Bláthnaid

Bhí mé ag tnúth leis an leabhar seo ó d'fhógair Darach Ó Scolaí go raibh sé ar na bacáin. Thaitin Deirdre go mór liom. Tá leagan de scéal Cú Roi agus Bláthnaid ar Scéilín ó bhéilín, mar sin bhí dinnseanchas an Fionnghlaise ar eolas agam. Agus dhreap mé uair amháin go Cathair Chon Rí. Ach dhíbir ceo agus míoltóga mé!

Tá leagan fite ag Darach ó na lámhscríbhinní, ag tarraingt as scéalta eile nuair is gá bearnaí a líonadh. Leagan drámatúil. Bláthnaid i ngrá le Cú Chulainn agus eisean léi. Ach an lámh in uachtar ag Cú Roi ar feadh i bhfad. Go mbuaileann Bláthnaid bob air agus a chuid feara. Sléacht agus ár mar thoradh ar sin. Tá an scéal dorcha foréigneach barbartha. Ach tá cuannacht sa chaint agus sa chuir síos. Agus is carachtar láidir gníomhach i Bláthnaid seachas áilleagán atá ina bréagán i lámha na bhfear. 

Tá roinnt filíochta tríd an insint próis a chuireann go mór leis. Agus léaráidí Anastasia Melnykova ag cuir go mór leis, mar a bhí i Deirdre.

Nod i gcúl an leabhar go mbeifear ag cuir leis an sraith. Cuir síos ar "Sadhbh - Ceasacht Iníon Ghuile". An chéad gála eile sa sraith? Is maith scéal faoi bhean óg a fhaigheann an ceann is fearr ar na fir le bua na dea-chainte. Go háirithe tar éis dán Bhláthnaide!

Is maith liom go bhfuil Leabhar Breac ag meabhrú na scéalta seo ón tseanlitríocht dúinn, ach cuir Gaeilge an lae inniu orthu ach fós dílís don leagan liteartha. Saibhriú ceart ar an nua-litríocht. 

Bláthnaid

Darach Ó Scolaí

56 lch; clúdach crua; 

978-1-913814-56-4

 

Deirdre

Ó thús tá Darach Ó Scolaí agus Leabhar Breac ag soláthar leaganacha de scéalaíocht ár sinsir, cumadóireacht na meánaoiseanna dúinn i nGaeilge an lae inniu. Ag athghaibhniú slabhra na litríochta a réab an stair léanmhar. Ag cothú léitheoirí agus scríbhneoirí araon. Obair riachtanach, ó tharla go bhfuil aistriúchán Béarla (corruair Gearmáinis) i gceist le formhór na heagráin scolártha.

Longas mac n-Uislenn in-sin ocus longas Fergusa ocus aided mac n-Uislenn ocus Derdrenn.

Níor chloígh Darach le Longes mac n-Uislenn mar atá sé sa lámhscríbhinn, is amhlaidh go bhfuil píosaí tógtha aige as áiteanna eile d'fhonn scéal níos iomláine a thabhairt dúinn, mar shampla an dóigh a fuair Conchubhar ríocht Uladh ó Fheargas. Rud atá tábhachtach chun an scéal a thuiscint.

Tá an fhilíocht atá fite tríd an bhunleagan agus na nathanna cáiliúla anseo againn i gcló na linne seo. 

 ‘Is cáin,’ ol-se-sseom, ‘in t-samaisc téte sechunn!’ ‘Dlegtair,’ ol-si-si, ‘samaisci móra bale na-bít tairb.’

"Is breá," ar seisean, "an gamhainín atá ag dul tharam" "Dlitear gamhan a bheith mór", ar sise, "san áit nach mbíonn tarbh". 

Scéal fíochmhar fuilteach, lán feall is formad, ceanndánacht agus uabhair. Deirdre ina dara Cassandra ag tuar an oidhe atá rompu, agus Naoise ceanndána ag déanamh neamhaird ar a rabhadh. Cinniúint fuilteach a thuar Cafadh draoi agus i mbroinn a máthair. Agus a mhacallaí tríd scéalta na Rúraíochta uilig. 

Tá an insint bríomhar soléite saibhir. Tá an leabhar gleoite mar a bhíonn ag Leabhar Breac i gcónaí, agus léaráidí áille Anastasia Melnykova ina mhaisiú air. Loingeas Anastasia ón Úcráin go Corcaigh mar thoradh ar ainghníomhartha tríath eile atá lán chomh fealltach le Conchubhar ar an lá is fealltaí dá raibh sé. Meabhrú nach bhfuil droim láimhe tugtha againn do bharbarthacht an chogaidh fós. 

Seoid eile curtha leis an iliomad seoid atá againn cheana. 

Ná cuirigí bhur muinín i bhflatha...

Mar a bhí mé ag tnúth leis, fuair mé an leabhar seo mar fhéirín Nollaig. Thum mé mé féin ann, agus tá an chéad léamh déanta agam. Fillfidh mé air, táim measartha cinnte!

