí athchló ar an alt seo san Irish Catholic, mar a chonaic mise é)
É dubhdóite in aghaidh na síolta géinathraithe.
Caithfead a rá go bhfuilim féin amhrasach. Go háirithe faoi na síolta daora seo a bhfuil athrú déanta orthu chun nach mbeidh toradh ar bith ar a dtoradh - rud a fhágann smacht iomlán ag lucht a ndíolta ar an margadh úd.
Tá dealramh lena ráiteas freisin go bhfeadfaí daonra níos mó a bheathú (agus níos folláine, freisin) ach muintir an Iarthar aithris a dhéanamh ar nósanna feollaghdaithe an Oirthear, seachas a mhalairt mar atá ag tarlú anois agus an meánaicme ag fás san Ind agus sa tSín. (Agus go n-éirí leo!)
Tá sé deacair tuiscint ceart a bheith ar iarmhairtí athraithe mar seo ar an mbithsféar - is maith -agus scanrúil - an sampla é na coiníní san Astráil, abair.
Ceist chasta. Tá tuairimí eile cíortha ag John Allen in altanna eile - bhí comhdháil ar an gceist sa Vatacáin, mar a bhfuil sé ag feidhmiú mar chomhfhreagraí. Breis nascanna ag bun an ailt thuas.
Ceist nach mór a chíoradh.
Ach tá sé níos práinní abhus, sílim, dul i ngleic leis an méid beatha a chuireann muid amú.
É dubhdóite in aghaidh na síolta géinathraithe.
Caithfead a rá go bhfuilim féin amhrasach. Go háirithe faoi na síolta daora seo a bhfuil athrú déanta orthu chun nach mbeidh toradh ar bith ar a dtoradh - rud a fhágann smacht iomlán ag lucht a ndíolta ar an margadh úd.
Tá dealramh lena ráiteas freisin go bhfeadfaí daonra níos mó a bheathú (agus níos folláine, freisin) ach muintir an Iarthar aithris a dhéanamh ar nósanna feollaghdaithe an Oirthear, seachas a mhalairt mar atá ag tarlú anois agus an meánaicme ag fás san Ind agus sa tSín. (Agus go n-éirí leo!)
Tá sé deacair tuiscint ceart a bheith ar iarmhairtí athraithe mar seo ar an mbithsféar - is maith -agus scanrúil - an sampla é na coiníní san Astráil, abair.
Ceist chasta. Tá tuairimí eile cíortha ag John Allen in altanna eile - bhí comhdháil ar an gceist sa Vatacáin, mar a bhfuil sé ag feidhmiú mar chomhfhreagraí. Breis nascanna ag bun an ailt thuas.
Ceist nach mór a chíoradh.
Ach tá sé níos práinní abhus, sílim, dul i ngleic leis an méid beatha a chuireann muid amú.
2009-06-02
Kaiserwetter
(Liam II na Gearmáine, íomhá ó Wikimedia)Tá sé sna fichidí meánacha le cúpla lá anuas.
Is mór an díol trua iad na scoláirí bochta atá faoi chuing na scrúdaithe stáit.
Ach bheadh Liam II sásta,ach é bheith anseo.