Amhráin Amhairgin, An Chailleach Bhéarra, Amhra Choilm Cille

Nuair a chonaic mé tagairt don leabhar seo a bheith foilsithe, ar na meáin shóisialta más buan mo chuimhne, chuir mé fios air ó Leabhar Breac láithreach. 

Fathach i saol na filíochta ab ea Máire Mhac an tSaoi. Bhí sé de phribhléid agam bheith ina láthair ar a laghad uair amháin, nuair a rinne Imram í a cheiliúradh. 

Tá a cuid filíochta agus a cuid próis fileata - Gearóid Iarla, abair - léite le fonn agam. 

Agus tá spéis agam sa tseanlitríocht. Ach níl an Ghaeilge inár scríobhadh iad ar mo thoil agam. Taobh le haistriúcháin scolártha Béarla nó Gearmáinis a bhíonn mé. Tá neart den bhunábhar ar fáil ar líne anois ó leithéidí https://celt.ucc.ie/ nó Thesaurus Linguae Hibernicae.

Ach ní hamháin gur fathach filíochta ab ea Máire Mhac an tSaoi, ach scoláire nótaltha freisin. Scoláire a d'fhoghlaim ní hamháin sna hAcadaimh ach in Ollscoil Dhún Chaoin, ag éisteacht le hallagar a huncail Pádraig de Brún le saoithe na háite. (Feall atá ann go bhfuil Tigh na Cille tite as a chéile). 

Leagain sách iomlán de thrí dhán - nó le bheith cruinn trí chnuasach dánta ársa - atá sa leabhar seo. Tá na bunleagan dorcha, agus tá roinnt den doiléire sna leaganacha nua. Ach is gaiscíocht an fhile atá i gceist leis sin - an file ag nochtadh a cumas agus a léinn ar bhealach spraíúil chun léitheoirí a spreagadh.

(admhaím mar sin féin gur chaith mé catsúil anois is arís ar na leaganacha Béarla - a sholáthar Máire Mhac an tSaoi í féin don gcuid is mó - nuair a chuaigh sé díom meabhair a bhaint as). 

Amhráin  Amhairgin - cnuasach de dhánta as Leabhar Gabhála, orthaí agus breitheanna a chaitheann solas ar mhiotas bunaithe Clann Mhíle. Dorcha draíochta. Tá leaganacha éagsúla de Rosc Amhairgin feicthe agam thar na blianta, ach tá breis ábhar anseo, dinnseanchas agus stair samhlaithe.

An Chailleach Bhéarra - dán faoin seanaois, an chreideamh agus athrú cultúir. Arís bhí blúirí feicthe agam ach seo againn leagan fhada chuimsitheach. 

Agus Amhra Choilm Chille. Caoineadh an naoimh. 

Tá saibhreas thar na bearta sna leaganacha nua Ghaeilge. Cé gur eascair an togra seo as saothar scannánaíochta de chuid Louis de Paor, luíonn sé go maith le haidhm Leabhar Breac an tseanlitríocht a chuir ar fáil do scríbhneoirí an lae inniu, i dteanga an lae inniu, mar fhoinse agus tinfeadh.

Seod atá sa leabhar seo agus táimid faoi chomaoin ag Louis de Paor nár fhág sé an t-ábhar ag bailiú deannaigh ina chartlann!

An t-aon mionghearán atá agam ná gur trua liom nach bhfuil cuid den nGaeilge ársa sa leabhar. Tuigim nach ó aon LSS ná léamh amháin a bhí an file ag obair - ach ba dheas blaiseadh. 

Tá sé ar fáil ón bhfoilsitheoir agus ó na siopaí maithe leabhair! Agus mar is dual don bhfoilsitheoir is earra snasta atá sa leabhar féin. 

Amhráin Amhairgin, An Chailleach Bhéarra, Amhra Choilm Cille

Máire Mhac an tSaoi 

Leabhar Breac 

ISBN 978-1-913814-55-7

Frachtal, athfhilleadh agus mistéir eile.

I dtús na nóchaidí, nuair a bhí mé ag tosú ar mo ghairm, bhí ríomhairí phearsanta ag tosú ag éirí cumhachtach. Ceann de na cur amú ama a bhí againn san oifig - seachas imirt tetris - ná clár a ríomh tacar mandelbrot. D'fhéadfaí é a mhéadú agus amharc ar an athfhilleadh agus na himill frachtal. Bhí comhghleacaí liom a raibh sé mar chaitheamh aimsire aige spraoi le bogearraí rianú gathanna - bhí an ríomhchlár in ann a ríomh an éifeacht a bheadh ag foinse solais in ionad ar leith ar chuma ruda, agus chruthaigh íomhá réalaíoch dá réir. Ar ndóigh, anois, tríocha bliain níos déanaí le forbairtí i gcrua- agus bogearraí tá fiú an ghuthán, ar a bhfuil seo á scríobh agam, in ann a leithéid a ríomh ag luas lasrach agus i bhfad níos mó mionsonraí ná mar a bhíodh ann fadó. 

Tá athfhilleadh i gceist i formhór na n-algartaim seo. Feidhm i ríomhchlár a ghlaonn ar an fheidhm céanna le hargóint eile go dtí go bhfuil an feidhm chomh simplí sin le ríomh nach bhfuil deacracht ar bith leis. Sampla simplí ná iolrán na slán uimhreacha a ríomh, i. 

 

5! = 5*4*3*2*1.

 

Nó go ginearálta N! ná gach slánuimhir idir 1 agus N méadaithe fá chéile.

Mar seo a bheadh an fheidhm i C:

long factorial(int n)  

{  

  if (n == 0)  

    return 1;  

  else  

    return(n * factorial(n-1));  

}  

Seachnaítear feidhm mar seo go hiondúil i mbogearraí neadaithe, toisc go bhfuil baol ann, má tá luach neamhghnách mar thús, nach dtiocfadh an feidhm chun críche in aon chor. 

Go deimhin, ceann de na scrúduithe caighdeánacha a rinneamar agus promhadh bogearraí ar bun againn ná an raibh aon athfhilleadh díreach nó indíreach ar bhun. Uaireanta d'aimsigh muid cás - ghlaoigh feidhm A ar fheidhm B, a ghlaoigh ar feidhm C a ghlaoigh ar feidhm A arís.

Bhí sé chomh neadaithe i m'inchinn gur drochsmaoineamh a bhí ann nár rith sé liom mar fhreagra ar cheist agallaimh - ach fuair mé an phost mar sin féin!

Maidir le frachtal, ceann de na cúiseanna - seachas raithneach a bheith flúirseach sa choill faoi láthair - a rith sé liom ná go bhfuilim ag plé roinnt leis an ríomhtheanga Tcl - tool control language. Baintear feidhm as go minic i gcórais tástála ríomhairí agus bogearraí. Ní maith liom mar theanga é. Tá sé fíor dheacair cód ann a léamh, tá comhréir an éagsúil é. Is minic gur gá ráiteas a léamh ón lár amach, agus is féidir ráitis a neadú ina chéile ar bhealach a chuireann cathú ar ríomhchláraitheoirí glice  a ngliceas a léiriú. Ach tá sé nach mór caighdeánach do chúraimí áirithe. Níl éalú uaidh.

Pé scéal é, fiche éigin bliain ó shin nuair a bhí mé ag déanamh iarracht é a fhoghlaim, bá an Frachtal raithní ceann de na cláracha a rinne mé beagán spraoi leo. Ní thuigim an clár in aon chor anois, ach tá athfhilleadh i gceist leis.

Boladh cóid

               Jan Miense Molenaer

De vijf zintuigen: De reuk (na cúig céadfaí: an boladh) 

"is eol do chách go bhfuil sé dhá oiread níos deacra clár a dhífabhtú ná é a scríobh. Mar sin, má scríobhann tú chomh glic agus atá ar do chumas, conas a bheidh ar do chumas dífhabhtú a dhéanamh air?" 

                                   Dlí Kernighan, 1974.

Baineann cuid mhór de mo chuid oibre le cothabháil. Dífhabhtú. Rudaí a d'oibrigh tráth, atá briste anois, toisc go bhfuil cúinsí athraithe - i gcodanna eile den gcód, nó san timpeallacht ina bhfuil an cód ag feidhmiú. Fágann Dlí de Mórdha go bhfuil ríomhairí ag éirí níos gaiste - rud a chruthaíonn deiseanna nua do ghuaiseanna rásaíochta. Fabht is ea guais rásaíochta a tharlaíonn go hannamh. Tarlaíonn a leithéid i gcóras ina bhfuil níos mó ná snáithe amháin - rudaí á dhéanamh ag an am céanna, ach toradh rud amháin de dhíth mar ionchur don rud eile. Ní dhéanann ríomhaire amháin ach rud amháin san am, ach le comhroinnt ama bíonn an cuma air go ndéanann. Bíonn an clár ag athrú go gasta idir tascanna. Ach de bharr cúinsí seachtracha ní tharlaíonn sé sin san ord ceanann céanna i gcónaí. Mar sin, tá deis ann d'fhabht nuair a úsáideann A toradh B sula mbíonn B réidh á ríomh. Tá sé iontach doiligh a leithéid d'fhabht a aimsiú, toisc nach dtarlaíonn sé gach uair a ritheann an clár.

Ach tá dúshláin eile ag baint le dífhabhtú. Is fíor annamh a choinnítear taifead ar an gcúis gur roghnaíodh dearadh ar leith. Na cúinsí a d'fhág an cód amhlaidh. Is minic a bhí réiteach maith go leor, ach d'athraigh na cúinsí. Agus anois tá sé briste. 

Tarlaíonn sé sin go minic nuair atá cleas glic éigin i gceist. Bíonn cathú ar chineál áirithe ríomhchláraitheoir a éirim a thaispeáint le cleasaíocht ghlic. Tráth dá raibh, bhí a leithéid de dhíth toisc go raibh an ríomhaire mall nó an cuimhne teoranta. Is annamh a leithéid fíor anois. Ach tá cultúr an seifteálaí domhain i gcultúr an Ríomhchláraitheora. Agus baolach. 

Nuair nach bhfuil taifead ann, táthar ag brath ar chuimhne institiúideach - ar dhaoine. Ach nuair atá an corpas cóid ag dul siar b'fhéidir daichead bliain, ní féidir brath ar sin. Ar aon nós, i gcomhlacht beag san earnáil bogearraí tagann agus imíonn ríomhchláraitheoirí go minic. Scaití is duine ar chonradh gearrthréimhseach a rinne an obair. Agus go hiondúil is faoi bhrú ama agus acmhainní a rinneadh é. 

Aimsítear réiteach atá maith go leor, agus bogtar ar aghaidh. Blianta ina dhiaidh sin, briseann an réiteach. 

Bíonn ar an ríomhchláraitheoir cothabhála an fhadhb a aithint, an fabht a aimsiú, agus é a réiteach. Faoi bhrú ama agus acmhainní. Agus go hiondúil le heolas srianta. An aidhm ná an t-athrú is lú is féidir a dhéanamh chun an fhadhb a réiteach, ar eagla go gcruthófaí fadhb nua. 

Ní féidir a bheith riamh cinnte an bhfuil cúis maith le píosa cóid a bhfuil cuma aduain air. Mar sin is fearr gan drannadh leis mura bhfuil sé follasach gur fadhb atá ann. 

