Muire Scaoilteoir Snaidhmeanna

Chonaic mé íomhá Mhuire scaoilteoir na snaidhmeanna le déanaí in Eaglais Anna ar an tSeanchill. Tá deabhóid ar leith ag an bPápa Proinsias don íomhá ón am a chaith sé seal sa Ghearmáin. Spreagadh mé chun an urnaí a ghabhann leis an bpictiúr a lorg, agus fuair mé seo -

Maria vom Knoten, ich komme zu dir

und trage viel Freuden und Lasten mit mir.

Maria vom Knoten, wer hörte nicht drauf -

der Knoten sind viel, sie gehen nicht auf.

Maria vom Knoten, wie tröstlich das klingt:

Es gibt eine Hand, die Knoten entschlingt.

Maria vom Knoten, den Knäuel hier schau`!

Ich bring ihn nicht auf – hilf du, heil´ge Frau.

Maria vom Knoten, der Knäuel bin ich -

Ins letzte verwirret: Erbarme dich!

Maria vom Knoten, du bist schon im Licht,

du weißt es ja selbst, was mir noch gebricht.

A Mhuire na snaidhme, tagaim chugat 

Agus ualach luachaire agus anró ar iompar agam 

A Mhuire na snaidhme, cé nach n-éistfeadh leis?

Is iomaí snaidhm ann, agus níl siad ag scaoileadh 

Muire na Snaidhme, nach sólásach an fhuaim, 

Is ann do lámh a scaoileann snaidhmeanna 

A Mhuire na snaidhme, amharc an tranglam seo! 

Ní thig liom é scaoileadh, cabhraigh tusa, a mhnaoi bheannaithe 

A Mhuire na Snaidhme, an tranglam, sin mise 

In aimhréidh go hiomlán: déan trócaire orm! 

A Mhuire na Snaidhme, tá tú san solas cheana, 

Is eol duit go maith cad tá de dhíth orm 

Fabhalscéalta La Fontaine, Ó Doibhlin

Seo rogha Bhreandáin Uí Dhoibhlin de insint La Fontaine de na fabhalscéalta ársa. Bhí leagan éigin acu ar fad, nach mór, léite nó cloiste agam roimhe. Cuid de throscán aigne an Eorpach liteartha iad, measaim. Ach tá leaganacha La Fontaine fileata cuanna agus tá siad curtha i nglan Ghaeilge fileata ag Ó Doibhlin. Ó thaobh na foclóra de, soléite cliste cuanna.

Tá mé sásta gur chuir mé fios orthu faoi dheireadh ón leabharlann. Is saibhride m'aigne an méid de saothar Uí Dhoibhlin atá léite agam, idir bunsaothair ficsean, critic (nach bhfuil mórán in aon chor de léite agam) agus aistriúchán. (Caiticeasma na hEaglaise Caitlicí san áireamh, cé nach bhfuil sin léite ó chlúdach go clúdach fós agam!). Ní cúis iontais é gur thug Rialtas na Fraince gradam dó as feabhas a oibre, ag cuir saíocht na Fraince in aithne d'Éireannaigh. 

Mar a dúirt Terry Pratchett tráth, Pan Narrans, ápa inste scéalta is ea an duine. Trí scéalta a insint agus a chlos a dhéanaimid foghlaim. Agus tá fírinní buaine sna scéalta ársa seo. Ach iad a bheith inste go maith, tá siad thar a bheith éifeachtach dúinn.

Tá focail Uí Dhoibhlin snoite snasta. Faraor, níl cló a dhiongbhála curtha orthu san eagrán seo. Tá an cló beag agus doiléir. Fágann an leagan amach go bhfuil cuid den téacs - an téacs Fraincise go háirithe - ró ghar d'imeall an leathanaigh, agus doléite gan dochar a dhéanamh don ceangal.

Ba mhaith liom eagrán ar pháipéar maith, le cló soléite agus leagan amach cúramach. Tá léaráidí maithe san eagrán seo, ach fágann caighdeán an chló doiléir iad. Tá roinnt botúin cló agus clóchur le leasú. 

Táim sásta go bhfuair mé an leabhar, ach d'fhéadfadh sé bheith i bhfad níos fearr! 

