Píosaí liom in áiteanna eile:

2021-02-16

Quadragesima

Ó quadragesima na Laidine a thagann Carghas na Gaeilge. An daicheadú is ciall le Quadragesima agus ní léir dom baileach cén fáth gur ainm ar thréimhse troscadh agus tréanas atá ann. Ach is cosúil go bhfuil sé in úsáid sa chiall sin le fada - agus ní don tréimhse roimh Cáisc amháin.

Tá míniú san alt seo faoin stair measartha casta a bhaineann leis. 

Ó focal ar an Earrach a thagann Lent an Bhéarla. Tá Lenz leis an gciall Earrach fós sa Ghearmáinis. 

Daichead lá, fearacht an tréimhse a chaith Íosa sa ghaineamhlach tar éis a bhaiste atá i gceist. (Ní áirítear na Domhnaigh). 

Agus mar is nós liom, beidh mé i mo thost ar an idirlíon lena linn. 

2021-02-13

Scéalta iontais, idir sean agus nua


Nuair a tháinig muid go hÉirinn sa bhliain 2000 bhíomar ag iarraidh go gcoinneoidh na gasúir seilbh ar an nGearmáinis. I measc nithe eile fuaireamar mias satailíte chun go mbeadh fáil againn ar theilifís na Gearmáine, go háirithe kika.de.

Bealach ar leith teilifíse do pháistí agus daoine óga atá ann, craoltóir poiblí saor ó fhógraíocht agus cuid den ngréasán craoltóirí poiblí atá eagraithe ar bhonn Länder agus náisiúnta. Teacht acu dá réir ar chartlann shaibhir ag dul siar i bhfad, ach infheistíocht fiúntach ar fáil d'ábhar nua.

Seanscéal iontais atá ag téarma.ie ar Märchen. Is maith liom sin. Is dócha gur Nuascéal iontais an leagan is fearr ar Kunstmärchen, i. Scéal iontais le húdar ar leith. Tá traidisiún fada i lár na hEorpa de scéalta iontais, idir béaloideas agus litríocht. Chum Goethe féin Märchen. Agus tá cáil forleathan ar chnuasach na deartháireacha Grimm.

Cé go mbíonn iontas i gceist leis na scéalta, agus draíocht is iondúil go bhfuil ceachtanna agus rabhadh i gceist iontu freisin. Is minic bean nó fear óg ag lorg nuachar a diongbhála.

Tá nós fadbhunaithe scannán scéal iontais a chraoladh ar an Domhnach (ar cuid de na bealaí eile freisin). Meánlae am na Gearmáine a bhíonn i gceist ar KiKa. Fiú nuair a bhíomar ag freastal ar Aifreann ar an láthair seachas ar scáileán, bhí am ann bricfeasta a ithe roimh amharc ar an scannán.

Bíonn athchraoladh i gceist go minic, mar go bhfuil scannán atá gar do chroíthe daoine. Ach bíonn scannáin nua a choimisiúniú freisin. 

Cuid mhór den stoc scannáin baineann sé le comhoibriú idir grúpaí san Oir Ghearmáin agus san tSeicslóvaic mar a bhí. 

Bíonn sé spéisiúil mar sin na léamha éagsúla ar an bunscéal céanna a fheiscint - léamha a bhíonn ag teacht le leagan amach an sochaí. 

Tá scéalta nach bhfuil an bunleagan ródheas - König Drosselbart, abair, áit a bhfuil banphrionsa uallach a bristear a huabhar i gceist. Leagan den scéal Taming of the Shrew. 

Bíonn léamha ann a thugann a ceart di. Go deimhin, fiú sna leaganacha ó na seascaidí is minic na mná níos neamhspleáiche ná mar a thugfadh na bunscéalta le fios. 

Agus fiú na hamadáin saonta a bhíonn coitianta i roinnt scéalta, ní bhíonn siad chomh dubh agus bán sna scannáin. Is breá liom sin. 

Agus bíonn tírdhreacha agus caisleáin spéisiúla lár na hEorpa le feiceáil - álainn aduain.

Uaireanta fiú bíonn scannáin anoir ón Rúis i gceist - Baba Jaga agus a teach siúlach. Iwan simplíoch dathúil. 

Scéalta iontais. Nuascéalta iontais le leithéidí Hauff a bhíonn aduain aisteach le hais na cinn béaloidis, agus a ghabhann go dtí an Mheánoirthear ar thóir ábhair. 

Is breá liom iad. 