Fágann sin áfach go mbíonn rudaí sa chód go raibh cúis leo tráth, ach nach ann don gcúis níos mó. Agus go bhfuil síol fabht nua iontu. 

Go hidéalach bheadh an cód síoraí á fheabhsú agus á bheachtú. Á shimpliú. Éilíonn sin córas maith cuimsitheach promhadh. Ar an ndrochuair, cé gur féidir le scrúdú fabhtanna a nochtadh, ní sé indéanta cruthú le scrúdú nach bhfuil fabht ann. 

Mar sin, tagann taithí i gceist. Bíonn instinn ag seanfhondúirí - agus tar éis tríocha éigin bliain ag dul don ngairm, is dócha gur seanfhondúir mé. Cuirtear an instinn sin i gcomparáid le boladh uaireanta. Deirtear go mbíonn drochbholadh le cód áirithe. Tá cleachtais le feiceáil ann a bhfuil taithí ann gur trúig fabhtanna iad. 

Ar ndóigh, uaireanta bíonn tagairt sa chód ag admháil nach bhfuil réiteach sásúil aimsithe don fhadhb. Gur baineadh feidhm as seift. Is cabhair é sin don cothabhálaí - nuair atá an ionad sin san cód aimsithe. 

Lorgaireacht an tsoithigh naofa is ea lorgaireacht cód foirfe. Níl daoine foirfe. Mar sin, ní bheidh cód. 

Taithí, oiliúint agus disciplín atá de dhíth. Ach go hiondúil is gá géilleadh don "maith go leor", ceal ama. Agus fabhtanna a fhágáil do do chuid oidhrí sa chúram. Nó tú féin i gceann sé mhí, nuair atá an comhthéacs dearmadta agat agus nuair is gá an fhadhb agus a chastacht a thuiscint as an nua. 

Mar a dúirt Tony Hoare:

Tá dhá dóigh ann bogearra a dhearadh. 

Simplí, sa chaoi is go bhfuil sé follasach nach bhfuil fabht ann. 

Nó casta, sa chaoi is nach bhfuil fabht follasach ann. 

Simplíocht abú. 

Sin mo racht go n-uige seo. 

Opa agus Opina

Scar tuismitheoirí mo nuachair nuair a bhí sí an óg. Tá deirfiúr bliain níos sin aici, agus scaradh na páistí freisin. Mein Erzeuger, an té a ghin mé, a thugann sí ar a hathair bitheolaíochta. Tá caidreamh éigin againn leis, a bhean agus leis an dá mhac a bhí aige léi, ach is beag é, fiú nuair a bhíomar sa Ghearmáin. 

Duine eile a thugann sí athair air. Bhí Manfred thart i mblianta a hóige agus na luatha déaga. Fear mór ard. Fear amharclainne agus léinn. Intleachtóir. Cainteoir - fadálach uaireanta. 

Nuair a scar sé ó mháthair mo nuachar bhí céile eile aige. Gisela. Bean beag ciúin stuama. Eolaí - bitheolaí, mura bhfuil dul amú orm, i réimse an leighis. Ard éirimiúil. Agus í in inmhe a chuid cainte a stop go séimh nuair a chuaigh sé chun fadálachta. 

Beirt a bhí compordach le chéile. 

Bhí árasán lán de leabhair acu i lár na cathrach. Agus bhí tigh muintir Gisela fós acu, cois locha i Zeuthen. Iad idir an dá áit, go háirithe nuair a bhí cúram de dhíth ar mháthair Ghisela. Diaidh ar ndiaidh bhí orthu bogadh amach go hiomlán de bhrí go raibh an cúram sin níos riachtanaí. É roinnte le mac Gisela, an tigh roinnte idir an dá theaghlach. 

Bhí caidreamh áirithe eadrainn síos tríd na blianta. Mé ar mo chompord ina gcomhluadar. Comhráite spéisiúla. 

Opa a thug mo mhic air. Ach cén ainm a fheilfeadh do Ghisela? Ní fheilfeadh Oma, ní raibh gaol ann. Níl mé baileach cinnte conas a tháinig muid ar an leagan Opina - cineál bainneanú geanúil ar Opa. 

Tamall sular rugadh an déagóir chuaigh Manfred ar shlí na fírinne. Mar is iondúil uaireanta, rinneadh é a chreimeadh agus bhí sochraid roinnt míosa níos déanaí, mar ar chuireadh an próca san úirchill. Searmanas daonnachtúil, ceiliúraí mná ag tabhairt píosa cainte faoina shaol. Gan sólás an chreidimh. 

I gcuimhne air go pointe atá Frederike (Freddie) ar an ndéagóir. 

Maireann Opina fós, cé go bhfuil ailse á moilliú. Glaoch gutháin cúpla uair sa bhliain an teagmháil anois. 

Rinne mé blagáil cheana, litríocht leabhrán lasáin as cúpla eachtra iar chogaidh a d'inis sí dom agus mé ar cuairt. Ní cuimhin liom anois cén fáth nach raibh ach an bheirt againn ann. Sílim go raibh an chuid eile gafa ar eachtra éigin eile. 

Scéalta faoi gual a ghoid ón traein i ngeimhreadh crua 1947. Agus an teach a bheith i seilbh an NKVD, ach an teaghlach fós i gcuid. 

Daoine iad Gisela agus Manfred a mhair tríd dhá dheachtóireacht ach ar éirigh leo bheith caoin daonna geanúil (fiú má bhí Manfred beagán údarásach!) 

Is mór agam an aithne a chur mé orthu. 

Cad is gríosú chun fuatha ann?

Bhí mír ar Thús Áite inné faoi cosc agus lámh trom péas círéibe Bheirlín ar agóid bheag a bhí á reáchtáil trí Ghaeilge. Ní raibh na péas sásta go mbeadh caint i dteanga nach raibh ar a gcumas tuiscint, chun bheith cinnte nach raibh gríosú chun fuatha i gceist. Nó sin a mhaígh siad ar aon nós. Is cosúil go raibh leaganacha éagsúla ag péas éagsúla - ach go raibh siad diongbháilte deireadh a chuir leis an bhfo-agóid seo ag grúpa beag. 

Measaim féin go raibh an agóid thar a bheith éifeachtach, ó tharla go bhfuil caint ar abhus ar a laghad - theip orm aon tagairt a fháil i meáin na Gearmáine. Is beag iontas é sin, áfach, ó tharla go bhfuil na mílte ag agóid thall faoi ceist ionradh Gaza. 

De bharr na staire, tá sé fréamhaithe go domhain i dtuiscint pholaitíochta na Gearmáine gur gá seasamh le hIosrael. É ráite ag an seansailéir Scholz gur "deutsche Staatsräson" (Nath nár chum sé féin) slándáil Iosrael. Fiú an taz - nuachtán den eite chlé a léim altanna ann, tá siad ag cáineadh ionradh Hamas go géar ainneoin a gcáineadh ar freagra thar fóir Iosrael.

Ach feiceann siad gríosú chun cinedhíothú sa mhana "ón abhainn go dtí an muir".

Ní ceart agus éigeart cás na Pailistíne atá fúm a phlé, ach ceist an chaint gríosaitheach. 

Tá bille fuathchainte á phlé san Oireachtas. Is cosúil, tar éis an teip san dá reifreann ar na mallaibh, go bhfuil an rialtas ag déanamh athmhachnamh air an mBille. Ba mhithid. 

Bhí mé ar son an tagairt do diamhasla a bhaint as an mBunreacht. Tá mé i gcoinne Bille fuathchainte ar an mbonn céanna. Téarma doiléir sleamhain atá ann. Ní raibh aon sainmhíniú cruinn le bheith sa bhille. 

Is gá gan amhras cóimheá a bhaint amach idir saoirse cainte agus smaointeoireachta agus cearta grúpa mionlaigh. 

Ach is gá a bheith airdeallach faoi dlí a thugann cumhacht do na húdaráis smaointe nach bhfeileann dóibh a dhéanamh coiriúil. 

Is uirlis forlámhas sin. Claíomh dhá bhéal. 

Uirlis ar féidir mí úsáid a bhaint as. Is gá bheith cúramach. 

I gceardlann mo sheanathair

Múinteoir - ardmháistir scoil Haróid i nDeiliginis ab ea mo sheanathair Diarmuid Ó hAlmhain. Bhí mé trí bliana d'aois nuair a chuaigh sé ar scoir. Ba a tigh a bhain leis an scoil a raibh cónaí air go dtí sin, Tig Mhichíl. Is ann a tógadh m'athair. Ach níl cuimhne ar bith agamsa air.

Baineann na cuimhní ar fad atá agamsa le teach sa tSeanchill. Crieve. Trian de theach mór, sciathán na freastalaithe fadó. Dhá urlár. Síleáil arda ar urlár na talún. Trí sheomra ann i bpríomhchuid an tí. Cistin mór, Ríocht Nana agus an áit is mó a chaitheamar am ann. Doirteal fada faoin bhfuinneog. Cófra ar thaobh amháin de, sorn ársa leictreach ar an dtaobh eile. Tinteán agus cúpla cathaoir compordach agus tolg. Bord mór ite. Bhí dhá seomra suite ann agus leithreas. Ceann de na seomraí geal agus pianó ann. Ceann eile dorcha toisc nach raibh solas an lae ann ach tríd fuinneoga beaga timpeall ar dhoras amach sa ghairdín cúil. Le beo Dhaideo ba ceapach glasraí agus torthaí an ghairdín céanna. Tar éis a bhás choinnigh Nana na sú talún agus craobh, spíonán agus an bhiabhóg, ach chuir féar ag fás ar na ceapóga prátaí agus glasraí.

Ach níorbh oide, garraíodóir agus fear raidió amháin Daideo. Cé gur sheachain sé muide páistí - muid ró ghlórach dó is dócha i ndeireadh a shaol, agus nach minic a bhfeicimis é, rinne sé bréagáin iontacha as adhmaid dom. Is cuimhin liom crann tógála soghluaiste, a raibh mé in ann suí air agus é a thiomáint. Rinne sé teach spraoi mór a bhféadfaí é a fhilleadh go néata. Dhá bhalla dúbailte, dhá leath den díon agus simléir. Fuinneog mhór amháin ar baineadh feidhm as go minic thar na blianta mar ardán seó puipéid. Doras i mballa amháin agus fuinneoigín i mballa eile. 

Rinne sé crínlín dom freisin ag a ndearna mé m'obair scoile. An suíochán agus an bord oibre ina aonad amháin, déanta as sraithadhmad agus vearnais air. Éadrom ach láidir. 

Rinne sé roinnt bháid beaga dom le cuir ar snámh, iad déanta as fuílleach adhmaid agus uaireanta píosa píobáin cupair mar simné. Uiscedhíonach trí péint agus créasóid. 

Mar a dúirt mé, cuid de theach mór ab ea Crieve. Bhí sciathán amach ón gcistin, díon íseal air agus é nasctha le Teach Cóiste - sciobóil mór lán de seo is siúd. Dréimire míshocair suas go lochta. Pluais Aladin. 

Bhí seomra ar leith idir an chúlchistin agus an Teach coiste, le doras ar leith isteach ann ón ngairdín. 

