Eachtra Anailíse

Agus mé ag léamh an scéal seo faoi na hinnealtóirí a rinne anailís ar Stuxnet agus a thuig é, rith sé liom go bhfuil ábhar d'úrscéal iontach ann. (Agus is cinnte go bhfuil scata daoine ag iarraidh díreach sin a dhéanamh. Ach tallann a bheith agam ...)

Spéisiúil Éireannach a bheith lárnach sa scéal - Liam Ó Murchú.

Is éard is ea Stuxnet ná víreas ríomhaireachta thar a bheith casta. Agus neamhghnách - mar bhí sé ciúin mura raibh sé ar ríomhaire de chineál áirithe. Go deimhin, bhí an urchóid dírithe ar gléasanna de chuid Siemens a nascfaí leis an ríomhaire ionfhabhtaithe. Rinneadh amach ar deireadh gurbh dócha gurbh iarracht a bhí ann córas núicléiche na hIaráine a scrios - tríd na gléasanna stiúrtha a chuir as feidhm. Ar bhealach thar a beith simplí - na hinneall a chuir ag casadh ró ghasta ar feadh seal, ansin ró mhall. Arís is arís eile. 

Bheadh saoirse ag úrscéalaí dar ndóigh an dá thaobh den scéal a léiriú! Ní hamháin na bleachtairí ag déanamh a gcuid anailíse, ach an dream a chum is a scaip. Spéisiúil freisin an tagairt (b'fhéidir) do leabhar Eistir, leabhar a chuireann síos ar theacht slán na nGiúdach ar ghéarleanúint agus iad i measc na Peirsigh.

 Féach! Bhí glórtha agus clampar, toirneach agus creathanna talún agus callóid ar fud na cruinne.  Agus féach! Tháinig dhá dhragún mhóra amach agus iad réidh chun catha a chur ar a chéile agus ba mhór í a mbúir.  Nuair a chualathas a nglór réitigh gach cine iad féin chun cogadh agus cath a chur ar chine na bhfíréan. Agus b’shin é lá an dorchadais agus an dainséir, lá na hanacra agus na hanbhainne, nuair a bhí eagla agus suaitheadh ina luí ar an talamh.
(Eis 1:1)

Is barrshamhail an scéal seo d'obair anailíseora ríomhaireachta; agus an meascán de eolas, foighne, instinn - agus ádh - is gá chun an obair a dhéanamh. Bheadh sé, gan amhras, mós deacair scannán a dhéanamh d'eachtra mar seo a bhíonn laistigh d'intinn innealtóra. Ach cá bhfios ...

Cinnte is léiriú eile é ar an dtábhacht atá leis an gcogaíocht leictreonach.

Guth fileata

Tá guth an Ríordánaigh i mo sheinnteoir póca agam ón deireadh seachtaine - fiche naoi mír idir phrós agus filíocht. Ar mo chéad éisteacht bhí cineál díomá orm - bhíos ag súil le reacaireacht chomh huasal cumhachtach le guth Uí Dhireáin nó Caitlín Maude atá ar an seinnteoir freisin agam.

Ach ansin thug mé faoi ndeara an saothar anála a bhí air; agus chuimhnigh mé go raibh sé céasta ag an eitinn agus gurbh as an bpianpháis sin a fáisceadh a chuid filíochta agus machnaimh.

Rud a thugann doimhneacht faoi leith don dtaifead seo agus luach. Reacaireacht paiseanta a thugann breis tuiscint ar na dánta.

Bainfear pléisiúir agus tairbhe as anois agus mé ar chonair an chomaitéara i gcuideachta chomh huasal éigseach.

Seán Ó Ríordáin - Filíocht Agus Prós CD
Á léamh ag an bhfile
GaelLinn 2008

An plé úd ar Ghaeilge na Galltachta

Tá na hailt a bhí ar Gaelscéal ar líne anois:

An chéad alt a scríobh Colm: - Cén saghas athbheochana atá uainn?