Laofacht uathoibrithe - Dúrthóireacht bhaochta

Tá na Gaeil cleachtaithe ar an ráiteas "Ní féidir leis an ríomhaire síneadh fada a láimhseáil". Ní ar an ríomhaire atá an locht, áfach, ach ar na daoine a dhear an chóras agus a raibh tuiscint éadomhain acu ar ainmneacha agus riachtanais. Galar atá forleathan i measc ríomhchláraitheoirí, monuar - féach éithigh a chreideann ríomhchláraitheoirí faoi ainmneacha. Ar ndóigh, naoi n-uaire as deich, níor smaoinigh an foireann a dhear an chóras ar an gceist ar chor ar bith. Bhain siad feidhm as leabharlann éigin, mar a phléigh mé i gcás Dunnes.

Is annamh, le fada, gur foireann bheag a dhearann córas ar bith ríomhaireachta, dá simplí é. 

Agus bíonn na córais i bhfad níos fad mharthanaí ná a shíl a ndearthóirí go mbeadh - b'shin toisc fadhb an dá mhíle, agus tá a mhacasamhail, fadhb 2k38, ag druidim linn go pras.

Fágann sin go bhfuil feidhm á bhaint ar córais ríomhaireachta chun rudaí a dhéanamh nár shamhlaigh na dearthóirí, a bheag nó a mhór. Le caoga éigin bliain táthar ag iarraidh conriocht na mbogearraí a cheansú. Ach ainneoin go bhfuil fhios againn an rud atá follasach, i. Níl daoine saor ó locht, dá bhrí sin níl a cuid oibre, tá creideamh diamhair ag daoine sna freagraí a thugann ríomhaire dóibh.

Laofacht uathoibríochta a tugtar ar an gclaonadh seo san duine, agus is féidir leis bheith marfach - tá roinnt timpiste eitleáin a tharla dá dheasca. 

Glacaim leis gur laofacht dá leithéid is cúis leis an bhfógra Dúrthóireacht bhaochta a thug Cathal Seoighe faoi ndeara ar an mbealach chuig droichead íseal. Ríomhaire a phraistrigh, caithfidh sé go bhfuil sé ceart. 

Tá cúrsaí ag dul in olcas anois agus samhail mhóra teangan in úsáid ar féidir leo píosaí móra téacs a ghiniúint a mbíonn cuma na fírinne agus an fiúntais orthu. Is minic áfach go bhfuil siad míchruinn baolach. Ní hamháin go bhfuil claontacht, agus minic go leor olc agus fuath sna sonraí a úsáidtear chun oiliúna na córais seo, séantar go minic an ról atá ag daoine i roghnú na sonraí, na spriocanna foghlama agus na hualaí a mbíonn tionchar acu ar an dtoradh.

Ní chabhraíonn sé ach oiread nuair a déantar áibhéil agus bualam sciath faoin dtoradh, amhail is dá mbeadh tuiscint ag an clár seachas bheith ina phearóid stocastach.

Fágann laofacht uathoibrithe muid leochaileach agus i mbaol. Ag faillí nó go deimhin ag mioscais daoine.

Cheana féin tá an t-idirlíon truaillithe ag praistriúchán. Má thagann tonn faisnéis bréagach uathghinte sa mhullach ar sin, cuirfear úsáid an idirlín mar fhoinse eolais ó mhaith ar fad - agus cuirfear daoine amú agus i mbaol de dheasca laofacht uathoibrithe. 

Agus sin mo racht go n-uige seo. 

Anseo atá muid

Caithfidh mé a rá go bhfuil mearbhall áirithe orm faoi cé air go bhfuil an leabhar seo dírithe. Nuair a thug mé spléachadh tapaigh air sa siopa, shíl mé ón méid eolais agus sonraí sna léaráidí go raibh sé dírithe ar pháistí níos sine sa bhunscoil. Ach nuair a léigh mé é bhí an téacs dírithe - mar atá ráite sa chuir síos - ar naíonáin. 

Tá na léaráidí agus na mothúcháin a léirítear san téacs gleoite agus uasal. B'fhéidir dáiríre gur ar thuismitheoirí, mar taca agus spreagadh, atá sé dírithe. Níl fhios agam cén tuairim a bheidh ag na nianna agus neachtanna a fhaigheann é faoi. 

Leabhar álainn atá ann, áfach, agus cuir síos ar an gcruinne, a ionad san spás, agus saibhreas dúlra agus daonnachta sna léaráidí. 

Anseo atá muid 

Oliver Jeffers, aistrithe ag Máire Zepf 

Futa Fata 

An Slipéar Gloine

Nuair a thiomnaigh C. S. Lewis An Leon, an bandraoi agus an prios éadaigh do Lucy dúirt sé go raibh dearmad déanta aige go dtagann páistí in inmhe níos gaiste ná leabhair, ach go raibh dóchas aige go dtiocfadh sí arís in aois go mbeadh taitneamh le baint aici as scéalta iontais. Táimse san aois sin le fada, ach tá súil agam an seod seo a bhronnadh ar nia nó neacht. Is eagal liom áfach go bhfuil siad san idir ré...