B'shin ceardlann Daideo. Ní dóigh liom go raibh mé istigh ann lena bheo, nó má bhí is faoina shúil ghéar a bhí mé ann. Fiú tar éis a bháis, ní raibh Nana sásta mé a scaoileadh isteach ann go dtí go raibh mé níos sine ar eagla go ngortóinn mé féin le faobhar siséal nó a leithéid. Imní a raibh bunús leis ó tharla nach bhfuilim deislámhach ar chor ar bith. 

Seomra beag lán d'uirlisí. Iad in ord agus eagar ar sásanna a rinne sé féin don gcuid is mó. Bord oibre láidir agus bís air chun breith ar phíosa oibre.

Ar ball, rinne mé féin iarracht bád nó dhó a dhéanamh, ach i ndáiríre ní raibh na scileanna agam. Ar éigin go n-éiríonn liom tairne a chur i mballa chun pictiúir a chrochadh. Agus is compordaí mo nuachar ag plé le druilire ná mise. Obair gharbh is mó atá ar mo chumas, agus is fearr mé ag briseadh ná ag tógáil! 

Fainic an ghrá!

           Murillo - Chica y su dueña 

              (Cailín agus a feighlí)

Ar an gcéad lá san ollscoil, uair éigin i nDeireadh Fómhair 1986, cruinníodh isteach san fhoirgneamh spóirt muid, a bhí úrnua. Agus muid ag suí ar an urlár rinneadh neart cainte ón ardán. Is beag is cuimhin liom seachas dhá abairt. Fear mór groí ab ea an séiplíneach de chuid Eaglais na hÉireann. Canónach. Chuir sé tús lena chuid cainte le nathán "They say the larger the canon, the larger the bore". Ní dóigh liom gur tháinig an chuid eile dá chaint leis sin. Agus ansin Déan na mBan. A chuir fainic ar na mná "Fainic an ghrá!".

Ar ndóigh formhór againn, idir fireann agus baineann, is as scoileanna aon inscne a tháinig muid. Déanta na fírinne, do mac léinn innealtóireachta, is beag a d'athraigh. As an trí chéad nó mar sin dalta a bhí sa rang céad bliana, bhí deichniúr ban.

Ní raibh mé iomlán gan teagmháil le mná ar chomhaois liom roimhe - bhí idir fir agus mná sa ghrúpa gasóga, agus bhí cúpla cara baineann eile agam. Ach ní raibh aon bhean meallta agam. D'iarr mé cúpla bean amach cgl, ach eiteach béasach a fuair mé. Seachas gur thionlacan bean chuig Debs mé, ach ní dheachaigh an chaidreamh mórán níos faide. Is dócha go raibh mé ciotach agus ar easpa muiníne.

Sin ráite, bhí mná i measc an chomhluadar caife agus lóin a bhí agam sa choláiste. Bhí formhór acu ag siúl amach le fir eile. A bhí sa chomhluadar freisin. (Níor thug siad ard ar an bhfainic, ach níor tháinig tuar faoi thairngreacht teipe de dheasca easpa airde an déin.)  Aon bhean a thug faoi céim san innealtóireacht sna 80í bhí sí diongbháilte. Agus ar ndóigh, feiceálach sa léachtlann, cuma ar ghléas sí péacach mar a rinne bean amháin - folt catach fada dubh, cneas bán agus mionsciorta agus i dtólamh cúpla nóiméad mall don léacht, nó andraigíneach mar a rinne a formhór. 

Bhí an dá slat tomhais ann le cúrsaí grá, rud a chuir as dom an uair úd féin. Stail groí ab ea an banaí, a bhí le bé eile gach ré seachtain. Fial lena cuid a bhí bean a rinne amhlaidh. Bhí cumann díospóireachta ag na hinnealtóirí, arbh mó de chumann scigmhagadh é. Is cuimhin liom duine ag fonóid faoi bhean amháin sa rang, mar ó dhea is go raibh cumann féin chabhrach de dhíth ar na fir ar fad a thréig sí... 

Níl fhios agam an an uair úd nó roinnt blianta ina dhiaidh a chuala mé an sagart paróiste i mBaile Uí Mhatháin, áit dúchais mo mháthair, ag léamh dán faoin iníon drabhlásach in áit seanmóir. Inár cáineadh an easpa trócaire a fuair mná ar mheas an pobal iad a bheith imithe ar strae - óna dteaghlaigh féin, fiú. Smál fimíneachta nach bhfuil iomlán glanta go fóill ainneoin gach athrú eile sa sochaí. 

Ar aon nós, táim féin anois pósta le tríocha bliain (roghnaigh mo shonuachar mise). 

Ba chruinn teagasc Fhíthil:

“Cá ben dobér?” ar in mac.

“Da fagair na móra finna ocus na báingela duba, tabair íet.” 

Cén bhean a thógfad? arsa an mac 

Má fhaigheann tú na móra fionn agus na báingheala dubh, tóg iad. 

Aguisín a rinne mé dearmad a bhreacadh síos: Bhí duine de cúpla comhionann sa rang liom. Ach cé go raibh siad ana chosúil le chéile le hamharc orthu, bhí siad an-éagsúil ó thaobh pearsantachta. Le leigheas a chuaigh an deartháir eile agus bhí sé cuideachtúil. Go deimhin, banaí a bhí ann. Ach níorbh amhlaidh don innealtóireacht. Dúnárasach a bhí seisean. Bhí roinnt léachtaí ag lucht leighis na céad bhliana in Ardán Phort an Iarla freisin. Is minic bé éigin ag beannú don innealtóir as ainm a dheartháir. Bhain sé pléisiúr míchuibhiúil as freagra borb a thabhairt orthu, agus ligeann don deartháir an fhadhb a réiteach ar ball... 

Cuartha Francacha

                  

                 Radomil - CC-by-SA 3.0 

Nuair a luann bodach drúiseach meánaosta "cuartha Francach" bheadh sé inmhaite samhlú gur téisiúlacht atá ina intinn. Ach ní hea, an uair seo. 

Nuair a thug mé faoi chéim san innealtóireacht sna 80í, is céim ginearálta a bhí ann, agus ní raibh speisialú i gceist go dtí an dara bliain. Ba innealtóir meicniúil an déin, fear a raibh clú air as a carbhat cuachóige. (Le linn Seachtain na ngiobal dhreap dream éigin an Túr uisce i mbelfield agus chroch carbhat cuachóige ollmhór air. Tagairt shoiléir!). Bhí béim, bhraith mé, ar an taobh meicniúil. Sa chéad bliain bhíodh léachtaí agus saotharlanna againn cúpla lá sa tseachtain i mBelfield, na hábhair ginearálta eolaíochta - Ceimic, fisic agus mata. Na laethanta eile bhíomar idir Ardán Phort an Iarla agus Sráid Mhuirfean i lár na cathrach (tithe an rialtais, anois! An Coláiste eolaíochta, fadó). 

Mar chuid de sin bhí ranganna san tarraingt teicniúil le déanamh. Ní raibh mé ró iontach aige. Éilíonn a leithéid deaslámhacht agus pointeáilteacht. Suáilcí nach bhfuil agam dáiríre. Streachailt a bhí ann, agus ó shíl mé nach mbeadh sé de dhíth orm ba bheag mo spéis ann. Ba chuid den trealamh na cuartha Francacha áfach, uirlisí mar atá thuas a bhí úsáideach chun parabóil agus cuartha eile a tharraingt. Thuas staighre i seomra ciúin os cionn an ceoláras náisiúnta a bhíodh na ceardlanna. Gach duine againn le clár agus crosbhacart, agus pinn luaidhe ar cruas éagsúil. Agus riachtanach domsa, scriosán. 

Bhí dearmad déanta agam de seo, ach le déanaí tá an dúlra ag meabhrú dom go bhfuil cuartha nádúrtha! 

Is cuimhin liom, i 1994, nuair a thugamar cuairt ar Reiner Rolff sa Ghleann Mór go raibh ionad an Bhlascaoid á phlé againn. Bhí alt cáinteach leis san Irland Journal léite agam. Dúirt mé leis nár shíl mé an áit a bheith ró olc. Ba é a sheasamh siúd áfach go raibh línte díreacha an fhoirgnimh as alt. Nach raibh an foirgneamh neadaithe sa thírdhreach mar ba cheart. Is dóigh liom go bhfuil an fhírinne aige. 

Ní bheidh tú i do chaipitlí riamh!

Ní cuimhin liom an samhradh amháin nó dhá shamhradh a chaith mé ag obair in oifig cuntasóra. Dhá shamhradh, creidim. Ní raibh mórán oibre á dhéanamh agam dáiríre, an cúram is troime a bhí orm ná tae a dhéanamh agus a dháileadh ar cách. Sna hochtóidí luath. Sean teach in aice Sráid Bhagóid. 

Beirt pairtnéir a bhí sa chomhlacht. Fear mór ciúin feolmhar, an tUasal T. Fear eile slachtmhar, griandaite, ardnósach, an tUasal G. Ní raibh sé san oifig ach anois is arís, nuair a bhí cuntais le síniú. Ach bhí eagla orm roimhe!

Rúnaí san oifig. Ba ise mo shaoiste - is dócha gur tascanna a bheadh uirthi a dhéanamh de m'uireasa is mó a bhí á dhéanamh agam. 

Cé go raibh ríomhaire mór amháin san oifig, is ar pháipéar agus peann, agus scaití clóscríobhán a bhí an obair á dhéanamh. Is dócha go raibh áireamháin i gceist freisin. 

Cuntasóirí faoi oiliúint is mó a rinne an obair. Measaim go raibh duine nó beirt a bhí láncháilithe ann freisin. Ceann de na dualgais a bhí orm ná na bileoga ama a chóipeáil (de láimh). Bhíodh costas á ghearradh ar na cliaint de réir an ceathrú uaire, ráta éagsúil ag brath ar cháilíocht an chuntasóra. Ach mar sin féin ba mhór idir an chostas a gearradh agus an íocaíocht a fuair an duine féin! Go deimhin, ar éigin go raibh cuid acu ag fáil níos mó ná mé féin, an giolla samhraidh. 

Mar a deirim, bhí eagla orm roimh an tUasal G. Níl mé iomlán cinnte cén fáth, déanta na fírinne. Cúthail ormsa is dócha, agus mé ró ghéilliúil d'údarás. 

Chuir sé mé lá ag lorg "snack bar corcra". I ngan fhios domsa, agus seans dó, ní raibh a leithéid ar fáil níos mó ag an am. Shiúl mé lár na cathrach, ag fiafraí i ngach siopa milseáin. Tháinig mé ar ais ar deireadh, boinn mo choise trí thine, agus gan aon bharra liom. Ní mó ná sásta a bhí G. 

Babtha eile chuir sé mé ag lorg táilliúir a chuirfeadh éadach nua ar fáinne práis a bhí aige, chun scáthlán lampa a athchóiriú. Seans gur thug sé an t-éadach dom freisin. D'aimsigh mé saintáilliúir a bhí sásta tabhairt faoi. Ach ní raibh sé pioc sásta leis an margadh a rinne mé. Ró dhaor, dar leis. 

Ba ansin a dúirt sé liom nach mbeadh mé riamh i mo chaipitlí. 

Déanta na fírinne, is dóigh liom gur moladh atá ansin, cé gur tarcaisne a bhí i gceist aige siúd. 

Céad luch seacláide agus fiche gorm...