Freagra Scott: - Caithfear bheith cothrom nó ní éireoidh linn

An méid a bhí le rá agamsa: Comhoibriú de dhíth ó phobail éagsúla na Gaeilge

agus litir ó 'Rossa Ó Cearbhaill-Ó Ceallaigh' - Foyb le Gwalegguh na kathruk?

Aguisín 2011-08-26 Alt le Alison Ní Dhorchaidhe:  Dáiríously, ná bígí chomh piúratánach sin!

Císte Plúirín Sneachta

Oideas, mar a gheall mé:

375g Plúr Geal
375g Siúcra
250g Im

5 Ubh
2 spúnóg tae púdar bácála

Taos a mheascadh as na chomhábhar thuas. Ansin

50g púdar cócó

a chuir tríd leath den taos. An taos a chuir ina chearnóga dorcha agus geala ar an stáin bácála.

Silíní dubha (as gloine) a bhrú isteach sa taos. Ansin é bhácáil ag 180 céim ar feadh daichead nóiméad. Blas finscéalach uaidh!

Gile an tSneachta, Duibhe an Fhéich agus Deirge na Fola

An Mór-ríon le Louis le Brocquy

‘It-conairc me gnuis am' aisling,’ ar Deirdre, ‘ba gile gnaoi ina gnuis an rígh, no Chailcin, agus is ann a bh-feacus na trí datha do craigh mé .i. gile an t-sneachta ar a chneis, duibhe an fhiche ar a fhuilt, & deirge na fola ar a ghruaidh; & mo nuar, ni buan mo bheatha muna b-fhagham mo mhion.’ ‘Faroer do mhíon a mion!’ ar Leabharcham.

 Longes mac nUislenn

Tá an tré dathanna seo ar fáil i scéalta eile, gan amhras. I scéal Plúirín Sneachta priocann a máthair a méar agus feiceann sí deirge na fola ar ghile an éadaigh sa bhfráma éabann bróidnéireachta. Arís, barrshamhail áilleachta atá i gceist leis an trí dhath.
An rud a chuir i m'aigne é ná go bhfuil sé i gceist agam Schneewittchenkuchen a dhéanamh ag an deireadh seachtaine; le taos geal & dubh (cineál - donn an chócó le bheith cruinn) agus silíní. Má bhíonn an t-áiméar agam cuirfidh mé suas oideas & íomhá ar ball.

Croí an Dorchadais

Grianghraif de íol ón Congó ó Wikimedia

Tá úrscéal eile le Alan Titley críochnaithe agam anois - "Méirscrí na Treibhe". Úrscéal faoi luath ré neamhspleáchais na hAfraice agus an tír samhalta ann, Zanidia,  ag titim chun deachtóireachta. Mar a pléadh san agallamh seo leis ar Beo, bhí Titley sa Nigéir san tréimhse sin, agus gearradh seachtain príosúin air.

Paul Lodabo an duine atá lárnach san scéal. Mac le fear saibhir a bhfuil cúl tugtha aige lena chine. A chlann oilte aige le bheith beag beann ar an ndúchas. Paul féin, tá sé ag filleadh ó thréimhse fada staidéir dlí san Eoraip, tréimhse atá curtha de aige go coinsiasach, díograiseach, umhal do mhianta a athair dhó.  An chuma air ach a bhfilleann sé go bhfuil nead cluthair réitithe ag a athair dó - a athair anois mór leis na máistrí nua, agus saibhir le cois. Bean roghnaithe dó. Ach ní mar sin a thiteann amach. Tá a dheartháir tar éis titim amach lean athair. É tar éis a theanga dúchais a shealbhú i ngan fhios agus in ainneoin a athair. Díbeartha as an dteaghlach dá bharr. Ach cion fós ag a athair air, agus níonn Paul iarracht  iad a thabhairt le chéile arís. Téann sé ar cuairt ag a dheartháir sa plódcheantar ina bhfuil sé ag cuir faoi.  Bíonn cur agus cúiteamh eatarthu, agus tosaíonn a oscailt súil Paul. Ach ansin bíonn a dheartháir páirteach in agóid ollscoile in aghaidh an deachtóir, agóid a cuirtear deireadh fuilteach leis agus ina dhúnmharaítear a dheartháir. Rud a thugann ar Phaul an chonair a thosaigh a dheartháir air a leanacht; ach freisin dul sa tóir ar a dhúchais fhéin. Tugtar "fear gorm geal" air ag an tús - faoin deireadh, cé gur teip atá i ndán dó is cosúil, tá sé socair ann féin. Sin atá fúm a rá, ar eagla go scriosfainn an scéal oraibh!

