Agus mé ar saoire an na mallaibh d'athléigh mé an t-úrscéal seo le Ciarán Ó Coigligh. Ceannaigh mé an céad lá é toisc gur Duibhlinneach mé féin - ach ón Deisceart. Sruth comhfheasa triúr atá i gceist leis an úrscéal seo. Tomás, léachtóir i gColáiste Oiliúna; a bhean, ar de bhunadh na Gaeltachta, agus bean eile ó Iarthar tíre.
Tugann a ghnóthaí Tomás ar ais chun cuaird a thabhairt ar ábhar oidí atá ar cleachtadh múinteoireachta sna ceantair i dTuaisceart Bhleá Cliath inár tógadh é. Tá a bhean ag filleadh ó chuaird ar a deirfiúr thiar, agus buaileann an bhean eile léi san traein.
Bímid ag cúléisteacht le smaointe s'acu, cuimhní cinn agus cíoradh ar an tsaoil mar atá.
Mórchuid den úrscéal pléann sé le smaointe Thomáis, atá diongbháilte agus caomhach is mheon anois, agus míshásta leis an saol timpeall ar, shílfeá. Ach é ag maireachtáil ina smaointe tríd ragús agus ragairne a óige, nuair a bhí sé scaití thar cailc ar fad. Cineál scrúdú coinsiasa shílfeá, ach a leanann gníomh nó dhó fónta as.
Níos séimhe atá marana an bheirt ban, agus iad fite fuaite lena saoil pósta. Rinne Easpag cleamhnas don tríú bean, is thuas seal, thíos seal a bhí a saol leis an fear a roghnaíodh di.
Sna 1990í luatha a foilsíodh an scéal, roimh réidh an chat mara Ceiltigh; agus tá léargas bhreá ann ar saol na cathrach mar a bhíodh an uair úd, agus le fiche bliain roimhe nó mar sin; tá léargas ann freisin ar dhá ré i saol na tuaithe i machnamh na mban.
Cíortar go leor ceisteanna sa mharana, agus tá lón machnamh ann ar ceisteanna éagsúla, teanga agus moráltacht, oideachas agus oiliúint, gaol pósta agus clainne.
Ainneoin an suíomh uirbeach níl aon "cealú an díchreidimh" de dhíth ó thaobh na Gaeilge de, mar tá sé iomlán inchreidte go mbeadh an marana ar bun as Gaeilge ag leithéidí Thomás.