Agus mé níos sine agus ag iarraidh dul ar thurais leis na gasóga, bhí breis airgid de dhíth orm. Agus ón uair a shroich mé ocht mbliana déag, airgead óil. Roimhe sin bhí mé dílis don mionn lán staonadh a ghlac mé ag mo cóineartú.

Trí ní a bhaineann le hól 

É dh'ól

É iompar 

Íoc as. 

Thóg sé scaithimh mhaith orm foghlaim conas é a iompar, go háirithe toisc nach raibh an ghaois agam éirí as sula raibh mé ólta ar fad. Ach sin scéal eile. 

Ar aon nós, ní raibh mé ag ól nuair a chuaigh mé ag obair i siopa a bhí oscailte déanach don gcéad uair. Measaim go raibh mé sé déag.

Is cuimhin liom an chéad oíche. Tar éis uair an chloig nó mar sin bhailigh an úinéir leis ag rá go mbeadh sé ar ais ar ball. Bhí. Um a trí ar maidin... 

Ní cuimhin liom cé chomh fada is a d'fhan mé ag obair san siopa úd. Is cuimhin liom eachtra amháin áfach. Bhí bean níos sine ná mé i bhfeighil. Is dócha nach raibh ach cúpla bliain eadrainn ach is mór é sin agus tú sé déag. Tháinig dís isteach. Iad tar éis a bheith ag ól agus iad ar bogmheisce meidhreach. Shíl siad é bheith greannmhar céad luch seacláide a iarraidh. Is dóigh liom go raibh leathphingin an ceann orthu. Theastaigh uaim deich gcinn a chuntas agus a mheá agus an meá a úsáid leis an céad a áireamh. D'éiligh an bhean orm iad a chuntas... Agus ansin d'iarr an dá leibide céad eile, bán an uair seo... Bhí cantal orm.

Níor chaith mé riamh tobac. Ach bhí na toitíní laistiar den chuntar, agus bhí orm iad a thabhairt do na custaiméirí. Bhí cuid acu a scairteadh "fiche gorm" — ach bhí ar a laghad ceithre branda a d'fhéadfadh bheith i gceist!

Bheadh confach orthu dá shínfinn an ceann mícheart chucu. 

Bhí daoine eile a chuaigh mé i dtaithí orthu agus go raibh fhios agam cé na toitíní a bhí de dhíth orthu agus cé mhéad, gan iad faic a rá.

Tar éis an chéad siopa úd, d' oibrigh mé i ndá siopa arbh le beirt deartháir as Dún na nGall iad. Bhí bainisteoir catach Bleá Cliathach acu. D'oibrigh mé oíche Aoine agus Sathairn de réir mo chuimhne, ar feadh roinnt blianta. Go dtí bliain na céime fiú, b'fhéidir. Liom féin sa siopa go minic, beirt againn ann uaireanta eile. Na húinéirí agus an bainisteoir isteach is amach.

Nuair a bhí méid áirithe nótaí sa scipéad, burla a chur síos sa taisceadán faoi thalamh. Cuntas a choimeád agus an scipéad a áireamh ag deireadh na hoíche. 

Raidió ar siúl sa chúlra nár thug mé faoi deara seachas má theip air - bhí an ciúnas diamhair i lár na hoíche. 

Ceantar mheasúil. Ní cuimhin liom aon trioblóid, seachas uair amháin nuair a tháinig troid ón sráid isteach agus gur theith duine laistiar den gcuntar.... 

Ach ní dhéanfainn arís é! Bhí mé diongbháilte an uair úd nach raibh mé chun obair i dtábhairne ná i mbialann, mar a rinne deirfiúracha liom. Thuil siad níos mó, is dócha - ach ba leor domsa an teagmháil gairid sa siopa le leibidí meisciúla! Tá meas agam ó shin orthu siúd a bhíonn ag freastal ar an bpobal. 

Chomh dubh le lámha giolla nuachtáin

       Derzsi Elekes Andóra, CC-by-SA 4.0

I dteaghlach líonmhar, bíonn pinginí gann. Agus cé go raibh mo mháthair tíosach, bhí mé athair caifeach. Ar an ndrochuair, is le m'athair a chuaigh mise sa ghné sin agus léann airgead i mo phóca. A bhuí le cúram mo mháthair, ní raibh easpa orainn dáiríre. Ach bhí fonn orm m'airgead póca a mhéadú. 

Níl mé baileach cinnte an dáileadh an Southside express, nuachtán saor in aisce, an chéad post a bhí agam. Ach is dóigh liom é. Níl mé cinnte ach an oiread cathain ar thug mé faoi i dtosach. Sna déaga luatha ar aon nós.

Thart ar an am céanna, ar mholadh ó m'athair scríobh mé as Gaeilge chuig rúnaí Fianna Fáil ag lorg poist ag cabhrú leis an mbailiúchán náisiúnta. Bhíodh clúdaigh litreach le scríobh is araile. Ní cuimhin liom an cúis gur eitíodh mé. Is cuimhin liom an litir áfach. Toisc go raibh ceannlitreacha agus líne fúthu ag an tús "This letter to be typed in Irish"! Léiriú ar neart rudaí. Ina measc, nár léigh clóscríobhneoir an méid a bhí le scríobh aici (is dócha) go comhfhiosach.

Ar aon nós, uair sa tseachtain tháinig beart mór nuachtán chun an tí. Cúpla céad. An ceantar máguaird faoi mo chúram. 

Cuid de na tithe le hascaill fada. Uaireanta deis léim thar balla ó thig go tig, ach go bhfóire Dia ort dá mbeirfeadh an úinéir tí mícheart ort. Cuid acu confach.

Tá páipéar trom. Uaireanta chroch mé an mála lán ar mo rothar agus bhrúigh é. Uaireanta eile ní raibh le déanamh ach beart so-iompartha a thabhairt liom, agus filleadh ar an mbaile arís nuair a bhí sé ídithe. Bhíodh mo lámha dubh de bharr an dúch a shil ó na nuachtáin ina dheannach. 

Chloí mé leis ar feadh cúpla bliain, agus faoi dheireadh bhí mo siblíní páirteach sa bhfiontar freisin. Clúdach litreach beag donn an duais, nótaí agus boinn. Ní cuimhin liom in aon chor an ráta pá. 

Ní cuimhin liom ach achrann amháin. Bhí neart sráideanna Rathdown X i mo cheantair. Rinne duine éigin ó Rathdown Lane sílim clamhsán. Nach raibh an nuachtán á fháil acu. Ghlac an saoiste leis gurb i mo cheantar a bhí an sráid. Níorbh ea, áfach ach ceantar iomlán eile! 

Milliméadair, méadair agus botúin fánacha eile

Theip orm teacht ar phictiúir de chrannóg an tiománaí ón sraith H. Seo ón sraith HK, atá ar na línte Kleinprofil. Ach tá sé cosúil leis. 

 

Ceann de gnéithe a bhí nua as an bpíosa i mBaureihe H ná an Leittechnik -  córas ríomhaireachta eolas ar leibhéal an traein iomlán. I lár na nóchaidí ba theicneolaíocht sách nua fós bus cumarsáide ar thraein - agus ní raibh an bandaleithead - an méid eolais arbh fhéidir iompar air - iontach. Ach bhí an Projektierung - an rannóg a bhí ag pleanáil rudaí i gcónaí ag iarraidh feidhmeanna nua a bhrú isteach, a d'éiligh breis eolais a scaipeadh idir an ríomhaire láir agus na ríomhairí eile, an ríomhaire a bhí faoinár gcúram ina measc. Ní raibh ach cúpla rud de dhíth orainn dáiríre. Ina measc bhí stiúradh luais ar leibhéal an traein, bogearra a bhí ag feidhmiú ar an lár ríomhaire ach faoinár gcúram. 

Níor thug siad ach beart - ocht ghiotán dúinn don luas. Uimhir ó 0 go 255 mar sin. Ní cuimhin liom cén méid a bhí san uimhir a tháinig ar ais, ná go deimhin cén brí go baileach a bhí leis - céatadán fórsa sílim. Ní raibh ach taifeach 0.5 km/h ann don luas, mar sin ní raibh an rialú chomh maith is gur mhian linne é a bheith. Bhíomar cúramach na riachtanais a scríobh síos go soiléir agus aontú an chliant - an BVG - a fháil roimh an cuir i láthair. Sheachain sé sin cuir is cúitimh nach mbeadh toradh air. An deacracht ba mhó a bhí againn ná nuair a bhí an rialú ag éileamh coscánú iontach lag - ach nach raibh an líonra in ann an bheagán cumhachta a ghlacadh. Mar sin, bhí orainn tairseach íosta a chuir ar an choscán, rud chiallaigh go raibh roinnt moilliú faoin sprioc luas i gceist. Bhí orainn bheith cúramach nach dtosóidh an traein ar fad ag luascadh mar a bheith speig neanta ann - bhí i gcónaí difríochtaí beaga san cumhacht idir na haonaid. Bhí nasc idir na carráistí a bhí cineál scaoilte agus dá mbeadh carráiste amháin ag brú nó ag sracadh as charráiste eile d'fhéadfadh athshondas bheith i gceist. Rud a thabharfadh tinneas taistil cinnte do na paisinéirí! D'éirigh linn sa deireadh. Agus bhíomar buíoch go raibh sé scríofa síos againn conas mar a oibreoidh rudaí! 

Ach ó tharla go raibh an luas a sheoladh ar an mbus, shíl lucht an Projektierung go mba leor é sin don dream a bhí ag cuir eolas faoin gcéad stad eile ar fáil do na paisinéirí. Bhí an fhaid a bhí taistealta de dhíth orthu sin. Dúradh leo go mbeadh ceithre sampla den luas a fháil acu gach soicind. D'fhéadfadh siad é a suimeáil agus an fhad a oibriú amach. Ach bhí an fhaid ríofa i gcónaí 75% den méid ceart. Is amhlaidh go raibh barraíocht eolas ar an mbus, agus ní raibh á fháil acu ach trí shampla i aghaidh an soicind. Tharla go raibh mo chomhghleacaí agus mé féin ar an traein agus iad á phlé seo le lucht an Projektierung. Chuireamar ár ladar san scéal. Tar éis an tsaoil, is amhlaidh go raibh muid ag ríomh an luas bunaithe ar an fhaid! Sé sin le rá, bhí eolas againn ar chasadh na rothanna. Bhí athróg againn a ríomh an líon méadar ó thosaigh an ríomhaire. Athróg 16 giotán - ach toisc go raibh sín i gceist freisin is é 32768 m an méid is mó a d'fhéadfaí cuir in iúl leis sula tosaíodh sé arís ó náid. Tráthúil go leor tá an líne U7 i mBeirlín beagán thar 32 km ar fhaid ... Bhí rudaí go breá mar sin nuair a bhí lucht an córais eolais ag fáíl eolas faoin bhfaid. Ba chuma dá gcaillfeadh siad teachtaireacht nó dhó de bharr iomarca tráchta ar an mbus, bheadh ceann eile ann ar ball. Ní raibh le déanamh acu ach cuir san áireamh go bhfeadfadh timfhilleadh tarlú. Níor chuir, áfach agus bhí fadhb ann tar éis 33 km ... (Réitíodh é, ar ndóigh. Agus bhí faill againne a rá "Ná dúirt mé libh é!)