Seraphina

Tá easpa mór úrscéalta ficsean samhlaíochta sa Ghaeilge. Cúis áthais mar sin go bhfuil Gaeilge curtha ag Scott Oser ar úrscéal mór ráchairte a mhnaoi Rachel Hartmann. Scéal ina bhfuil daoine i sochaí amhail na meánaoiseanna i ngleic le dragain a bhfuil ar a gcumas cruth daonna a chur orthu féin - ach nach dtuigeann ná nach ngéilleann do na mothúcháin a eascraíonn as an gcolainn céanna. Tá teicneolaíocht agus cumhachtaí intinne diamhara ag na dragain freisin. 

Tá síocháin - nó sos cogaidh ar a laghad - i réim idir an dá chine.

Insítear an scéal tríd dearcadh Seraphina, ceoltóir i gcúirt na Banríona. Tá mac leis an mbanríon maraithe agus é i mbun seilg, agus comharthaí sóirt modh oibre dragain leis an marú. Tá Taoiseach na nDragan le teacht go luath chun 40 bliain de Chonradh Síochána a cheiliúradh, mar sin tá fadhbanna taidhleoireachta agus slándála le plé ag an Prionsa (mac gréine iníon na Banríona) Lucian Kiggs. Tá dream i measc na daoine ag stocaireacht agus ag gríosadh i gcoinne na ndragan agus cine gaolmhar leo nach bhfuil cuma daonna orthu - na quigutl, ceardaithe diamhair atá lonnaithe go líonmhar i ngeiteo sa chathair.

Diaidh ar ndiaidh, mar a thagann Seraphina ar an dtuiscint í féin ar a dúchas súitear isteach níos doimhne sa chomhcheilg muid. Faigheann muid léargas ar an uile chineál grá - idir athair agus iníon, idir lánúnacha, idir gaolta - agus an neamhaird a dhéanann grá ar teorainn aicme nó fiú cine. Faighimid léargas freisin ar fhearg agus fuath, ar díogras baoth agus dílseacht.

Tá castaí agus corranna sa scéal, agus páirtithe éagsúla le leasanna éagsúla ag gníomhú. Ina measc Cinsirí na nDragan atá beag beann ar pholaitíocht ach a ghlanann - le lámh láidir - inchinn dragan ar bith a shíleann siad a bheith gafa le mothúcháin.

Thaithin an scéal go mór liom, domhan sochreidte cé go bhfuil sé an éagsúil. Tá ceol agus ceoltóirí i lár an aonaigh, agus a gcumas dul i bhfeidhm ar na mothúcháin. 

Mar atá i scéal bleachtaireachta maith ar bith, tá amhras againn ar na daoine míchearta, corr agus castaí sa scéal go dtí buaicphointe spleodrach - a leagan síos bunús scéal leantach. 

Le cúnamh Dé agus na Naomh Uile beidh Scott - nó duine éigin eile - sásta é sin freisin a chuir faoinár mbráid san teanga is ansa linn. 

Tá an bunleagan dírithe ar dhéagóirí. Ar an ndrochuair, níl déagóirí le Gaeilge cleachtaithe ar léamh faoi na hábhair seo agus mar sin measaim go mbeadh an teanga ann, cé go bhfuil sé soiléir glan dúshlánach. Tá gluais (Gaeilge) ag dul leis an leabhar ina bhfuil saintearmaí an chruinne mínithe chomh maith le roinnt focail neamhghnácha - úras, mar shampla, ainmhí mór fearacht bó nach maireann níos mó sa saol seo. 


Rachel Hartman 
Aistrithe ag Scott Oser 
Coiscéim
ISBN 13: 6660012210114

2021-02-05

Neamhuimhreacha

Ar chúis éigin inniu tháinig físeán de charr rásaíochta uathoibríoch suas ar m'amlíne Twitter, cúpla uair. Chomh luath agus a thosaigh an carr, chás sé go tréan ar dheis agus le lánluas isteach sa bhalla.

Tá cuir síos ar an eachtra, mar a rinne duine de hinnealtóirí iarracht é a mhíniú, san alt seo.

Mháigh sé gur tharla fabht éigin le linn do tiománaí daonna a bheith ag tiomáint ar an gcúrsa chun an carr a ullmhú, a d'fhág NaN - neamhuimhir - mar cheann de na hathróga isteach san rialaitheoir. 

Os rud é nár shíl siad go bhféadfadh a leithéid tarlú - nó go deimhin nár rith sé leo - ní raibh na bogearraí cosanta ann chun é chosc, mar a bheadh dá mba ghnáthuimhir é ach as an raon ceaptha.