Cléireach (arís!) laoch an scéil, i dtiarnas Tír Eoghain agus Conn Bacach i réim. Santaíonn Conchúr Ó hArdail Tiarnas sibhialta síochánta Eorpach - ach tá a rath féin thuas seal thíos seal de réir mar a chasann rotha na comhcheilge agus cinniúna - é féin lena lámh ar an roth ag fónamh do mháistrí éagsúla agus dá fhís féin - féin daonnachtúil na hAthbheochana Eorpaí. Teilgtear amach agus isteach i bhfabhar é, uaireanta de bharr a bheartas féin, uaireanta de bharr (mí) léamh ar na comharthaí. Ní hionann i gcónaí a fhís do rath an tiarnais agus tuairimí a Thiarna - rud a chuirtear in iúl go borb, agus scaití go foréigneach dó. Agus tá na huaisle le cuir san áireamh freisin - comhcheilg, lámh láidir, cleasaíocht dlí, spiaireacht,...

Níl na Gaill chomh suntasach sa scéal is a mheasfá, go háirithe nuair a rinne Conn Bacach géilleadh do Anraí VIII go gairid i ndiaidh deireadh éachtraí an leabhar - bás Feilimí Caoch, a raibh súil ag ó hArdail prionsa de réir Institutio principis Christian Erasmus a dhéanamh de - agus Gaeilge curtha aige air.

Míreanna eachtrúla thar réimse blianta atá sa leabhar, an laoch ag dul chun cinn scaití, siar scaití eile. Gaeilge chúirtéiseach shaibhir san insint. Anois is arís splancanna ón miotaseolaíocht - seanbhean ag marcaíocht ar bhó ag tairngreacht agus ag tabhairt eolais d'Fheilimí Caoch - ag fógairt a gheis dó, a sháraíonn sé agus a mbíonn a fheallmharú mar thoradh indíreach air.

Fir agus mná, idir uasal agus íseal, castar orainn iad ar na leathanaigh, iad ar fad ag lorg a gcearta - de réir mar a fheictear dóibh féin iad. Cléireach agus tuata, ceannaí agus saighdiúir, gallóglaigh agus fir treibhe - meascán baolach, agus formad agus faltanas ag cruthú ithir shaibhir do comhcheilg agus caismirt. 

Agus na Gaill agus comhghuaillithe Gaelacha ag bagairt ar na teorainneacha...

Tá cosúlachtaí le Sliocht ar Thír na Scáth Uí Doibhlin, ach go bhfuil laoch an úrscéal seo níos gníomhaí cé nach máistir ar a chinniúint é ach oiread. 

Bhain mé taitneamh as an léamh, agus táim cinnte go léifidh mé arís é - táim fiosrach agus fonn orm breis eolais a aimsiú faoi na pearsana stairiúla a castar orainn ar na leathanaigh. 

Súil an Daill

Darach Ó Scolaí

€18.00

240 lch; crua; ISBN 978-1-913814-14-4

Fiannaíocht Dharach

 

Is seoda iad leabhra Leabhar Breac. Bhí mé thar sáile nuair a foilsíodh an leabhar seo i dtosach, agus ag deireadh na nochaidí ní raibh cur amach agam ar Dharach agus a chuid oibre ar aon nós. Bhí an leabhar feicthe agam uair nó dhó, ceart go leor. Ach nuair a d'fhógair sé eagrán nua ar Twitter le déanaí, agus ós rud é go raibh mé meáite ar Tinte na Farraige Duibhe a cheannach uaidh ar aon nós, shantaigh mé é.

Fionn ag Fiannaíocht atá againn san leabhar seo. Tá Rahmenhandlung ann ceart go leor, a mhíníonn cén fáth go bhfuil sé Tigh Chonáin, agus cath fuilteach ag an deireadh. Ach mheabhraigh sé Scheherazade  agus 1001 Oíche na hAraibe dom - cuireann Conán ceist faoi ghné de scéal Fhinn agus insíonn Fionn an eachtra. Leathanach nó dhó i ngach eachtra acu - macghníomhartha, mar a fuair sé Bran agsu Sceolaing, mealladh mná agus comhraic le fir.

Teanga cuanna atá in úsáid ag Darach, agus na ruthaig agus coruithe catha a bheadh ag seanchaí maith aige. Dramaíocht. Bhain mé taithneamh as an léamh, agus de bhrí gur díolaim atá ann, d'fhéadfá filleadh air arís is arís, ag léamh scéilín ar leith agus á leagan uait seal eile.

Mar is iondúil is earra iontach an leabhar féin; cló glé, páipéar uasal, léaráidí de chuid Darach tríd - clúdach cuanna le híomhá Bruegel. 

Níl staidéar déanta agam ar aicmiú na scéalta, ach tá lear mór fabhalscéalta léite agam nó feicthe agam ar teilefís na Gearmáine - agus thug mé suntas do chuid na moitífeanna idirnáisúnta - an dream a chuidíonn le Fionn tarrtháil a dhéanamh ar mac rí Laighean, abair. 

Ach tá aduantas ar leith sna scéalta freisin, gné Gaelach, gné barbartha, fiáin. Is maith an cumasc iad na scéalta seo. Is cleasaí é Fionn seachas laoch - agus ní hé an carachtar is deise liom é. (Fadó bhí beartaithe agam scéalta faoi Gholl Mac Morna, ar uaisle de laoch é, a chuir ar leathanach idirlín - ach chuir mé ar an méar fhada chomh fada sin iad gur thit siad de).