Bhí píosa eolais de dhíth orainn chun an fhaid a ríomh, sé sin trastomhas na rothanna. Tá rothanna traenach déanta as miotail. Ídítear miotail. Ídítear go neamhchothrom é. Ach ba den riachtanas é nach mbeadh difríocht mór idir trastomhas na rothanna a bhí ar acastóirí a éagsúla a bhí á thiomáint ag leictreonaic cumhachta amháin - toisc go mbeadh dáileadh míchothrom ar an fuinneamh idir na hinnill de bharr difríochtaí san minicíocht. Anois is arís mar sin bhí ar an comhlacht na rothanna a bhearradh chun go mbeadh siad ar aon trastomhas. Ach bhí an trastomhas nua de dhíth orainne chun faid agus dá réir an luas.  Bhí fearas ar fáil san "comhéadan duine innill" - scáileán beag ar chrannóg an tiománaí. I mm a bhí an uimhir sin le cuir isteach ag an teicneoir.

Bhí píosa eile eolais a bhí le n-athrú. An teorainn srutha go bhféadfaí a tharraingt. Is amhlaidh go raibh teorainn éagsúla ar líne U Bahn éagsúla. De dheasca gearradh agus greamú is "mm" an aonad a luadh leis an sruth sin. Seachas Ampere.
Go magúil dúirt muid le fear an Projektierung go bhfeadfaí gan amhras an sruth a ríomh ó na mm: tar éis an tsaoil (an uair úd, athraíodh an sainmhíniú ó shin)

 Tá an t-aimpéar mar an tairiseach a fhaightear i sruth, má tá dhá seoltóirí comhthreomhar le fad éigríochta, méadar óna chéile i bhfolús, a dhéanann fórsa cothrom le 2×10^–7 niútan gach méadar.

Bhí botún eile níos tromchúisí, agus chosain sé roinnt uaireanta an chloig ormsa. Athraíodh roinnt codanna de chuimhne an lár ríomhaire. Bhí na paraiméadar sa chuimhne sin, na cinn a bhain le rialú an luais ina measc. Bhí an ríomhaire ceaptha na paraiméadar a athscríobh tar éis do na hinnealtóirí an cárta cuimhne a athrú. Bhí lár ríomhaire ag gach deireadh an traein. Bhí pé ríomhaire ba ghiorra do chrannóg an tiománaí i gceannas. Athraíodh na cártaí cuimhne faoi bhrú ama agus an traein ar tí dul i mbun oibre. Bhí gach rud go breá go dtí gur shroich sé an stáisiún deiridh. Níor oibrigh an ríomhaire a bhí gceannas anois (agus ar chúis éigin nach cuimhin liom ní fhéadfaí an ceannas a bhaint de). Is amhlaidh go raibh fabht ann - níor seiceáil an ríomhaire ach áit amháin sa cuimhne chun fáil amach an raibh an cárta athraithe. Ar mí-ámharaí an tsaoil, tharla go raibh an luach a bhí sé ag súil leis san áit sin, go randamach. Bhí na paraiméadar eile ar fad mícheart áfach, agus ní fhéadfaí an traein a bhogadh. 

Tráthúil go leor, bhí modh éigeandála againne san ríomhaire chun go beadh an traein in ann bogadh ar a laghad. Ach bhí luasteorainn 15 km/h leis sin. Thógadh sé breis is dhá uair an chloig an traein a thabhairt ar ais go dtí an Betriebswerkstatt, agus chuirfí isteach go mór ar an ghnáth trácht. Lorg mé - agus fuair mé - cead an teorainn luais a athrú go sealadach san ríomhaire. Agus thugamar ar ais an traein go rathúil ...

 

Anamchairdeas

 

 Anois, a mhic, faigh duine éigin iontaofa le dul in éineacht leat

‭Tóibít 5:3

Is mise Rafael, ceann den seachtar aingeal atá ina lucht freastail ar Dhia na glóire agus a théann isteach ina láthair.

‭Tóibít 12:15  

Ní haon naomh mé. Tá gaois san nath go mbíonn an chreideamh á chleachtadh ag duine. Caidreamh le Dia, le hÍosa go háirithe, atá sa chreideamh Chaitliceach. Rud a éilíonn gnása agus cleachtais. Aithne a chur agus a fhorbairt. Comhrá. Éisteacht. Urnaí. Ar ndóigh níl sé chomh simplí le caidreamh aghaidh ar aghaidh le duine. Dá mbeadh Dia follasach dúinn ní bheadh aon amhras. Ach ní bheadh áit ach oiread do saorthoil. Agus gan saorthoil ní bheadh grá i gceist. Agus is grá atá á éileamh ag Dia. 

Teipeann ar an duine is fearr. 

Óir titeann an fíréan faoi seacht, ach éiríonn arís; 

‭Seanfhocal 24:16 

Éirí arís an eochair. Is chuige sin sacraimint na faoistine. Deirtear gur manaigh Éireannacha a d'fhorbair an dóigh atá ann anois - faoistin príobháideach le sagart. Anaithnid más mian leis an aithríoch sin. Dualgas trom ar an sagart gach a chloiseann sé a choinneáil faoi rún. (Cúis teannas riamh anall leis na húdaráis saolta. Agus, faraor, deis mioscaise don sagart bradach). 

Ó ghlac mé an chéad comaoineach blianta fada ó shin, agus mé i mo dhalta i Scoil Bhríde, táim ag dul ar fhaoistin go measartha rialta. Bhíodh sagart Proinsiasach ag teacht go Scoil Lorcáin, ag éisteacht faoistin in oifig an phríomhoide. 

Sa mheánscoil bhí séiplíneach ann. Agus gné breise dóibh siúd ar mhian leo é. Treoir spioradálta. Anamchairdeas, i mbun chiall an fhocail. (Cuireann an tuiscint maoithneach Béarla, gur caidreamh rómánsach atá i gceist le hanamchara, soir ar fad mé.) Cleachtas a ghabhann i bhfad siar. Go gcuirfeadh duine a chaidreamh le Dia, a chleachtais spioradálta faoi stiúir duine iontaofa. Toisc nach breitheamh éinne ina chás féin. Is maith an scáthán súil carad. 

Ó shin i leith, thuas seal, thíos seal táim ag dul chun faoistine agus chun treoir a fháil go rialta. Go dtí an sagart céanna ar feadh tréimhsí fada. Ní hé go bhfuil foirfeacht ná fiú fiúntas bainte amach agam. Táim fós ag streachailt le mo dhuáilcí agus laigí. Is deacair miangas, falsacht agus mífhoighne a cheansú. Agus an ceannpheaca mharfach - uabhar. 

Murach an chleachtas seo, go háirithe os rud é go raibh an deis agam i mo fhichidí fiáine sa Ghearmáin i bhfad ó bhaile, is dócha go mbeadh mé sleamhnaithe diaidh ar ndiaidh as chleachtadh an chreidimh. 

 Is cuid den dteagasc Chaitliceach go bhfuil aingeal coimhdeachta againn ar fad. Ní léiríonn na haingil iad féin dúinn de ghnáth, fiú faoi bhréagriocht mar a rinne Rafael le Tobias. Ach is féidir le treoraí maith spioradálta, ach muinín a chur ann agus bheith oscailte ionraic leis, an ról sin a imirt. Cé gur deacair a bheith ionraic mar is minic nach mbíonn muid ionraic linn féin, ní áirím duine eile. 

Diaidh ar ndiaidh a tógtar caidreamh, fearacht caisleán. Agus is taca anamchara maith. 

Fahrmeister Stosch

Tar éis scaithimh ar an líne profa in aice an chuideachta, tháinig muid ar an dtuiscint nárbh leor an foinse cumhachta chun gach aonad a thiomáint, agus go háirithe ní fhéadfaí na coscáin athghiniúnacha a phromhaidh toisc nach raibh aon ualach eile ar an gcóras cumhachta chun an farasbarr fuinnimh a ghlacadh.

Toisc gur sraith iomlán nua traenacha a bhí i gceist, agus athruithe ar an bealach a mbeadh an tiománaí ag stiúradh an traein, ina measc scáileán agus ríomhaire stiúrtha ar leibhéal an traein, bhí an BVG ag iarraidh go mbeadh tiománaí sinsearach dá gcuid bainteach leis an gcoimisiniú.

Ní cuimhin liom an raibh Fahrmeister Stosch linn ón tús, ach cinnte bhí sé linn ón am gur thosaíomar ag obair ar línte an BVG. Dúirt Google liom, agus mé ag déanamh athnuachan ar mo chuimhne, go raibh sé sna tríochaidí an uair úd. Is cuimhin liomsa fear péacach, croiméal agus gruaig deabhearrtha. Seaicéad éide ar ghorm na spéire. Ach gnaíúil. Ní fada go raibh muid ag tabhairt Jens air, seachas Fahrmeister Stosch.

Pé scéal é, bhogamar go Friedrichsfelde. Beirlín Thoir. An U5. Ní raibh cuma chomh snasta ar an Betriebswerkstatt seo. Bhí easpa an DDR tar éis a lorg a fhágáil air. Ach bhí cúiseanna polaitiúla ann gur ann i dtosach a seoladh an traein nua. Rinneamar roinnt oibre ann ach ní fada go raibh an fhadhb chéanna le sonrú - ní raibh an líonra cumhachta sách maith.

Beartaíodh an traein a bhogadh go Britz-Süd. Ach ar línte an U-Bahn, istoíche chun gan cuir as don gnáth trácht. Bhí fadhb áirithe le trealamh an traein. Bhí lasc cosanta ann a mhúch an chumhacht dá mbeadh an sruth ró ard, nó an athrú ar an sruth ró thobann. Ach bhí an lasc sin ró íogair agus d'osclaíodh sé i gnáth úsáid. Bhí gá súil a choinneáil air. Mar sin, bhí ormsa taisteal leis an traein thar oíche. Le dearbhú don tiománaí go raibh sé ceart go leor an lasc a dhúnadh arís. Bhí mise i lár na traenach, ag caint thar raidió leis an tiománaí agus muid ag bogadh tríd na tolláin.

Bhí daoine eile ón BVG ar bord, agus duine acu ag scannánú. Bhain sé an méid a bhí á rá agam den fhuaimrian. Seachas abairt amháin. Le teann grinn dúirt mé "Sie verlassen jetzt den demokratischen Sektor" (Tá an rannán daonlathach á fhágáil agat) agus muid ag trasnú ó Bheirlín Thoir siar. Fógra a bhíodh le léamh sna caogaidí roimh tógáil an bhalla.