Admhaím go raibh sleachta fada foclacha san úrscéal seo a shleamhnaigh mo shúil agus m'aigne tharstu gan tadhaill leo. Nó bheinn á léamh le foclóir - agus b'fhéidir níos mó na ceann amháin acu - i lámh amháin agus an leabhar san lámh eile. Mar sin féin, níor chuir na sleachta seo bac orm éirim an scéal a thabhairt liom agus taitneamh a bhaint as an sár scríbhneoireacht.  Gluaiseann an scéal go gasta seachas na sleachta sin, agus tumtar an léitheoir go domhain ins na heachtraí.  Tá carachtar láidre eile ann, agus iad léirithe go mion agus go tarraingteach. Tá eachtraí móra agus beaga ann, léirithe chomh maith ceanna . Tá, fiú, cuid de bhéaloideas na hAfraice ann, nó ar a laghad béaloideas le blas na hAfraice. Agus cluiche sacair! Is fiú go mór an dua é a léamh.

Méirscrí na Treibhe

Alan Titley

Ar fáil ó Chló Iar Chonnachta ar €15 bog nó €20 crua. Ach is ón leabharlann  a fuair mise é, le cúnamh ó Borrowbooks.

Aguisín: agus seo á scríobh agam, tháinig mé ar léirmheas eile ar Gluaiseacht:

Ag rince i measc na leabhair!

Maidin inniu d'fhreastail m'iníon agus mé fhéin ar imeacht de chuid Comhluadar agus an Siopa Leabhair i Sráid Fhearchair. An chéad ceann de sraith atá ann chun léitheoirí óga a mhealladh isteach sa siopa. Ba dheacair foilsitheoir níos fearr a mhealladh don gcéad ócáid ná Futa Fata, arbh é an fear ildánach sin Tadhg Mac Dhonnagáin a cheann feadhna. Tadhg agus a iníon a chuir tús le himeachtaí, ag léamh an scéil Neilín agus an Cat. Lean beirt údar eile de chuid an tí - Ailbhe Nic Giolla Bhrighde ag léamh a leabhar "Cócó an Colgán Cairdiúil", scéal ana dheas faoi éagsúlacht agus cairdeas. Bhí sé go deas freisin go bhfuair canúint Conallach bheith istigh!

Seal Patricia Forde a bhí ann ansin, ag léamh a scéal samhlaíoch "Cití Cearc" - tá na léaráidí don scéal dréimire seo iontach ar fad! Chuir Tadhg agus a iníon smear mullaigh ar an ócáid le meascra dánta agus amhráin óna shaothair Bliain na nAmhrán, Ceol na Mara agus Gugalaí Gug. Bá léir ón rannpháirtíocht go raibh taithí ag na gasúir ar na scéalta agus amhráin agus gur bhain siad ana scléip as. (Sílim gur díoladh leabhar nó dhó chomh maith!)

Tá moladh ag dul do Dharagh Ó Tuama agus a fhoireann as an ócáid a eagrú chomh maith sin; agus as na bronntanais a bronn siad orainn agus muid ag imeacht - scéalta ar DD, Leabhar dathúcháin agus lón beag. Beidh súil in airde againn do ócáidí mar é! Tá áiseanna agus leabhair iontacha ann do ghasúir agus seo bealach samhlaíoch chun an scéal a scaipeadh.

Conas oighearshruth a thrasnú go sábháilte sa cheo

Íomhá ón gnáthfhoinse: le Cactus26

Mheabhraigh an meafar a úsáid Néidí ar na mallaibh dom an taithí a bhí agam thart ar fiche bliain ó shin nuair a rinne mé cúrsa seachtaine ar oighearshruth leis an DAV. Chaith mé seachtain le thart ar scór duine eile, ag foghlaim conas bogadh go sábháilte ar an oighear. Bhíomar san Ötztal, ag cuir fúinn san Brandenburger Haus. 

