Píosaí liom in áiteanna eile:

2008-11-14

Is sleamhain iad ráillí an Iarnróid

(A3L92 ar an ráille trialacha. Íomhá ó Wikimedia)


Um an tráth seo den bhliain bíonn fógraí crochta ar an DART ag gabháil leithscéal as an moill a chuireann greamaitheacht bhocht ar traenacha.

Fadhb ar leith atá an san Fómhair de bharr duilliúr a bheith ag titim agus fliuchras.

Sé an chaoi go bhfuil teorainn leis an méid fórsa is féidir aistriú ón roth go dtí an ráille.

Má déantar iarracht níos mó na an teorainn sin a aistriú, sciorrann an roth (má táthar ag luasghéarú) nó sleamhnaíonn sé (má táthar ag coscánú)

Má thiteann an greamaitheacht, íslítear an teorainn seo.

Ní mór mar sin an fórsa a chuir in oiriúint don teorainn. Chuige sin, ní mór a aithint go bhfuil an teorainn sroichte. Má tá an roth ag sciorradh nó ag sleamhnú, níl rothlú an roth i gcoibhneas le luas an fheithicil níos mó. Má tá eolas neamhspleách ar fáil faoi luas an fheithicil, tá sé éasca é seo a aithint.

Ach i gcás traenacha ollidirthurais, cosúil leis an DART, is minic go mbíonn gach ais tiomáinte, agus iad go léir ag sciorradh nó sleamhnú dá réir!

Caithfear mar sin feidhm a bhaint as eolas eile - mar shampla samhail a ríomhann cén luasghéarú nó moilliú is ceart a bheith ann de bharr an fórsa atá á chuir i bhfeidhm.
De réir an ghnáth dlí

F = ma (Is ionann an fhórsa agus an mais méadaithe leis an luasghéarú)

a ríomhtar an samhail. Ach, gan amhras, níl sé baileach chomh simplí sin.
Caithfear táimhe na maiseanna rothlaithe - innill, ais, agus mar sin de, a chuir san áireamh. Is minic freisin nach mbíonn eolas ar fáil faoin meáchain a chuireann na paisinéirí leis an traein. D'fheadfadh difríocht d'aon trian (nó níos mó i gcás feithicil ar nós an Luas) a bheith i gceist idir traein folamh agus traein lán. Cé go bhfuil modhanna ann an meáchain a thomhas - an tionchar ar an gcóras aerchrocadh a thomhas - abair, tá deacrachtaí ag baint leo. Agus dá mhéid braiteoir ar a mbraitheann an samhail, is ea is casta agus leochaileaí atá sé.

Is gnáth mar sin samhail measartha simplí a dhearadh, agus na paraiméadar a shocrú de bharr tomhais le linn turgnaimh ar léith.

Nuair atá an t-eolas ann faoi conas mar atá an feithicil ag bogadh, is féidir an t-eolas sin a chuir i gcomparáid le luas rothlaithe an rotha. Má fhágann an luas rothlaithe imchlúdach áirithe, is féidir a ríomh gur iarmhairt ar easpa greamaitheacht atá i gceist. Caithfear ansin an fórsa a laghdú d'fhonn an luas rothlaithe a thabhairt isteach san imchlúdach cheart arís.

Rud a chiallaíonn, gan amhras, go mbeidh an luasghéarú nó moilliú níos lú - agus go dtógfaidh sé níos faide dá réir ar luas cheart a shroicheadh, nó stopadh san áit cheart. (Tá an rud céanna fíor don ABS i gcarr)

Gnó cigilteach go maith atá sna turgnaimh chun na paraiméadair caoi a aimsiú! Chaith mé seal ag obair ar an traein fó thalaimh A3L92 i mBeirlín, agus i measc rudaí eile bhí orm tiúnadh a dhéanamh ar an rialaitheoir greamaitheachta. Chun na turgnaimh a dhéanamh, smearadh an ráille promhadh, agus rinneadh luasghéarú agus coscánú air. Uair nó dhó, theip ar an gcoscán leictreach de bharr an sleamhnú - ach de ghnáth d'éirigh leis an córas aeroibrithe an traein a stop. Lá (a chuireann fuarallais orm fós) amháin , áfach, bhí an ráille chomh smeartha sin gur theip ar an dá córas, agus sleamhnaigh an traein leis. Cúpla orlach roimh an maolán a tháinig sé chun stop....

Tá iarmhairtí leis an sleamhnú, ach go háirithe. Ídítear na rotha (arbh as miotail iad). Caithfear iad a dhéanamh cruinn arís ansin, agus éiríonn siad níos lú dá bharr. De bhrí go mbíonn innill sruth ailtéarnach i gceist le roinnt traenacha (ní hea i gcás an DART, go bhfios dom) caithfear féachaint chuige go bhfuil na rotha atá nasctha le córas tiomána amháin ar chomhmhéid (ceist d'oíche eile cén fáth). Tá costas i gceist mar sin.

Córas dúshlánach ab ea an A3L92 ar roinnt cúiseanna - bhí cuid den líonra faoi thalamh, ach bhí cuid eile de i dtrinse faoi chrainn. Bhí deacrachtaí móra ann le greamaitheacht san earrach nuair a rinne cumasc de phailin na gcrann, sioc agus taise smearadh ar na ráillí!

Caithfear comhbhabhtáil a dhéanamh ag dearadh córas mar seo freisin. Uaireanta cabhraíonn méid áirithe sleamhnú nó sciorradh chun an ráille a ghlanadh agus an greamaitheacht a fheabhsú do na bógaí a leanann an ais atá i gceist. Rud a feabhasaíonn an luasghéarú agus moilliú.

Meascán d'innealtóireacht agus na healaín dubha atá san dearadh agus tiúnadh i gcóras mar sin!