Ba mhór an chuidiú a thug Jens dúinn lena chomhairle agus muid ag mionchoigeartú rialú na n-innill. Thuig sé go paiteanta an dóigh a mbeadh an traein in úsáid. Dóigh a bhí bunoscionn cuid mhaith leis an áireamh a bhí déanta ag na pleanálaithe. Shamhlaigh siadsan luasghéarú seasta go 80 km/h, tréimhse gairid rollála agus ansin coscánú ar neart iomlán go stopadh. Níor chuir siad san áireamh go mbeadh an luasghéarú agus an moilliú le tógáil go séimh. Sa mhullach ar sin, bhí an córas ceaptha meáchain na bpaisinéirí a chur san áireamh agus coscánú a dhéanamh. Go teoiriciúil, bhí an fhaid i méadar a thóg sé coscánú ó 80 km/h go lánstad ceaptha a bheith mar an gcéanna, beag beann ar líon na bpaisinéir. Ach ó tharla gurbh tollán folamh an traein, agus áireamh teoiriciúil ann go mbeadh - sa chás is measa - ceathrar le meáchan 75kg an duine ag seasamh ar gach méadar cearnach a bhí ar fáil, bhí difríocht 30% idir meáchan folamh agus lán an traein. Bhí roinnt botúin agus athraithe déanta ag lucht pleanála agus an ríomh á dhéanamh ar an fhaid céanna. Rud a d'fhág nach raibh an leictreonaic cumhachta leagtha amach i gceart ó thaobh fáil réidh leis an dteas. Is amhlaidh go ndearnadh dearmad i dtosach ar mheáchan an insliú leictreach ar cháblaí agus araile. B'shin 10% den meáchan iomlán. Agus ansin athraíodh leagan amach na suíocháin, sa dóigh is go raibh i bhfad níos mó spás chun seasamh agus féidearthacht dá réir do i bhfad níos mó paisinéirí. Agus is leis an meáchan teoiriciúil iomlán a bhí an faid coscáinithe le baint amach. Sa mhullach ar sin, bhí sé de nós ag na tiománaithe - go deimhin ba riachtanas é sna tolláin de bharr cuartha agus eile, luasghéarú céim ar chéim agus moilliú mar an gcéanna. Rud a d'fhág an trealamh faoi sruth níos lú, ach ar feadh níos faide - agus éifeacht aige sin ar theas an trealaimh. Bhí an dearthóir buartha, agus bhí caint ar rialú ar leith bunaithe ar theocht an trealaimh. Lochtanna i ndearadh na crua earraí le réiteach tríd an bogearra a dhéanamh níos casta.... 

Leanamar orainn leis an obair, ag mionchoigeartú. Bhí dúshlán ar leith ag baint le coscánú athghiniúnach ag leibhéal íseal nuair a bhí an luas ard, ach nuair nach raibh an líonra in ann glacadh leis an bhfuinneamh toisc go raibh voltais an líonra ag an dtairseach uasta cheana. Bhí ar an gcóras fáil réidh leis an cumhacht i bhfriotóir - é a iompú ina theas. Tá sonraí na gcothromóidí dearmadta le fada agam, ach go bunúsach an fhadhb a bhí ann ná an voltais ar dhá thaobh an ionduchtóra a bhí sa ciorcad a choinneáil ar aon dul. Mura mbeadh sin amhlaidh mhéadódh an sruth agus d'fhéadfadh rudaí dul as smacht. Ach má bhí an sruth íseal, bheadh an voltais trasna an friotóir íseal. Bhraith voltais an innill ar an luas agus an flosc maighnéadach, a raibh gaol níos casta aige leis an sruth. Bhí orainn rialú cúramach a dhéanamh, agus go bunúsach bhí leibhéil áirithe íseal coscánú a bhí dodhéanta. 

San gnáth oibriú, níorbh fadhb a bhí ansin. Ach bhí córas luasrialaithe ann freisin - agus éilíonn a leithéid coscánú agus luasghéarú seasta ar leibhéal íseal. 

Chaitheamar neart dua le réiteach sásúil a aimsiú, cé nach raibh sé iomlán foirfe. Gan amhras tá a leithéid de mhodh na trialach agus na hearráide fadálach. Chaitheamar laethanta fada air. Ba mhór an chabhair foighne agus gealgháire Jens! 

Bhí réiteach eile déanta againn a bhí sé, agus na teicneoirí eile iontach sásta leis. Nuair a bhí an traein ag teacht chun stad bhíomar in ann an moilliú a laghdú go séimh san dóigh is nach raibh sracadh ar bith ann. Séimh. 

Ar an ndrochuair, ní raibh muid in ann cloí leis sin. Is amhlaidh go raibh córas taca coscáin ann a d'oibrigh le haer comhbhrúite. Bhrúigh an t-aer gabhlóg ar diosca miotail timpeall ar an acastóir. Ach chun go mbeadh an córas éifeachtach, bhí gá snas a choimeád ar an ndiosca. Ba den riachtanas é mar sin an coscán aeir a úsáid go rialta. An socrú a bhí ann ná go stopadh an coscán leictreach ag luas íseal, agus gurb é an córas aeir a thabharfadh an traein go lánstad. Le sracadh! 

Go minic, ní féidir an réiteach is fearr a chur i bhfeidhm! 

53 csu

     Le Liesel. Ceadaithe faoi CC-by-SA 3.0

Nuair a bhíomar réidh leis an saotharlann ard cumhachta, thosaigh coimisiúniú ar an gcéad traein den réamhshraith. Bhí stráice promhaidh ag an gcuideachta gar do stáisiún beag traenach ar a mbíodh an traein thuas ag freastal. Ferkeltaxe - tacsaí bainbh - an leasainm a bhí air toisc go raibh sé in úsáid go minic ag feirmeoirí beaga chun ainmhithe a iompar. 

Bhí an tríú ráille cuí ar an stráice promhaidh, agus faid cúpla km. Bhí cnoc ag deireadh amháin. Bhí an both againn ag bhun an chnoic sin. Ach bhí an stráice fúinne agus mar sin bhí ar ar gcumas lá (fada) oibre a chur isteach. Thosaigh muid amach ag obair le haonad amháin den trí aonad a bhí sa traein. Muid lonnaithe i lár an traein agus ag caint ar raidió leis an tiománaí. 

Go hiondúil is faoin traein a bheadh an ríomhaire, toisc go raibh an traein féin ina thollán folamh le suíochán ar gach taobh.

    Lukas Beck CC-by-SA 4.0 

Ach ní fhéadfaí obair leis ansin. Feistíodh binse oibre dá réir, agus réitíodh cáblaí fada chun go mbeadh na nascanna uile ag an ríomhaire. Bhí ar ár gcumas dá réir na tomhais a bhí riachtanach a dhéanamh. 

Mise agus innealtóir ón rannóg díolacháin nach cuimhin liom a ainm.

 I dtús báire bhí rudaí go breá. Rinneamar na céad trialacha gan faic as an gnách a thabhairt faoi ndeara. Ach! Nuair a d'éirigh an traein níos tapaí thosaigh an achrann. Ar chúis éigin chlis ar na hinnill ag 53 csu. Mar a dúirt mé cheana, tá srian ar an difríocht is féidir bheith idir an minicíocht leictreach agus an minicíocht meicniúil. Agus ar chúis éigin bhí sin á shárú. 

Níor thuigeamar cúis na faidhbe, mar bhí minicíocht i bhfad níos airde sroichte againn san saotharlann cumhachta. Cad a bhí éagsúil? 

Is minicíocht a ríomh an algartaim, agus bhí slabhra crua earraí - FPGA sa áireamh - a rinne na horduithe do na tíreastóir a ríomh de réir na minicíochta. Bhí an staid reatha le cuir san áireamh freisin ar ndóigh. Ach bhí gach rud togha san saotharlann? Cad a bhí éagsúil? 

De réir mo chuimhne, bhí mo chomhghleacaí ar cúpla seachtaine saoire. Fúmsa a bhí sé an fhadhb a réiteach. Is cuimhin liom comhrá buartha leis an saoiste. Shíl mé bhféidir, toisc an foinse cumhachta a bheith níos "glóraí", i. An cumhacht ag ardú agus ísliú agus minicíochtaí eile measctha tríd go raibh fabht éigin nach raibh tugtha faoi ndeara againn i gcúinsí saotharlainne san FPGA. B'é sin, tar éis an tsaoil, an comhpháirt is nuaí, agus ní raibh a leithéid in úsáid in aon togra eile. Bhí na codanna eile den gcóras in úsáid cheana. 

Lean na trialacha. Níl mé baileach cinnte ar bhain an eachtra seo leis an bhfadhb seo, nó le fadhb eile. Bhí trealamh chosanta ar an líne cumhachta. Dá mbraithfí go raibh an sruth ag ardú ag ráta ró ard, ghearrfaí an cumhacht - chun an baol sruth a scaoileadh tríd gearrchiorcad a sheachaint. Go hiondúil thiocfadh an chumhacht ar ais tar éis cúpla nóiméad. An lá áirithe seo, áfach, níor dhein. Bhíomar sáinnithe ar bharr an chnoic, km nó mar sin ón oifig sealadach agus an teileafón. 

Cad a bhí le déanamh? Úsáidtear aer comhbhrúite chun na coscáin meicniúla a scaoileadh. Nuair nach bhfuil aer sa chóras, feidhmíonn na coscáin. Bhí comhlaí sna doirse. Mar sin, duine ag gach doras - na comhlaí a scaoileadh, dul le fána, agus ar ordú na comhlaí a dhúnadh arís. Stopamar gar don oifig (nach maith gur sa ghleann a bhí sin seachas ar an ard!). 

Lean an chuardach do chúis na faidhbe ar aghaidh. Lá amháin, níl a fhios agam cad a phrioc mé, ach thóg mé cárta amháin as an ríomhaire stiúrtha liom go dtí an saotharlann, áit a raibh an mionsamhail fós feistithe. Isteach leis an gcárta sa ríomhaire ansin. Agus triail a dhéanamh. 

Agus féach! Theip air ag 53 csu! 

Is amhlaidh go raibh slis ar leith sa chóras a rinne minicíocht a chruthú bunaithe ar voltais ina ionchur. Bhí an minicíocht ríomhfa mar uimhir, voltais déanta as an uimhir sin agus ansin an slis seo ag déanamh minicíocht - sraith bíoga as an voltais. Ach is amhlaidh go raibh gá é sin a chuir in oiriúint i gceart. Agus bhí an slis athraithe ar an gcárta áirithe seo. Bhí teorainn shroichte aige - ag 53 csu! 

Mionathrú ar an friotacht ar an gcárta, slis athchóirithe. An fhadhb sin réitithe! Bíonn inspioráid agus ádh úsáideach! 

Poblacht Shaor an Chnoic Dhuibh

           Angela M. Arnold, CC BY SA 3.0

Ag deireadh an dara ár Eorpach ghabh na comhghuaillithe an Ghearmáin agus roinn ina ceithre zón. Bhí a gceannairí tar éis an roinnt a aontú i Yalta. 

Ach níorbh ionann go baileach an roinnt agus an áit a bhí na hairm éagsúla nuair a ghéill an Ghearmáin. Bhí ceantar áirithe in oirdheisceart na Gearmáine a bhí idir ceantar a bhí gafa ag na Rúisigh agus na Meiriceánaigh. Dhá mhíle ciliméadair cearnach. Ceantar sléibhe gan mórán talmhaíochta (agus easpa bia dá réir). Ceantar a raibh go leor sclábhaithe seolta ag na Naitsithe chuige chun an tionsclaíocht a choinneáil ag dul. Ceantar a bhí plódaithe ag teifigh a bhí na Rúisigh go háirithe ag tiomáint rompu. 

Mar a tharla sa Ghearmáin uilig nuair a thit an seanreacht as a chéile, tháinig daoine a bhí sa bhfreasúra le chéile in Aktionsauschuss - coiste gnímh - chun an riarachán a choinneáil ag dul, agus chun na Naitsithe a ghabhadh agus a bhriseadh as oifig. Scoir rialtas míleata na gcomhghuaillithe formhór na gcoistí ar an bpointe. 