Tá leabhra eile Fiannaíochta agam, teaglaim Uí Chadhlaigh ina measc, agus cinn do dhaoine óga, ach níl sárú an leabhar seo mar scíthleitheoireacht dúshlánach (más rud é sin) feicthe agam. Molaim é!

Feis Tigh Chonáin

Darach Ó Scolaí

€16.00

96 lch; clúdach crua; 

ISBN 978-1-909907-67-6

Tá Odaiséas sa Táin!

Ba tinfeadh iontach a bhí ann ag Lucht IMRAM iarraidh ar bheirt, a bhfuil leaganacha nua Ghaeilge den Táin curtha ar fáil acu, dul i ngleic le heachtraí Odaiséis de réir Homer.

Tá leagan Gaeilge ann cheana ar ndóigh, a rinne an Pádraig de Brún. Mar fear an tí, d'inis Cathal Póirtéir dúinn ina réamhrá mar a chuaigh Pádraig de Brún i ngleic leis an Ghréigis i rith an lae. Um am airneán ansin bhailigh saoithe Dhún Chaoin i dTig na Cille agus phléigh siad an dréacht d'fhonn barr snasa a chuir air. (Táim fós ag fanacht go dtiocfaidh an leabhar chugham ón leabharlann....)

Cuir chuige eile a bhí ag Darach Ó Scolaí agus Réamoinn Ó Ciaráin, shamhlóinn. Ach bhí na torthaí ceolmhar cuanna mar sin féin. 

Eachtra Polaiféamas Cioclóps a d'aistrigh Darach Ó Scolaí. Tá roinnt d'aistir Odaiséis roimhe mar réamhrá don scéal, agus cuir síos gairid ar oileán na Placairí Loiteoge...

Ach an ghuais ina fhágann mórtas agus ceanndánacht Odaiséis é féin agus a chomrádaithe croí an scéil, agus a ghliceas a thugann sciar acu slán ó chraos an arracht.

Chuir Séamus Barra inár láthair saothar Dharach, le tionlacan ó rogha Margaret Lonergan de phéintéireacht claisiceach agus rómánsach ar an scéal.

Scéal éagsúil a bhí le reic ag Ciara Ní É - aistriúchán Réamonn Ó Ciaráin ar eachtraí deiridh Odaiséis, a fhilleadh abhaile ar deireadh tar éis deich mbliana de chogaíocht agus deich bliana eile d'fhánaíocht. A theaghlach faoi léigear ag lucht suirí ag iarraidh a bhean a mhealladh agus teacht i dtír ar a shaibhreas. A mhac faoi bhrú. A bhean amhrasach faoi ghéilleadh dá dóchas go bhfuil a fear fillte dáiríre. 

Scéal corraitheach brónach lúcháireach. 

Tionlacan arís ag rogha Margaret Lonergan d'íomhánna. Thaithin an ceann thuas go háirithe liom - an radharc nuair a aithníonn a bhuime Odaiséis ar colm ar a chos, agus cosa an strainséire á ní aici... 

Tá súil agam go mbeidh fáil againn ar na sleachta, prós cuanna álainn. 

Agus lón anama eile ó IMRAM. 

Cú

Tá an tríú imleabhar de úrscéal grafach Paul Bolger agus Barry Devlin faoi Cú Chulainn foilsithe ag Leabhar Breac le tamall. Darach Ó Scolaí a chuir Gaeilge air.

Ghlac mé an deis an t-iomlán a léamh le déanaí. Is léir go bhfuil eolas ag na húdair ar na bunscéalta na Rúraíochta agus miotais eile de chuid na nGaeil.

Tá casadh úrnua curtha san insint acu áfach, streachailt um anam Cú Chulainn idir an Mór Ríon ar mian léi uirlis anord fuilteach a dhéanamh as, agus mian Setanta féin saol simplí feirmeora a chaitheamh agus clann a thógáil lena ghrá geal Eimear.

Tá gnéithe de Oidhe Chlainne Uisnigh curtha le scéal Eimear agus Cú Chulainn - Eimear le bheith pósta ar an sean Rí, ach a gean ar an ógfhear a thagann lena tionlacan go hEamhain. Coimhlint idir dílseacht agus searc.

Dubh agus dearg, agus úsáid éifeachtach as an spás bán atá sna léaráidí.

Gluaiseacht curtha in iúl go héifeachtach, go scannánúil geal leis.

Claochlú agus riastradh ag léim ón leathanach.

Saothar ealaíne agus barr feabhais curtha ar le focail roghnaithe go cúramach ag Ó Scolaí.

Laoch na Laochra -Tionscadal na Tána

Tá Táin Bó Cuailgne (Darach Ó Scolaí) agus (cuid mhaith de) Laoch na Laochra (Réamoinn Ó Ciaráin) léite agam, agus fillim scaití orthu. Thug sin cúlra agus spéis dom in ócáid na hoíche aréir i Smock Alley, imeacht eile de chuid IMRAM agus Féile Idirnáisiúnta Litríochta Átha Cliath.