Tháinig muid le chéile sa ghleann agus  shiúl suas go dtí imeall an oighearshruth. Ansin ceanglaíodh le chéile muid le rópa. Duine de na oiliúnóirí chun tosaigh, duine ag an deireadh, muide sa lár. B'é tasc an chéad duine creabháis a lorg faoin sneachta. Ainneoin sin, níorbh fhada gur shleamhnaigh mise go coim in oighearscoilt. Fágadh ansin mé, mo mhála droma i bhfostú ar thaobh an scoilt, agus mise ag crochadh as, folús na céadta méadar ar dhoimhneacht fúm. Bhíos thar a bheith buíoch den téad, deirim libh! Níorbh fhada go rabhas fuascailte ag an meitheal.

Rinne muid scileanna éagsúla a chleachtadh le linn na seachtaine; ach lá amháin bhí ceo trom ann agus bheartaigh na teagascóirí ar léiriú dúinn conas compás a úsáid i gceart sa cheo. Níl aon sainchomhartha tíre le feiceáil sa cheo, gan amhras - go háirithe agus an oighear bán ag cuir leis an mearbhall. Mar sin féin, ní mór don gcéad duine ar an meitheal téide bheith ar a airdeall d'oighearscoilt. An duine deiridh atá freagrach as an gcompás agus an treo. Agus úsáidtear an meitheal féin, scaipthe ina líne díreach amach ón duine deiridh, mar áis chabhrach.

Ana thaithí a bhí ann; ach níor fhill mé ar an oighear ó shin.  I bhfad an iomarca trealaimh i gceist, agus níor bhraith mé ar mo shuaimhneas leis na crampóin ná le tua oighre.

Na meáin sóisialta agus an Ríomhlóid

Chuir ceisteanna Niamh mé ag meabhrú arís ar mo chuid línseoireachta. Is cosúil, (de réir tuairiscí ar twitter) go ndúirt Peadar Mac an Iomaire (ag Tionóil Conradh na Gaeilge) go bhfuil úsáid na Gaeilge ar líne ag cur le litearthacht na Gaeilge. Níl amhras dá laghad orm go bhfuil a leithéid fíor i mo chás fhéin de. Is ar mhaithe le faobhar a chuir ar mo chuid Gaeilge a chuaigh mise ar líne an céad lá riamh. Agus is iomaí duine a chuir mé ríomhaithne orthu ó shin, a chuidigh ar bhealach amháin nó ar bhealach eile liom an aidhm sin a bhaint amach. Beatha teanga a labhairt; buanú teanga a scríobh. Agus go pointe sin atá ar bun agam ar líne ó na laethanta luatha ar liosta ríomhphoist Gaeilge-A nó ar clár plé Cumasc nach maireann. (Tharrtháil Pádraig cuid de na seoda liteartha uaidh sin, áfach.) Is ann fós do Chlár Plé Daltaí, cé go bhfuil sé mós ciúin le tamall.

Faoi láthair is anseo ar mo bhlag agus ar twitter is mó a bhím ag Gaeilgeoireacht ar líne. Pobail agus gnáis éagsúla atá i gceist, agus glacaim leis gur pobal eile fós atá i gceist le Gnúisleabhar - poll ama eile atá á sheachaint agam cé go bhfuil mo bhean agus mo chlann gníomhach ann.