Ach sa cheantar gan gabhadh thart ar Schwarzenberg ní raibh malairt rialtas ann ar feadh thart ar sé seachtainí. Ag an am is mar Niemandsland - ceantar gan sealbhóir - a rinne daoine ann cuir síos air. Ach thar na blianta d'fhás miotais go leor thart air. Agus thosaigh daoine ag tabhairt Freie Republik Schwarzenberg - Poblacht Shaor an Chnoic Dhuibh - ar an interregnum. Tá an scéal tarraingteach dóibh siúd a chreid san Útóip daonlathach idir cumannachas an Aontais Shóivéadaigh agus caipitleachas Mheiriceá. 

Scríobhadh aiste sna 1960í ag staraí cumannach ón DDR. Agus sna 1980í lean úrscéal le Stefan Heym. Údar a raibh caidreamh achrannach aige leis an DDR. Ba Ghiúdach agus Cumannach é a theith sna 1930í, i dtosach go Prág agus ar ball go SAM. Bhain sé saoránacht Mheiriceá amach agus is mar saighdiúir in Arm Mheiriceá, freagrach as bolscaireacht, a d'fhill sé ar an nGearmáin. Idir eatarthu bhí ficsean rathúil á fhoilsiú aige - as Béarla. Bhí sé gníomhach mar iriseoir ar feadh seal ag fónamh don arm, go dtí gur seoladh ar ais go dtí na Stáit é. Nuair a thosaigh géarleanúint McCarthy ar chumannaigh theith sé soir arís agus chuir faoi sa DDR. Thuas Seal, thíos seal a bhí á chaidreamh leis na húdaráis. Iad amhrasach faoin ndearcadh easurramach neamhspleách aige. Nuair a thosaigh sé ag scríobh as Gearmáinis b'amhlaidh an scéal. 

Níl mé baileach cinnte cén fáth gur chinn mé an úrscéal a tabhairt liom ó leabharlann Institiúid Ghoethe. Ach thaithin sé liom. Bunaithe go scaoilte ar na fíricí stairiúla - gur ghlac oibrithe cumannacha agus daonlathaigh shóisialta ceannas. Gur gabhadh Naitsithe. Gur seoladh bránna abhaile. Go raibh idirphlé le Meiriceánaigh agus Rúisigh. Go raibh saighdiúirí ón arm scortha ina bhagairt. 

Tá dhá leibhéal san insint - duine de na hoibrithe ar an gcoiste faoi agallamh mar dhea, agus reacaire ilfheasach. Tugann sin deis dó an scéal a dhaonnú. É bheith pearsanta. Bail leis na hoibrithe tá beirt intleachtóir, codarsnacht mhór eatarthu. Duine acu, Giúdach a bhí sa phríosún ag feitheamh ar phionós an bháis. A cuireadh ar chairde arís is arís. Go dtí gur éalaigh sé le linn buamáil Dresden. Agus tháinig ar íospartach eile na buamála, ógbhean a bhí fágtha balbh ag an uafás ach a ghreamaíonn dó amhail bairneach. Bhí staidéar déanta aige ar Útóipeanna. Feicim deis anois beart a dhéanamh dá réir. Stáit idir na mórchumhachtaí. Níl sin i ndán. Realpolitik. 

An fear eile, fuadar mistéireach faoi. Innealtóir mianadóireachta. Nasc láidir leis na Rúisigh aige. Ann ar deoraíocht. Fillte le misean, ach cad é? Tá úráiniam faoin dtalamh... 

Tá dóchas saonta ag na hoibrithe as na "cairde" san Aontas Sóivéadach. Iad dall ar an Stailíneachas. Osclaítear a súile diaidh ar ndiaidh... 

Úrscéal thar a bheith spéisiúil faoi thréimhse iontach corrach. A bhfuil lorg a iarmhairtí fós láidir sa cheantar. 

Breis faoin gcúlra stairiúil as Gearmáinis anseo. 

Rothaí móra agus beaga an tsaoil

1 Roth tomhais 

2 leictreonaic braiteora 

3 léiriú ar an gcomhartha 

4 adhmaint bhuan 

5 treolínte réimse mhaighnéadaigh 

6 braiteoir

Bhí an algartaim stiúrtha don leictreonaic cumhachta bunaithe ar obair an Dochtúra E. Rinne sé a chuid dearadh bunaithe ar turgnaimh i Matlab (obair sách mall le ríomhairí lár na nóchaidí). Murab ionann agus na halgartaim a bhí againn roimhe, bhí seo digiteach ó thús, agus ag baint feidhm as tuiscintí ó teoiric an stiúrtha. Ach ní hionann algartaim a chuir i bhfeidhm i samhail matlab ar ríomhaire 32 giotáin ag baint feidhm as snámhphointe agus algartaim fíor ama a chur i bhfeidhm ar ríomhaire 16 giotán le slánuimhreacha. Agus le heolas neamhfhoirfe agus míchruinn ar staid an chórais, de dheasca taifeach srianta na mbraiteoirí - deich giotán ar a mhéid, go hiondúil. Rud a d'fhág nach raibh na torthaí baileach chomh cuanna leis na turgnaimh san samhail. Ach d'oibrigh rudaí go maith sa saotharlann, agus rinneadh taispeántas den toradh do lucht díolta. Monuar bhí sé de míchúram ag an Dochtúir E a rá go bhféadfadh an algartaim "go teoiriciúil" feidhmiú gan braiteoir luais. Abairtín a chothaigh deacrachtaí dúinn ar ball!

Faireoir Luenberger a bhí i gcroí an algartaim, samhail matamaitice den gcóras, a rinne tuar ar staid an chórais bunaithe ar na tomhais a bhí ar fáil - sruth, voltais agus luas inár gcás - agus a thug léargas dá réir ar athróga nach bhféadfaí a thomhais go díreach. Dá mbeadh an tomhais sách cruinn ar phéire de na trí athróg sin, ba leor sin, cinnte. Ach ní raibh.

Tar éis dúinn an algartaim a dhearadh, agus an simpliú a bhí de dhíth a chur i bhfeidhm d'fhonn é a ríomh laistigh de na srianta ama a bhí ann - chaithfí an algartaim rialaithe ar fad a ríomh laistigh de ms, agus bhí gá le farasbarr d'fhonn nithe a d'fhéadfaí a ríomh níos moille ach laistigh de theorainn ama freisin a ríomh. Bhí córas oibriúcháin comhroinnte ama dar gcuid féin againn, ceann ana shimplí bunaithe ar chlog. Seachas go raibh an algartaim rialaithe féin nasctha le minicíocht an innill, a bhí i gcoibhneas le luas na traenach. Bhí idirbhristeacha i gceist dá réir. Agus bhí rudaí áirithe a raibh orthu bheith níos gaiste fós agus nach bhféadfaí a ríomh a fhágáil faoin ríomhaire. Bhí "eagar geataí in-ríomhchláraithe sa mhachaire" in úsáid againn dá réir.

Bhogamar ó bheith ag obair le samhail go dtí bheith ag obair leis an fíor trealamh, inill san áireamh, i saotharlann ard chumhachta. Chomh maith an leictreonaic a bhí againne, bhí leictreonaic sa bhreis sa leictreonaic cumhachta chun lasadh agus múchadh na tíreastór a stiúradh. Thóg sé tamall ann cumarsáid idir an dá chóras a choigeartú - córas nua, FPGA eile a bhí ag dream an leictreonaic cumhachta agus ní raibh oiread taithí ag an té a bhí á chlárú. Bhí meaisín staide againn sa bhogearra chun an loighic ar fad a choinneáil sothuigthe dúinn féin - bhí tríocha éigin athróg isteach agus an méid céanna amach agus coinníollacha eile i gceist freisin, am mar shampla. Bhí mo chomhghleacaí diongbháilte gur mar sin a dheinfí é - agus nach mbeadh an aicearra nó réiteach gasta ann do chásanna speisialta. Má bhí an aschur le n-athrú, bheadh staid nua ann agus b'shin sin. Bhíomar buíoch dá dhiongbháilteacht ar ball. Ó b'fhéidir 15 staid ag an tús bhí beagnach daichead ag deireadh. Sciar mhór acu bainteach leis an cumarsáid leis an leictreonaic nua a raibh orainn cinntiú gur tosaíodh i gceart é. Bíonn lucht na crua earraí i dtólamh ag súil go n-oibreoidh lucht na mbogearraí thart ar a gcuid meancóga toisc go bhfuil "bogearraí éasca a athrú".

Bhí uirlisí cúnta againn chun cód a ghineadh ó thábla de coinníollacha isteach agus athróga amach - ba mhór an chabhair sin. Agus freisin pictiúir den meaisín staide. Toisc go raibh uimhir ar gach staid bhí sé éasca freisin feiceáil ar aon amharc cá raibh an ríomhchlár.

Bhí an réamhobair déanta. Bhí sé in am tabhairt faoi turgnaimh dáiríre. Na hinnill ag cuir ag casadh. 

Déantar luasghéarú ar innill leictreach tríd an minicíocht sa réimse leictreach a bheith rud beag níos airde ná minicíocht an píosa a bhogann - an  Rótar. Tarlaíonn an bogadh sin toisc, i gcás mótar Iora-cháis mar a bhí in úsáid againn, go ghineann an réimse leictreach sa chuid nach mbogann - an státar - réimse leictreach sa rótar. Agus bíonn an rótar ag bogadh d'fhonn an dá réimse a bheith i phas le chéile - bíonn fórsa maighnéadach i gceist. Ach tá réimse oibre sách cúng ann ina bhfeidhmíonn sé seo. Má tá an réimse leictreach san státar níos mó ná cúpla Hz níos gaiste nó níos moille ná an rótar, teipeann ar chúrsaí - cliseann ar an inneall.

Mar sin, tá eolas cruinn ar an minicíocht de dhíth. Agus dá réir, braiteoir. Bhí roth fiaclach ar acastóir an innill. Braiteoir maighnéadach, ag baint feidhm as éifeacht Hall - go bhfuil leathsheoltóirí ann a ghineann maighnéadachas réimse leictreach iontu. De réir mar a bhog an roth fhiaclach faoin mbraiteoir, d'athraigh an sruth tríd agus d'fhéadfaí sin a thomhas agus minicíocht an innill a ríomh.

Ach ní raibh an braiteoir sin ag feidhmiú mar is ceart. Bhí an comhartha uaidh "glórach". Ag preabarnach thar acmhainn an algartaim é a cheartú. Bhí fabht le haimsiú. Ach cén áit san slabhra ón roth fiaclach go dtí an uimhir sa ríomhaire? Trealamh caighdeánach a bhí sa bhraiteoir. Bhí an bogearra nua...

Agus lucht díolta mí fhoighneach. "Dúirt sibh go bhféadfaí rialú gan braiteoir minicíochta. Cén fáth go bhfuil fadhb agus moill?" Neamhaird déanta acu ar an bhfocal teoiriciúil...

Faoi dheireadh, rinne duine éigin an bhraiteoir féin a bhaint as an trealamh agus amharc air. Agus, féach, bhí an adhmaint tar éis deannach miotail a chruinniú. Toisc go raibh sé curtha in áit ro ghar don roth. Agus bhí an deannach céanna ag cuir an réimse mhaighnéadach as a riocht. Agus an tomhas dá réir.... 

Ní ar an mbogearra a bhí an locht... 