Ba dhá sprioc éagsúla ag an mbeirt acu, agus labhair siad fúthu - ag cuir sleachta ó na saothair i láthair agus ag léamh astu. Ansin chuir fear an tí, Cathal Póirtéir, an bheirt faoi agallamh ag doimhniú an méid a bhí ráite acu.

An sprioc a chuir Réamonn roimhe ná scéalta beatha Con Chulainn a thabhairt le chéile, ó na foinsí éagsúla Gaeilge agus Béarla. Agus é sin a dheánamh go tarraingteach agus thar aon rud eile i nGaeilge Uladh. Ní ar an Táin amháin a bhí a chuid oibre dírithe mar sin, ach ar Cú Chulainn go háirithe. Tá léaráidí lán dathanna Dara Vallely mar tionlacan ag aithris Réamoinn, agus is labhair mór toirtiúil atá ann. (Admhaím nach bhfuil an t-iomlán léite agam).  Ó shin tá eagrán Béarla den leabhar foilsithe, agus tá eagrán i nGaeilge, dírithe ar dhéagóirí ar na bacáin. Luaigh Cathal leis an cion agus an feidhm a bhaineann idir dílseoirí (a fheiceann Cú Uladh, cosantóir a gcúige ann) agus náisiúnaithe as. Luaigh Réamonn an feidhm a bhain an Piarsach as Cú Chulainn mar samhail an laoich foirfe. (Léigh mé áit éigin gurb geall le ball foirne i Scoil Éanna ab ea é). Agus go raibh plean ag dílseoirí dealbh cháiliúil Oliver Sheppard a ghoid on GPO, ach go raibh sé ró throm!

Scéal samhlaíoch osréalach scéal Cú na gCleas, scéal a shaibhríonn samhlaíocht agus litríocht ar fud na cruinne.

Litríocht na nGaeilge is mó is cás le Darach, agus is air atá Leabhar Breac ag fónamh faoina stiúir. Feictear dó go bhfuil leaganacha Nua Ghaeilge de dhíth agus dlite do scríbhneoirí na linne seo. Mura bhfuil a leithéidí ar fáil go forleathan do léitheoirí na Gaeilge, ní féidir le scríbhneoirí tagairtí díreacha nó indíreacha a bheadh sothuigthe a dheánamh. 

Tá roinnt saothair foilsithe ag Leabhar Breac thar na blianta, agus tuilleadh idir lámha.

Ina leagan fhéin de Táin Bó Cuailgne bhí Darach ag iarraidh athnuachan a dheánamh ar ghontacht agus ealaín an bhunleagan, saothair éigeas áirithe amháin dar leis. Bhunaigh sé a athchruthú ar leagan Leabhar na hUidhre. Ach tá roinnt scéalta a mbeadh taithí ag daoine orthu, agus súil acu leo, nach bhfuil ann ach atá sa Leabhar Laighneach - atá níos osréalaí foclaí. B'éigean do mar sin iad a lomadh le go neadódh siad i gceart san athnuachan.

Athnuachan ar cheart tarlú gach glúin dar leis, de bhrí go sleamhnaíonn brí focail agus fráma tagartha an léitheora de bharr taithí éagsúil.

Ócáid agus plé thaitneamhach, agus is cinnte gur dhá shaothair iad a chuirfidh go mór le saibhreas léitheoirí na Gaeilge.

Mar is iondúil d'imeachtaí IMRAM bhí íomhánna á theilgeadh ar an mballa- rogha Margaret Lonergan as pictiúr Dara Vallely, móide roinnt íomhánna ó leaganacha eile fearacht leagan Lady Gregory nó saothair Jim Fitzpatrick, agus roinnt trealamh ón Iarnaois as stóir an Iarsmalann Náisiúnta. Ar an ndrochuair ní raibh siad chomh héifeachtach agus a bhíonn de ghnáth. Tá Smock Alley ana ghnóthach le linn Féile Idirnáisiúnta Litríochta Átha Cliath, agus mar sin ní raibh deis ag Margaret an ghnáth cúram a chaitheamh le roghnú agus lonnú scáileáin. Ní raibh de rogha aici mar sin ach na híomhánna a theilgeadh ar an mballa - agus sin i leataobh ó na cainteoirí. Ba dheacair dá réir aird a thabhairt orthu. (Ach tá spreagadh faighte agam amharc arís ar an leabhar).

Táin Bó Cuailgne

Le fada is taobh le leaganacha coillte do pháistí, nó leaganacha Béarla a bhí an léitheoir Nua Ghaeilge a raibh suim aige i seanchas liteartha ár sinsir. Feictear dom go bhfuil  borradh faoi leaganacha nua Ghaeilge áfach - Laoch na Laochra Réamoinn Ó Ciaráin foilsithe ag Gael Linn agus Conaire Mór Diarmuid Johnson foilsithe ag Leabhar Breac, le péire a lua.

Darach Ó Scolaí, foilsitheoir Leabhar Breac, a chóirigh an leagan seo den Táin. Leanann sé go dlúth na lámhscríbhinní, ag cuir nua Ghaeilge ar an mbunteanga. Earra suntasach an leabhar dá réir, lán ruthaig. Aidiachtaí carntha ar a chéile. Liostaí fada logainmneacha nó ainmneacha dílse, nó an dá rud in éineacht. Comhraic fuilteacha áibhéileacha. Mion chuir síos ar feisteas agus trealamh. Slad agus ár. Giotaí filíochta fite fuaite tríd.