Luaigh sé go raibh an luach fabhtach le feiceáil ar an scáileán acu - ach go raibh na céadta luach eile ann agus nár tugadh faoi deara é. 

Luaigh sé freisin gur dearadh an rialóir le Matlab. 

Ach cén saghas ainmhí neamhuimhir? Oibríonn ríomhairí le méad áirithe giotán. Uaireanta is slánuimhreacha atá i gceist. Ach tá teorainn leis an raon uimhreacha is féidir a chuir in iúl leo sin.

Modh eile ná snámhphointe. Ní chuireann sé sin níos mó luachanna éagsúla ar fáil, ach is féidir réimse níos leithne luachanna a chuir ar fáil. 

Seachas an giotán is lú seasamh do haon, an ceann in aice leis do 2, 4 agus mar sin de, tá machairí éagsúla san "focal" 32 (nó níos minice 64) giotán.

Úsáidtear nodaireacht atá cosúil leis an nodaireacht eolaíochta -

ach gur uimhreacha dénártha atá i gceist. 
Bíonn trí mhachaire i gceist, giotán amháin don sínghiotán - a chuireann in iúl an diúltach nó dearfach atá an uimhir. Ansin méid áirithe giotán don easpónant agus méid eile don maintíse. Is ionann an uimhir atá á chur in iúl agus sín * maintíse * 2 ^ easpónant. Tá cleasanna eile i gceist chun an fheidhm is fearr a bhaint as an gcóras. Ach ní chuige sin atá mé anocht, ach chuig neamhuimhreacha. 

Nuair a ríomhtar feidhmeanna éagsúla, is féidir leis an toradh a bheith i bhfad ró mhór le cuir in iúl - éigríoch fiú. Mar sin tá patrún ar leith giotáin do éigríoch dearfach nó diúltach. Ach tá feidhmeanna eile nach bhfuil aon toradh matamaitice leo - náid roinnte ar a náid, abair. Neamhuimhreacha iadsan, agus tá patrún ar leith curtha ar leataobh dóibh sin. An rud a tharlaíonn san ríomhaire ansin ná go mbíonn neamhuimhir mar thoradh ar aon obráid a bhfuil neamhuimhir i measc a ionchur. An ciall atá leis sin ná gur féidir le bogearraí cosanta aithint gur tharla meancóg agus beart ceartaithe a ghlacadh. 

Ar ndóigh, mura bhfuil an chosaint sin ann... 

Gné eile den bhfabht seo ná an dearadh le matlab. Níl fhios agam go díreach cad atá i gceist acu, mar is uirlis cumhachtach deartha Matlab, a bhfuil codanna éagsúla de chun críochanna éagsúla. Tá taithí agam ar córais rialaithe a bheith á ndearadh i rud darbh ainm Simulink, cineál córas inár féidir blocanna caighdeánach de feidhmeanna matamaitice a chuir le chéile i bpictiúr, agus ansin cód don ríomhaire neadaithe a ghiniúint. I gcás mar sin déantar go leor den promhadh ar ríomhaire an dearthóra, seachas ar an ríomhaire neadaithe. 

Ach ní chaitheann ríomhaire pearsanta le huimhreacha snámhphointe díreach ar an dóigh céanna le ríomhaire neadaithe - agus go minic ní hionann na leabharlanna tacaíochta bogearraí matamaitice ar an dá chóras. Mar sin tharlódh an aschur a bheith éagsúil ainneoin an ionchur céanna. 

Ba cheart mar sin an promhadh deireadh a dhéanamh ar an ríomhaire neadaithe. Ach an rud faoi promhadh ná nach dtig leis ach fabhtanna a aimsiú - ní thig leis cruthú nach bhfuil aon fhabht ann. 

Ach go hiondúil bíonn an cód a gintear as matlab iontach casta agus gann ar na rudaí a dhéanann cód soléite - ainmneacha ciallmhaire ar athróga agus tagairtí ag míniú cad atá á dhéanamh, nuair nach bhfuil sé sin soiléir (agus is minic nach mbíonn). 

Is ait liom nach raibh bogearra cosanta ann chun breith ar NAN nó ar a laghad rud eile a léireoidh mar fabht é ar na scáileáin eolais - cúlra dearg nó a leithéid. 

Ba cheart don ríomhchláraitheoir cúramach feidhmiú go doirbhíoch - amharc gach treo agus bóthar aontreo á thrasnú aige. 

Tá "fadhb nár chuimhnigh muid air" le fáil i ngach tuairisc ar thubaiste a raibh bogearraí ina lár. 

Agus sin mo racht go n-uige seo.