Tá sé rudaí is fuath leis an Tiarna, agus is gráin lena chroí seacht gcinn: Súil an uabhair, teanga an éithigh, lámha a dhoirt fuil neamhchiontach, Croí a bheartaíonn cealga, cosa a bhrostaíonn chun an oilc, Finné bréige ag spalpadh éithigh, agus an té a adhnann aighneas i measc a bhráithre.
Blianta fada ó léigh mé An Silmarrillion i dtosach, mar leabhar leabharlainne. Ansin, fiche éigin bliain ó shin, agus mé díomhaoin seal de bharr iomarcaíochta cheannaigh mé an cóip thuas maille trí imleabhar Tiarna na bhFáinní. Is dócha cionn is go bhfuil sraith teilifíse bunaithe ar roinnt de na heachtraí ann a shruthlú faoi láthair chonaic mé roinnt tagairt dó, i measc daoine eile ag Neil Gaiman ag rá nach mórán adhmaid a bhain sé féin as sna déaga, ach gur fhás a thuiscint ó shin. Ní cuimhin liom an eisean nó duine éigin eile a rinne comparáid le Sean Tiomna an Bhíobla. Comparáid cuí, measaim. Pé scéal é spreagadh mé chun an leabhar a sciobadh ar ais ó leabhragán an déagóra (a bhfuil scannáin Tiarna na bhFáinní feicthe acu ach nach bhfuil an t-uaillmhian na leabhair a léamh curtha i gcrích fós).
Anois agus mé ag liathadh fearacht Mithrandir measaim go bhfuil níos mó adhmaid bainte agam as. Tá gan amhras dealramh ag an gcnuasach leis an Sean Tiomna. Leagan Tolkien de Genesis, agus de ré na Ríthe - seachas go bhfuil an tÁibhirseoir ina phearsa lárnach san insint, ag mealladh Ealbha lena bhréaga agus ag cothú mioscaise. Agus, seachas san gcéad gníomh, cruthú na cruinne i gcomhcheol na n-aingeal, an t-áibhirseoir roimh a thurnamh san áireamh, tá Eru Ollathair as láthair.
Scéala uaisle na hEalbha agus céadsinsir na ndaoine atá ann, agus ról éigin ag na neacha a chruthaigh Aulë, duine de na hArdaingil, i. Na hAbhaic.
Scéal fada cogaíochta, leis an Áibhirseoir ach faraor freisin i measc na hEalbha, daoine agus abhaic freisin, de bharr saint, formaid agus thar aon rud eile uabhair - duáilcí a thuigeann an tÁibhirseoir, agus tar éis a dhíbirt seisean go dtí an folús, a ghiolla Sauron, teacht i dtír orthu. Ball lag Ealbha agus daoine mórtas as saothair a lámha, agus i gcás na ndaoine eagla roimh cinniúint anaithnid de dheasca an bháis.
Agus an mallacht a leanann móid ainchríonna.
Ar ndóigh, fearacht mé féin, Caitliceach ab ea Tolkien, agus is beag ionadh mar sin na macallaí sa mhoráltacht a fheicim, cé nach bhfuil an slánú cinnte ná follasach san scéal seo - iarracht Tolkien miotas Angla Sasanach, a mhothaigh sé a uireasa a chruthú.
Uaisleacht sa bhfulaingt agus sa searc. (Is beag drúis atá sna scéalta, má tá in aon chor, cé go bhfuil roinnt grá leatromach agus formad dá réir).
Diabhail agus arrachtaí go flúirseach, gníomhartha gaile agus misnigh, ach an feall freisin.
Ach mar atá sa Chríostaíocht, as an uabhar a eascraíonn na hiarmhairtí is measa, dóibh siúd atá uaibhreach ach freisin dá lucht gaoil is gean.
Scéalta maithe, cé go bhfuil siad rud beag fadálach uaireanta, agus teangeolaíocht Tolkien ina chúis do líon mór ainmneacha ar phearsain ar dheacair cuimhne a choimeád orthu.
Agus cé go bhfuil roinnt ban ina bpearsan, is domhan trodach fireann is mó a chruthaigh sé.
Tá mé sásta gur spreagadh chun athléamh mé!