Cinnte ní raibh gach focal agam, ach ní raibh mé ag stopadh le foclóirí a chéadú. Tá comhthéacs ann. Tá rithim agus ceol san insint. Dar liom tá mianach sár chlosleabhar ann, ach na guthanna oiriúnacha a aimsiú.

Tá an insint iontach saibhir, leabhar ar gá blaiseadh ar do shó, á leagan uait anois is arís chun anáil intinne a tharraingt.

Ach sár leabhar.

Gura fada buan Leabhar Breac agus Darach Ó Scolaí agus iad ag oscailt seoda ár sinsir do ghlúinte nua Gaeil.

Táin Bó Cuailgne
Leabhar Breac

Michael Kohlhaas

Fuair mé Kindle mar féirín agus an poist deireadh. Is fearr liom fós leabhar ceart, ach tá buntáistí áirithe ag baint le Kindle. Ceann acu ná go bhfuil teacht ar shaothair údair a bhfuil an cóipcheart in éag ar bheagán chostas nó fiú saor in aisce ar fad. Nuair a luaigh Darach ó Leabhar Breac úrscéal gairid Kleist liom i gcomhrá rphost, bhí ar mo chumas é fháil gan stró - agus saor in aisce.

Ní dóigh liom go raibh faic le Kleist léite cheana agam.

Úrscéal chumhachtach atá i Michael Kohlhass, bunaithe ar eachtra stairiúil.
Imríonn ridire éagóir ar cheannaí capaill, séantar a  chearta ós comhair cúirte ar an gceannaí. Tá lucht na cúirte gaolmhar leis an ridire. Tá an éagóir follasach, ach nuair a theipeann ar a iarrachtaí cóir a fháil, agus nuair a mharaítear a bhean mar thoradh ar láimhseáil gharbh a fuair sí, agus í ag iarraidh a chás a chuir faoi bhráid an prionsa, feictear dó nach bhfuil rogha aige ach a cheart a bhaint amach le lámh láidir.

Tá cúlra stairiúil i gceist - tarlaíonn na himeachtaí ar thairseach cinniúnach. Tá ceartas na n-aicmí a bhí i réim sna meánaoiseanna ag géilleadh go mall do forlámhas iomlán stáit ar imeachtaí dlí.

Tá an t-athrú creideamh i gceist freisin, Liútarach diongbháilte é Kohlhaas agus tá eachtra le Liútair féin cinniúnach san scéal. Agus coimhlintí polaitíochta na linne idir prionsaí Brandenburg, Sachsen agus Rí na Polainne. Ról freisin ag cúirt an Impire i Vín leis an gcás.

An léargas atá ann ar iomrascáil fhir cóir le stáit cam.

Cuirtear chun báis de bharr ceannairc é, ach cúitítear san bun éagóir é freisin.

Bhí snáithe amháin sa scéal a bhraith mé bheith as alt - cuireann Kleist scéal púcaí faoi tairngreacht giofóige a nascann Kohlhaas le Prionsa Sacsan. Is féidir gur taibhse a bhean atá i gceist.

Níor mheas mé gur chuir sin leis an scéal, agus is dóigh liom go raibh Kleist ag fónamh d'fhaisean léitheoirí a linne san 19ú aois.

Seachas sin is an-chíoradh atá ann ar cheart, éagóir agus baol cumhachta atá i lámha daoine atá iad féin fite in eangach caidreamh gaoil.

Táim buíoch as Darach as seoid seo litríocht na Gearmáine a chuir faoi mo bhráid.

Bodach an Chóta Lachna

Scríobh mé píosa ar Gobblefunked faoin dá leabhar eile san sraith Fiannaíochta seo le Leabhar Breac.
Bhí deacrachtaí agam teacht ar chóip de Bodach an Chóta Lachtna, agus suim ag m'iníon ann. Táim buíoch de Darach mar sin as cóip a sheoladh chugam mar féirín.

Tá léaráidí Chaomhán Ó Scolaí go hálainn, agus athinsint iontach soléite ar an seanscéal. Rud a chuir beagán iontas orm nár luadh gurbh é Manannán Mac Lir i mbréagriocht é an Bodach. Is trua sin.

Mar sin féin, tá súil agam go mbeidh na leabhair seo ar fáil go fairsing i leabharlanna scoile le go mbeidh teacht ag an aos óg ar leaganacha tarraingteacha a rachaidh i bhfeidhm ar a samhlaíocht idir focail agus íomhánna. (Bhí an dá leabhar eile léite ag m'iníon sula bhfuair mé iad, toisc iad a bheith sa leabharlann scoile)

Tá nasc leis an gcluiche Ardrí freisin, mar go bhfuil an obair ealaíne céanna i gceist.

Cuireann eolas ar na scéalta leis an spraoi sa chluiche. Súil agam nach fada go mbeidh teacht againn ar dhá scéal a bhfuil tagairtí dóibh sa chluiche ach nach bhfuil- go bhfios dom- foilsithe fós. Eachtra an Ghiolla Deacair, agus an uair a bhí Fionn gafa i síbhrú.