Baureihe H

       Le Mirkone - ceadaithe faoi CC-by-SA

Nuair a bhí an obair an an bhfréamhshamhail F97.3 curtha dínn againn, agus eolas bailithe, bhí fúinn tabhairt faoin sraith. Céim nua, litir nua - H. (Bhí G glactha ag an t-aon sraith a déanadh san DDR, i Hennigsdorf mar a tharlaíonn).

Ba mhór idir an sraith agus an fréamhshamhail. Ar an gcéad dul síos, bhí an traein féin éagsúil, sé charráiste san aonad agus iad oscailte, mar a bheadh tollán soghluaiste. Bhí ríomhaire stiúrtha nua ag leibhéal na traenach. Rinneadh athdhearadh ar an leictreonacht cumhachta. Bhí ríomhaire nua i gceist, níos cumhachtaí agus breis cuimhne ann. Agus bhí teanga ríomhaireachta nua le húsáid, C seachas P/LM.

Tarlaíonn sé gur féidir liom dáta a chur leis an togra seo - bhí orm mo mhí na meala a chiorrú i 1994 le freastal ar chúrsa C i München le mo chomhghleacaí Berndt. Mhaolaigh an comhlacht an ciotaí trí íoc as an óstán do mo nuachar. Fad is a bhí mise agus Berndt ag freastal ar chúrsa lagmheasartha nár mhúin mórán dúinn i ndáiríre bhí Uta i mbun turasóireachta i München agus Salzburg.

Ní togra iomlán as an nua a bhí sa ríomhchlár - bhí codanna de i gcoitinne le córais eile. Ach ba rud ar leith an córas leictreonaic cumhachta agus mar sin bhí an bogearra stiúrtha le dearadh go hiomlán as an nua. Beidh cúpla aiste de dhíth chun cuir síos ar gnéithe ar leith de sin. D'fhoghlaim mé an t-uafás as an dtaithí, scileanna teicneolaíochta agus daonna!

Thosaigh muid ag obair le mionsamhail den trealamh san saotharlann, agus bhí gach rud togha. Ansin bhog muid go dtí an saotharlann ard cumhachta, ag baint feidhm as an leictreonaic cumhachta féin, agus na hinnill. Bhí fadhbanna ann... Ní raibh na braiteoirí luais ag feidhmiú mar ba cheart. Aiste dá chuid féin dlite don scéal sin!

Ansin amach linn ar an traic promhaidh. An uair seo, bhí traic ar leith ar fáil don gcuideachta. Bhí sé scartha amach píosa ón monarcha, ach bhí an tríú ráille ar fáil. Bhí dóchas ann go mbeadh ar ár gcumas an coimisiúniú ar fad a dhéanamh ann. 

Ach an chéad rud a tharla ná gur thosaigh an traein ag teip ag 53 km/u... Bhíomar tar éis an 80 km/u a shárú gan dua san saotharlann. Scéal ann féin an eachtra sin freisin.

Faoi dheireadh, tar éis roinnt míosa agus cúpla eachtra eile, thuigeamar nach raibh an foinse cumhachta don traic promhaidh sách láidir ná sách ionadaíoch ar an bhfíor córas. Ach go háirithe, ní raibh ar chumas an líonra glacadh le fuinneamh a ghin an traein le linn moilliú - coscánú athghiniúnach. Agus ar chúiseanna a phléifidh mé ar ball, bhí sin ar cheann de na codanna is deacra den stiúradh, agus chaitheamar go leor dua lena fháil díreach ceart, coscánú séimh gan sracadh.

Bhogamar, i dtosach chuid ionad i mBeirlín Thoir - Friedrichsfelde. Ach ní raibh an líonra ansin sách cobhsaí don obair a bhí le déanamh. Ar ais linn dá réir chuig Britz Süd.

Ba é an togra seo mo Gesellenstück creidim, píosa oibre a léirigh go raibh mo cheird sealbhaithe mar is ceart agam. Is iomaí scéal a bhaineann leis na dúshláin agus iniúchadh a sháraíomar fán slí, agus an foghlaim a rinne mé dá réir.

Gesellenstück - an píosa oibre a dhéanann ceardaí le taispeáint go bhfuil a oiliúint críochnaithe aige. 

Fán abhann bhréan

Cothrom lae ár bpósta tríocha bliain ó shin a bhí ann Dé Luain agus bhí sé beartaithe againn turas gairid a dhéanamh. Roghnaigh mo nuachar oíche in óstán cois Éirne. Thugamar an bóthar orainn féin Dé Domhnaigh tar éis bricfeasta, á thógáil go breá réidh. Ó tharla muid sa cheantar, bhí fonn orm cuairt a thabhairt ar phluaiseanna Áirse an Mharmair. (Ní raibh fonn ar Uta. Barraíocht céimeanna agus cúnglach. D'fhan sí orm sa chaife).

Turas treoraithe, agus an uaimh curtha in oiriúint do thurasóirí. Síos linn céad caoga ceathair céim, tríd poll slogaide, go dtí abhann faoi uisce - ceann den trí sruth sa chóras pluaiseanna a thagann le chéile agus a fhágann tríd an Áirse a thugann a ainm don áit mar abhann na Cláidí. Ní fhaca mé an Áirse - is cosúil go bhfuil cuma an marmair ar an cailcít agus gurb é sin a thug a ainm don áit. 

Siúlóid ciliméadar go leith tríd an uaimh, fá bhruach na habhann - agus ag pointe amháin i dtrinse stroighne tríd atá i gceist. Tá aolchuisne agus aolchoinnle fairsing, agus "cóilis uaimhe" agus leathán diamhaire cailcíte. Locháin san abhainn ina scátháin agus aolchoinnle déanta den aolchuisne iontu. 

Bean óg a bhí mar threoraí againn, guth breá shoiléir aici agus í in ann dul in iomaíocht leis an sruth, a bhí glórach in áiteanna. 

Is fiú go mór an cuairt, soilsiú éifeachtach ag cruthú taispeántas iontach as ealaíon an dúlra, cruthaithe tríd na mílte bliain. An aolchloch múnlaithe ag éirí agus titim na habhainn, agus uisce ón bportach thuas ag sileadh tríd agus ag cruthú cruthanna taibhsiúla cailcíte. 

Taispeántas deas thuas freisin. Ceantar thart air a mbeadh fonn orm é a shiúl - agus é leagtha amach chuige sin. 

Gar go maith d'Inis Ceithleann. 

Súile lán sceoin

Nuair a bhí mé sna déaga sna 1980í, bhíomar ag fáil an National Geographic ar mhaithe, is dócha, le hoideachas. Níl dearmad déanta agam den bpictiúr cáiliúil den teifeach óg ón Afganastáin - na súile lán sceoin ag polladh tríd an bhreathnóir.

Le Steve McCurry - Steve McCurry, úsáid chóir, Nasc

Roinnt blianta ó shin, d'aimsigh an ghrianghrafadóir an bhean arís - i gcampa teifeach fós sa Phacastáin. Tamall ina dhiaidh sin, díbríodh as an Phacastáin í as coir páipéarachais - cé go raibh a saol fásta caite aici ann (níl sí ach dhá bhliain dhéag san íomhá íocónach). Chuir rialtas na hAfganastáine teach ar fáil di.

Ó shin áfach tá casadh chun donais arís ina tír dúchais do mhná, agus níl sé sábháilte di an ghrianghrafadóir í a lua fiú.

Agus tá glúin eile ban óg ag teitheadh, nó níos measa. Mheabhródh sé freisin scannán Cartoon Saloon An Saothraí do dhuine. 

Scannán a luann ina réamhrá an dóigh gur fearann claímh na n-impireachtaí le fada an Afganastáin. Ach is iad an cosmhuintir, na mná ach go háirithe, a íocann an praghas is airde. Is féidir, ar ndóigh, go mbeadh forlámhas ag leithéidí an Taliban sa tír fiú gan ladar, airgead agus armlón na n-impireachtaí. Ach is dóigh liom nach mbeadh, go mbeadh feabhas ar chúrsaí. 

Sruth smaointe spreagtha ag graffitto éifeachtach - níl fhios agam cén teicníc atá in úsáid san sampla thuas, grianghraf a thóg mé lámh le Teach Solais an Phoill Bhig i dtús Mí Mhárta. 

Modharchoill

Formhór na gcoillte atá fágtha in Éirinn, is plandálacha tráchtála aonchineálacha giúise iad. Crann a fhásann go tapa. Ach fágann an duilliúir dlúth siar ghlas gur coillte marbha iad seo. Faic ar urlár na coille ach brat snáthaid tite. Ar éigin go bhfuil cothú d'fheithidí ann, mar sin ní bíonn éin ann. Na ainmhí ar bith, dáiríre - cé go bhfaigheann, is cosúil, fianna foscadh ann i rith an lae. 

Ní hamháin sin, ach tógann na crainn ón ithir gan mórán a thabhairt ar ais, ag bochtú talamh a bhí bocht mar a bhí. 

Agus aibíonn an phlandáil le chéile, agus leagtar le chéile é - créacht oscailte ar thaobh na cnoic. 

Ar a laghad tá an chosúlacht air go bhfuil athrú meoin ag comhlacht foraoiseachta an Stáit, Coillte Teoranta - in áit na crainn a leagtar, táthar ag cuir meascán crann dúchasacha. Beidh sé na deicheanna de bhlianta áfach sula mbeidh coillte beo ann. 

Tá sé d'ádh orm go bhfuil coill beag measartha nádúrtha ar lic an dorais agam, agus is ardú croí san Earrach na bláthanna, gach ceann ar a sheal, a chlúdaíonn urlár na coille. Faoi láthair, grán arcáin agus corr sabhaircín. Duilliúir creimhe agus bod gadhar glas lonrach. Éin flúirseach. Tá an snag darach cloiste agam, ach is deacair amharc a fháil air. Tá scréachóga coille feicthe agam. Agus seabhaic fiú. Dreoilíní, loin dubh agus spideoga fairsing is ceolmhar. Ioraí glasa. Sceithreach frog. 

Timthriall na beatha. Sin coill. 

Modharchoill an Ghaeilge a chur Nicholas Williams ar Mirkwood san Hobad. 

Cúirtéis mhíleata agus muinín

Ó thosaigh mé ag caitheamh mo hata Prinz Heinrich  agus go háirithe ó thosaigh mé ag caitheamh seaicéad dúghorm freisin, tá an cuma orm go bhfuil mé faoi éide. Is minic a bheannaíonn daoine dom le cúirtéis mhíleata, i. Lámh go beann chaipín. Chuir sé ag smaoineamh mé ar rud a léigh mé uair éigin. Sé sin, gurb as oscailt cealtair cloigid ridire a d'eascair an chúirtéis.

Comhartha muiníne a bhí ann, ag ligean don duine eile d'aghaidh a fheiceáil. 

Tá cúirtéis eile ann a bhaineann le muinín. Craitheann gasóga lámh leis an chiotóg. Nós a thug Baden Powell leis ó chogaí na hAfraice, i gcoinne pobal an Ashanti. Toisc go ndúirt duine acu leis gur leis an chiotóg a chroitheann fir misniúla lámh. Is amhlaidh, chuige sin, gur gá an sciath a scaoileadh uait ach an sleá a choinneáil i do dheasóg. Comhartha muiníne! 

Nach aisteach na rudaí fánacha a déantar nós buan astu. Agus nach fada léanmhar stair na cogaíochta sa chine daonna.