Athinsint bhríomhar véarsaíochta atá anseo ar ceann de na scéalta is áille sa chorpas - Eorpach ar a laghad - Luaithríona, a caitear go dona léi sa mbaile ag leasmháthair agus a clann sise, ach a mheallann an prionsa. Is iomaí leagan feicthe agam tríd na blianta, agus is cuid den séasúr Nollag dúinne Drei Haselnüsse für Aschenbrodel (Trí cnó coll do Luaithríona) - leagan déanta ag Seicigh agus oir Ghearmánaigh sna 1970í, ag tarraingt ar insintí Grimm agus Božena Němcová. Tá leagan deas eile feicthe agam le déanaí, ina síleann Luaithríona gur giolla an té a dtugann sí gean dó - don duine, ní an oifig ná a mhaoin! 

Tá athinsint Fhearghais Mhic Lochlainn go hálainn bríomhar, na véarsaí rímthe ag gluaiseacht tríd an scéal le luas. Éiríonn le Paddy Donnelly an gluaiseacht céanna a léiriú ina léaráidí - Luaithríona á sracadh sall agus anall ag na deirfiúracha leithliseacha, nó í ag cúbadh ó bhagairt a leasmháthair. Nó í ag teitheadh ón gcóisir ag buille an mheán oíche. Treisíonn focail agus léaráidí a chéile, ar bhealach iontach. 

Bhain mé taitneamh as, agus tá súil agam go mbainfidh mo neachtanna agus nianna freisin! 

Tá an sraith athinsintí seo ó Futa Fata ag dul ó neart go neart! 

An Slipéar Gloine

Fearghas Mac Lochlainn /Paddy Donnelly 

Futa Fata 

ISBN: 9781910945711

Míp agus Blípín

Cheannaigh mé an dara leabhar seo de chuid Máire Zepf faoin leithscéal gur bronntanas Nollag é do nia nó neacht. Ach tá an nia is óige a hocht anois agus níl fhios agam an bhfuil an deis caillte!

Mura bhfuil dul amú iomlán orm, is Opportunity a spreag Máire le scríobh faoi Míp. Agus is an ingearán Ingenuity a spreag Blípín. (Déanfaidh mé mo ghnáth clamhsán anseo - ní thráchtann an leabhar ach ar eolaithe ach is innealtóirí a rinne an obair chun árthaigh a seoladh go Mars.)

Mar a bhí i gceist le Míp, insíonn pictiúir Paddy Donnelly scéal níos iomláine ná na focail, go háirithe mar gheall ar na heachtráin! (Ní dóigh liom go bhfuil a leithéid de neacha ar Mars, ach dá mbeadh, agus mura mbeadh fonn orthu go bhfeicfí iad....) 

Tá an scéal go deas bríomhar, agus seolann an léitheoir óg i dtreo na fíricí a bhaineann le taiscéalaíocht ar Mhars. Agus tá ceacht tábhachtach ann faoi idirspleáchas, cairdeas agus féin mhuinín.

Scéal deas gleoite ar féidir go leor a bhaint as.

Ana shaothar arís ó Futa Fata, Máire agus Paddy. 

Míp agus Blípín

Máire Zepf & Paddy Donnelly

Futa Fata 

ISBN: 9781910945995

Coilíneacht le Seán Ó Muireagáin - Útóipe nó deachtóireacht?

Bhí Bádh b'fhéidir faoi chaibidil ag Club Leabhar club an chonartha ar na mallaibh. Dúirt Stiofán go raibh suim níos mó aige sa saol sa choilíneacht, conas a d'oibrigh a leithéid, seachas an scéal faoi conas arbh ann dó.

Spreag a cheist soiléiriú ar smaointe de mo chuid féin agus dúirt mé gurb deachtóireacht a bhí ann. Aicme féin roghnaithe rialaithe iad na múinteoirí, agus táthar sa scéal ag tabhairt cúlra staire agus fios fátha a ról d'earcach nua.

Níl fhios agam, ar ndóigh, an é sin a bhí ar intinn ag Seán. Tugann a léitheoir a dhearcadh féin isteach sa scéal, agus ní dóigh liomsa, mar shampla, gur rud olc is ea teaghlach agus lánúnachas. A mhalairt, sílim teaghlach grámhar a bheith ina fhotha riachtanach do sochaí ar bith. Ní shéanaim gur minic teaghlaigh a bheith faoi réir ag foréigean agus mí-úsáid. Ach is corbacht ar rud maith sin seachas eisint an teaghlaigh. 