Ba mhaith liom féin scéalta eile a fheiceáil freisin- breith Oisín, abair agus scéalta eile fearacht scéalta Bhrain agus Sceolaing nach bhfuil teacht chomh héasca sin orthu.

Bail ó Dhia ar obair Leabhar Breac!

Bodach an Chóta Lachna
Darach Ó Scolaí
€7.50

40 lch; clúdach bog;
ISBN 978-0-898332-60-5

An Fuadach

Léigh mé Kidnapped le Stevenson agus mé sna déaga luaithe. Ní dócha gur thuig mé an stair ag an am, ná go deimhin gur pearsa stairiúil é Ailean Breac Stiùbhart, ná gur tharla Marú na hApann atá lárnach sa scéal, dáiríre.

Ní raibh mé ag lorg an uair úd ach pléisiúr na léitheoireachta. Déanta na fírinne sin atá á lorg fós agam.

Ach tá gné ar leith sa leagan seo atá déanta ag Darach Ó Scolaí den scéal gaisce; scéal atá ann dáiríre faoi imeacht as saol - saol na nGael in Albain; agus faigheann muid léargas air tríd súil Ghall óg, a bhfuil col de bharr creideamh agus oideachas aige leis an saol sin, agus é dall ar an gcultúr. Mar sin féin feiceann sé roinnt ar fiú meas a thabhairt dó.

Ach tá an scéal athinste i nGaeilge bhríomhar, ag cuir leis an blaiseadh ar choimhlint na gcultúir, sa mhéid is gur teanga an dreama atá thíos atá á léamh.

Scéal eachtraíochta agus scéal "bóthair" den scoth atá ann, ar ndóigh, Dáibhí Balfúr ag lorg a ghaolta tar éis bás a thuistí, ach é ag aimsiú fáilte fhuar, agus feall. É ag teacht le chéile ansin le hAilean Breac, agus gafa ansin le heachtra Marú na hApann, agus iad araon ag teitheadh ar son a n-anam trasna Gaeltacht na hAlbain.

Cíortar caidreamh Gall is Gael tríd caidreamh thuas seal, thíos seal na beirte, agus an meán aicme nua measúil ag teacht in áit an uaisleacht treibheach feodach.

Scéal den scoth, agus athinsint bhríomhar.

Cuireann na léaráidí le Wyeth go mór leis an leabhar, mar a rinne i gcás Oileán an Órchiste.

Leabhar snasta eile ó Leabhar Breac. Ana léamh agus ábhar machnamh ann. Tá an aistriúchán den scoth, cé go gcothaínn nath Ailean Breac "I bear a King's Name" deacracht, de bhrí nach ionann ainm agus sloinne!

An Fuadach
Robert Louis Stevenson
304 Lch, crua
ISBN 978-1-909907-65-2

Gráinne Mhaol Ní Mháille

Bhí an leabhar seo ar an liosta agam freisin don Foras. Bhí sé feicthe agam cúpla uair cheana. Tá úrscéal ghrafach Cló Mhaigh Eo againn le tamaill, mar a phlé mé anseo.

Dírithe ar léitheoirí idir 10 - 14 atá na leabhar san sraith agus ó thaobh eolais de agus teanga sroicheann na leabhair an sprioc sin.

Botún is ea foirm na leabhair áfach - tá siad ar aon mhéid agus dealramh le leabhra Ladybird. Shamhlóinn go gcuirfeadh sin roinnt mhaith léitheoirí den aoisghrúpa sin ó dhoras.

Is trua freisin nach bhfuil an leabhar roinnt ina chaibidil. (Bhí mé á léamh le'm iníon thar cúpla oíche agus bhí sé deacair áit a roghnú chun stop)

Tá an dúrud eolas sa leabhar, agus léaráidí fiúntacha. Ach bhraith mé go gcuirfeadh amlíne leis; agus de bhrí go raibh caint faoi chleamhnais éagsúla agus leanaí a d'eascair astu, bheadh crann ginealaigh nó dhó an-úsáideach chun cabhrú an t-eolas a shealbhú.

Mar sin féin is breá an rud an sraith seo a bheith ann - tá go leor, leor eolais sa leabhar.

Gráinne Mhaol Ní Mháille
€4.95 (crua), 48 lch; ISBN 978-0-898332-17-7
Beathaisnéis staire don aoisghrúpa 10-14 bliana.

SCÉINSÉIRÍ STAIRIÚLA le Liam Mac Cóil, Darach Ó Scolaí agus Seán Ó Dúrois

SCÉINSÉIRÍ STAIRIÚLA le Liam Mac Cóil, Darach Ó Scolaí agus Seán Ó Dúrois 

IMRAM AG FÉILE LITRÍOCHTA IDIRNÁISIÚNTA BÁC

DÉ LUAIN 18 BEALTAINE 2015 6.00pm
AN SIOPA LEABHAR
6 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath 2
Cead isteach €5

Ticéid: ilfdublin.com 

 

SCÉINSÉIRÍ STAIRIÚLA

Tá an-éileamh go deo ar fhicsean stairiúil le blianta beaga anuas agus tá an tóir chéanna air as Gaeilge agus atá air as Béarla. Bígí linn le haghaidh díospóireacht bhríomhar phainéil le Cathal Póirtéir mar chathaoirleach uirthi ina ndéanfar plé ar chuile rud ó Chath Fontenoy go húrscéalta bleachtaireachta atá spreagtha ag gnéithe áirithe den stair. I measc na bpainéalaithe beidh Liam Mac Cóil, údar Fontenoy, a bhí ar ghearrliosta na Comhairle Ealaíona le déanaí le haghaidh an Laureate i gComhair Ficsean Éireannach, Darach Ó Scolaí, údar An Cléireach a bhuaigh Gradam Uí Shúilleabháin, Gradam Leabhar na Bliana i 2008 agus Seán Ó Dúrois, údar Rí na gCearrbhach agus Crann Smóla.