D'fhéadfaí blagadóireacht a chuir i gcomparáid le Club Fir Uasal de chuid na Sasanach, abair. Déanann duine againn píosa cainte, agus cíorann na baill eile sa Bhlagtacht é. Uaireanta spreagtar mír níos faide ag blagadóir eile de bharr a bhfuil scríofa againn. Go hiondúil, is comhrá béasach, sách mall, stuama staidéarach atá i gceist. Murab ionann agus twitter, áit a lingeann an allagar ó théama go téama ar luas lasrach, agus áit a mbíonn an allagar sách teasaí ar uairibh, fiú sa chúinne Gaeilge. Is cosúla le comhrá teach tábhairne é, leis an difear seo - nach bhfuil an geis i dtreis iompú ar an mBéarla! Go deimhin bhí roinnt comhráití spéisiúla agam agus mise ag scríobh i nGaeilge agus mo pháirtí sa chomhrá as Béarla. Sin rud ar dheacair é a shamhlú san fíor saol!
Tá rud eile ar fusa go mór é dhéanamh le twitter: Nasc a scaipeadh agus cúpla focal a chuir leis. Bhíodh a leithéidí a dhéanamh anseo agam le Blúiríní. Ach is minic cnaipe i bhfearas ag suímh nuachta a sheolann túít ar an bpointe, agus deis focal nó dhó a chuir leis. Is maith liom an dúshlán nath a chumadh faoi bhun 140 carachtar - agus tá na seoda ag Dennis oiriúnach chuige sin. Tá iarrachtaí déanta agam nua Ghaeilge ar dánfhocail as a chnuasach agus nasc go dtí an foinse. Tá a leithéidí déanta agam le nathanna eile freisin.

Shleamhnaigh mé isteach sa bhlagadóireacht trí thaisme: agus isteach sa lán túíteadóireacht mórán ar an mbealach céanna!

Gan amhras, níl sa chabaireacht ar líne ach cuid den scéal. Tá tábhacht freisin leis na foclóirí - idir oifigiúil agus neamhoifigiúil - ar líne. Agus, ó thús an idirlíon bhí leithéidí Sabhal Mór Ostaig ag cuir eolairí ar fáil. Cabhair is ea a leithéidí chun an Gaeilge ar an Gréasán a aimsiú, fiú agus feabhas as cuimse tagtha ar cuardach ar líne le uirlisí fearacht Google.  Tá an dúrud foinse nuachta ar fáil freisin (cé go bhfeadfadh níos mó a bheith ann!). Tá podchraoltaí ann. Tá seoda ár litríochta ar fáil, uaireanta in áiteanna thar lear - an cnuasach filíochta seo, abair.

Tá na dána digiteacha ag feabhsú sa Ghaeilge ar chomhchéim le teangacha eile, agus na huirlisí ar fáil as Gaeilge.

Go leana an Ríomhlóid!

---

Nóta do na foclóirithe: ó Ciarán Ó Meachair a sciob mé an focal Ríomhlóid!

Kunststoff

Bhí mé san uisceadán i mBré le m'iníon inniu. (Tá ticéid buan againn, mar sin bíonn muid ann sách minic). Sa seomra spraoi agus eolais atá ag deireadh an turais bhí taispeántas ealaíona le Jane Rose. Tá cónaí uirthi ar Colbhasa, ceann d'oileáin na hAlbain. Is bean raice díograiseach í, agus tá a cuid saothair déanta as an turscar a bhailíonn sí - as plaisteach ach go háirithe, ábhar atá, faraor, ag éirí ró fhairsing sa bhruth faoi thír. Ní raibh mé ró thógtha lena cuid ealaíona, mar ealaíon. Ní raibh ann ach cnuasach raice, dar liom, curtha i bhfrámaí féin déanta. Ceardaíocht, b'fhéidir.

Ach mar léiriú ar thionchar an duine ar an dúlra, agus na nithe fánacha a chaitheann muid uainn; foirfe agus tábhachtach. Thug mé suntas ar leith do phíosa amháin - mála láimhe agus an méid a bhí ann. De réir dealraimh goideadh an mála ó bhean i Lios na gCearrbhach. Baineadh an airgead as, agus is léir gur caitheadh isteach in uisce éigin an chuid eile. Ocht seachtain níos moille, scuabadh suas ar trá Colbhasa é, an méid a bhí ann so-aitheanta go leor leis an mbean a aithint as.

Meabhraigh an taispeántas an Mórghuairneán san Aigéan Chiúin arís eile dom.

---

Maidir le teideal an mhír seo: Kunststoff an focal Gearmáinise ar plaisteach. Ach ciallaíonn Kunst ealaíon chomh maith le saorga.