Níl sé mínithe conas a déantar atáirgeadh sa choilíneacht, ná conas a choinnítear an pobal laistigh de srianta dochta an daonra a bhfuil acmhainn ann dóibh. Bheadh pórú cúramach nó innealtóireacht géiniteach de dhíth i pobal chomh beag chun folláine a chinntiú. Níl coibhneas fireann agus baineann luaite - gan lánúnachas ní bheadh cothroime de dhíth! (Tá ceisteanna mar seo cíortha go maith in úrscéalta Ursula le Guin. Mar shampla i The Matter of Seggri. Agus tá ceist teaghlach agus lánúnachas luaite i The Dispossessed - sochaí ainrialach, ach go dtagann lánúnachas agus cion do leanaí chun cinn go nádúrtha. Agus deacrachtaí nuair atá géarchéim acmhainní ann idir searc agus dualgas.) 

Cé go bhfuil sé ráite gur thug an rachmasóir a bhunaigh an coilíneacht stoc mór earraí leis, agus roinnt saineolaithe, níl fhios agam an raibh na saineolaithe céanna i measc marthanóirí an éirí amach. 

Is cinnte go mbeadh saineolas agus - is dócha - acmhainn cógasaíochta de dhíth. 

Tá sé ráite sa scéal go gcoinníonn na múinteoirí súil ghéar ar na páistí chun teacht chun cinn aon treith leithleasach nó dochrach a chosc, agus chun ábhar múinteora a aithint. Níl sé ráite conas a déantar an smachtú. Bheadh ról áirithe ag oiliúint ann, ar ndóigh. Ach shamhlóinn freisin go mbeadh aiste bia agus cógais i gceist freisin. 

Tharraing Stiofán ceist spéisiúil eile anuas. Deirtear leis an ábhar múinteora gur "duine de dhath" í féin, agus go mbeadh sí thíos le ciníochas sa ré roimh an éirí amach. Agus go mba ghá teacht chun cinn a leithéid arís a chosc.

Ach an bhféadfadh ciníochas teacht chun cinn i bpobal bheag, a mbeadh an iliomad gaoil eatarthu? Tógán de chuid an impiriúlachais ciníochas, uirlis riachtanach toisc go rabhthas ag caitheamh go dona le pobail áirithe ar bhonn a céim níos ísle forbartha. Ní bheadh ciall leis i bpobal measartha cothrom, nach raibh "iadsan" agus "muide" i gceist.

Is cinnte go mbeadh difríochtaí agus teannais ann, pearsantachtaí ag cuimilt i gcoinne a chéile. Grúpaí agus clíceanna, fiú, cé go bhfuil sé intuigthe go mbeadh na múinteoirí ar an airdeall agus ag teacht roimh aon forbairt dá leithéid. Bheadh an baol ann do faicsin laistigh de na múinteoirí, ar ndóigh, go háirithe dá mbeadh dúshlán nó géarchéim le sárú.

Tá sé deacair, dar liom, cuir síos ar Útóipe. Is cuimhin liom píosa le C.S. Lewis ag míniú an chúis nach mbeadh ar a chumas leathbhreac ainglí The Screwtape letters - from a senior to a junior devil - a scríobh. Níl le déanamh chun cuir síos ar an olc ach áibhéil a dhéanamh ar na tréithe atá ionainn féin, agus na hiarmhairtí a shamhlú. Tá sé níos deacra go mór íonú a dhéanamh ar ár suáilcí agus sochaí neamhaí a shamhlú.

Ní bheidh leathbhreac Fahrenheit 451, Brave New World nó 1984 chomh furasta aimsiú. Cé go bhfuil smaoineamh iontach ag Bradbury féin ina ghearrscéal The Toynbee Convector. Samhlaíonn sé eolaí ag brionnú turas go dtí an todhchaí, ag cruthú scannáin agus taifid amhail is dá mbeadh na dúshláin timpeallachta sáraithe. Nuair a "fhilleann" sé chun a am féin, spreagann sé na daoine chun an Parrthas a chonaic sé a bhaint amach, toisc gur léir é bheith indéanta!

Tá dóchas na Útóipe de dhíth, chomh maith le rabhadh na diostóipe. Ach is deacra i bhfad iad a shamhlú. Agus bíonn crumh san úll is milse a shamhlaíonn daonnaí.