Áras na Scríbhneoirí Éireannacha i gcomhar le IMRAM agus FÉILE LITRÍOCHTA IDIRNÁISIÚNTA BÁC

Ag léamh Na Comharthaí

Léigh mé "Na Comharthaí" d'aon alp amháin inné. Dea-theist ar scríbhneoireacht agus plota an méid sin féin. Mar sin féin níl fhios agam an féidir liom moladh gan "ach" a thabhairt dó. 

Tá pearsa lárnach san scéal, duine corr atá gafa leis an smaoineamh gur é a dhán bheith ina "Ghiolla Rí" agus a níonn cíoradh is é ina ghasúir ar gach a bhaineann leis an ról idir stair is miotaseolaíocht. Ríthe atá imithe faoi thalamh ag fanacht lena ndeis.

Briseann an idée fíxe seo isteach san fíor saol de chineál ach a mbuaileann sé le file, agus luann ainm as barr a chinn leis an bhfile mar rí. Eascraíonn cultas chasta as sin agus iad as sin amach ina gcúirt faoi cheilte ag an té seo - agus an rud ar fad fite fuaite le caidreamh collaí atá ag ár laoch le bean atá freisin gafa leis an té atá aitheanta acu mar rí.

Tá gnéithe den scéinséir is den eachtraíocht ag baint leis an scéal, dream eile ar an imeall ag briseadh isteach ar bhealach diamhair.

Níl mé iomlán tugtha don gcineál seo osréalachas san fíor saol ach láimhsíonn Darach Ó Scolaí a chúram go maith agus tá an scéal sách inchreidte agus bá againn do na carachtar. Baineann sé feidhm chliste as athrú reacaire chun gnéithe den scéal a shoilsiú a mbeadh an laoch dall orthu.

Tá cíoradh spéisiúil ann idir an difear idir an Giolla Rí nach bhfaigheann aitheantas, atá síoraí sa chúlra - ina oide nó aite i. fear altrama agus an compánach atá le hais an rí agus a roinneann a ghlór.

D'fheadfainn a shamhlú go bhfillfinn ar an leabhar agus go bhfuil i bhfad níos mó adhmaid le baint as ná mar a bhain mé ar an gcéad léamh chraosach.

Na Comharthaí
€18.00 (crua) 240 lch; 

978-0-898332-86-5

Leabhar Breac

Taisce nochta ag Leabhar Breac

Is cuimhin liom leabhar Stevenson a léamh agus mé i mo ghlas-stócach, níos óige fós ná laoch an scéil Jim Hawkins. Is cuimhin liom leabhair Stevenson a bheith foclach fadálach in áiteanna. Tá an bhlonag uilig gearrtha amach ag Darach Ó Scolaí san leagan bhreá seo aige den scéal.

Fágtar muid le heachtra spleodrach chorraitheach a ghluaiseann le cóir gaoithe go hOileán an Órchiste agus ann streachailt ann. É ar fad trascruthaithe i nGaeilge ghlé soiléir, le nathaíocht cuí. (Ní fear mara mé, mar sin bhí dornán focal a raibh orm an foclóir a ransú dóibh - liagóir abair)

Léigh mé le faobhar agus le fonn an scéal, agus tá mac liom leath bhealach tríd - trua nach raibh a leithéide ann agus é cúpla bliain níos óige!

Bíonn díospóireacht ann go minic faoin tairbhe leabhair a aistriú ón mBéarla (Tuarascáil ag Anna Heusaff anseo a chíorann an cheist). Bímse go hiondúil amhrasach faoi, mar go mbíonn amhras orm an léifear an leagan tiontaithe má tá fáil ar an mbunleagan. Théis an leagan seo a léamh, táim ag athmhachnamh. Seans gur fíre nath Ghabriel Rosenstock faoi litríocht a bheith traschruthaithe seachas aistrithe. Is cinnte go bhfuil rud sa bhreis an seo le haois an bunleabhar - fuighle is friotal nach mblaisfinn murach é.

Ní mór a admháil freisin gur earra álainn ann féin an leabhar - maisithe leis na bun-léaráidí a rinne N.C. Wyeth agus a bhunaigh a cháil siúd. Cló agus leathanaigh soiléir, snasta.

Gura fada buan Leabhar Breac i mbun saothair mar seo!

Oileán an Órchiste
Robert Louis Stevenson

€15.00 (crua);
176 lch;
ISBN 978-1-909907-40-9

Athchuairt ar an gCléireach

Tá sé roinnt blianta anois ó chéad léigh mé An Cléireach. Bhí allagar faoi ar na mallaibh ar Twitter agus luaigh Marcas gur mheas sé é a bheith ró dhlúth, rud nár thuig mé go hiomlán. Anois agus an leabhar athléite agam, tuigim níos fearr an rud a bhí á mhaíomh aige.
Cé gurbh é Cléireach an teidil an snáth a choinníonn bréidín an scéil le chéile tá scéalta eile na linne fite fuaite lena scéal; agus cuid mhór acu léirithe in eachtraí a a insítear dó féin le linn oíche scéalaíochta nó ar ball mar thuairisc. Tá roinnt gearradh obann ama san scéal, siar agus aniar i saol an Chléirigh, agus roimhe fiú.
Scéal a thosaigh roimh a ré, agus a theagmháil leis, i measc na scéalta, scéal faoi lámhscríbhinn ársa agus an te ar thit mar oidhreacht air cúram a thabhairt dó, agus na castaí ina chinniúint a tharla dá bharr.
Ré an tAthrú Creidimh atá i gceist, agus bhí torthaí thar athrú creideamh amháin i gceist leis sin. Buille mharfach ag ea Imeacht na nIarlaí don aos dána Gaelach, agus don gcóras iomlán a bhí ina mheascán idir feodachas na Normannach agus córas aicmeach léinn is gairm na nGael.
Tá Cléireach an teideal idir na sean uaisle agus a n-aos dána agus an dream atá anois ag teacht faoi bhláth beag beann ar an sean reacht, ach a bhfuil ómós acu don sean reacht go pointe.
Tá Darach Ó Scolaí ina mháistir paiteanta ar an riail gan insint dúinn cad atá ag tarlú, ach é a léiriú dúinn. Tá an teannas agus na fórsaí a d'imir ar na daoine a mhair tríd an ré fhuilteach cogaíoch sin, cogadh a d'fhág an Eoraip ar fad ina bhlár chatha, le mothú anseo. Léiriú arís eile go bhfuil dán agus stair na hÉireann fite fuaite le dán na Mór Roinne, léargas atá caillte cuid mhaith abhus.
An teist ar leabhar atá ann gur féidir é a athléamh, agus mór sásamh a bhaint as. Rud atá fíor faoin leabhar seo.

An Cléireach
Darach Ó Scolaí
Leabhar Breac
ISBN 978-0-898332-33-9

Ag réabadh Seanbhróg

D'fhreastail mé ar an dráma an tSean Bhróg aréir. Is san Cube in ionad ealaíona an Project a bhí sé. Sin spás measartha beag, a d'fhéil go maith don dráma seo ina raibh coirp, agus go háirithe dreacha na n-aisteoirí beagnach chomh lárnach leis na focail.

Thaitin an dearadh stáitse go mór liom, agus baineadh feidhm mhaith as fuaim agus solas.

Ach b'iad na haisteoirí croí an ruda. Thaitin carachtar Muiris - giolla ridire Normannaigh - go mór liom. Ba chliste an bealach an rinne sé idir a mháistir agus an Gael Tadhg a fuineadh agus a chasadh san treo inár mhian leis, agus ba chainteach a ghnúis lena linn. Bhí an bheirt eile ana mhaith freisin.

Fíodh nathanna seana chaite atá cloiste againn ar fad go glic tríd an téacs, agus chuir siad go mór leis an aoir. Aor a cheistíonn ár dtuiscint ar thús an concas, agus na ghaol chasta idir Gael agus Gall. Gan trácht ar an Éireannachas Galldaithe.

Beidh deis ag aoinne atá ag an Oireachtas i Leitir Ceanainn freastal ar an ndráma. Molaim go mór díobh an deis sin a thapú! Éacht eile ó beirt Dharach - Ó Scolaí a scríobh, agus Mac Con Iomaire a léirigh. Tá an chliar trí chéile le moladh.

An Cléireach

Tá sár úrscéal Darach Uí Scolaí (a fuair mé ó Shan Nioclás) díreach críochnaithe agam.

Seo leabhar iontach. Scéal cléirigh in arm na hÉireann aimsir Cromail - ach toisc é a bheith ag seanchas le hAos Léinn, agus an úrscéal a bheith tógtha thart ar an seanchas chéanna, is fuinneog isteach san ré sin san Eoraip atá ann - nuair a bhí an Roinn ar fad corraithe ag na cogaí a lean an tAthleasú creidimh.

Bhí Éireannaigh ar gach machaire an áir ó Bíla Hora na Boihéime go Luimneach.

Tugann an scéal spléachadh ar an dteannas a bhí ann ag an sean ord ag titim as a chéile - cumhacht sliocht na dtaoisigh ag meath; claochlú an aos dána ó ord daingean na scoileanna éigse go filíocht an phobail; ceisteanna faoi dualgas, dílseacht, freagracht, creideamh.

Tá úsáid chliste bainte as litrithe éagsúla; ach tá an leabahr ar fad thar a bheith soléite, aoibhinn.

Beidh mé an súil nach é an duais iarracht seo aon úrscéal an Scolaigh!

---

An Cléireach
Darach Ó Scolaí
Leabhar Breac 2007