Is bách iad lucht aon cheirde

Bhí mé ar chúrsa oiliúna i Lucsamburg i rith na seachtaine. Traenáil maidir le conas rialacháin nua Eorpacha a chuir i bhfeidhm - ó táimid ag plé le haerthrácht, tá sábháilteacht, iontaoibh agus slándáil tábhachtach do idir crua agus bogearraí.

D'fhéadfadh ualach oibre eascairt as rialacháin dá leithéid, go háirithe má sé dréachtaithe go holc agus cuir agus cúiteamh faoi cén tuiscint a bhaint as. Tá col ag innealtóirí le hobair in aisce dá leithéid nach gcuireann dáiríre le iontaofacht an táirge. Baineann an rialachán le crua earraí agus bogearraí araon, ach ba líonmhaire an dream inár measc a bhí ag plé le bogearraí, nó ar a laghad le córais a bhfuil bogearraí lárnach ina fheidhm. 

Tá deacrachtaí ar leith le bogearraí. Is féidir crua aire a láimhseáil, a mheá, a thomhas. Is féidir píosa amháin as sraith a phromhadh go pointe a scriosta, más gá, agus bheith muiníneach go mbeidh iompar gach píosa sa sraith déantúsaíochta a bheag nó a mhór díreach mar an gcéanna. Is féidir modh staitistiúil a chuir i bhfeidhm. Tá corpas mór taithí agus eolais ann maidir le hiompar crua earraí agus éifeacht teasa agus araile orthu. 

Ní hamhlaidh do bhogearraí. Is rud ar leith gach córas bogearraí. Má tá fabht ann, beidh an fabht sin ann gach uair a bhíonn na cúinsí mar an gcéanna. 

Ach go háirithe i gcás bogearra a mbíonn paraiméadair i gceist lena chumrú. Tá sé nach mór dodhéanta gach iomalartú agus teaglaim a phromhadh, agus is beag ciall a bheadh ina leithéid, mar is líon ana bheag de na teaglaim a úsáidfear. Abair go bhfuil 10 paraiméadar ann. Agus 10 luach féideartha ag gach ceann. Mar sin is féidir iad a chuir le chéile ar 100! bealaí (mura bhfuil botún i mo réasúnaíocht). Sin 

9.332622e+157 (9 agus 157 náid ina dhiaidh!) promhadh a bheadh de dhíth.... Ach is codán fíor bheag a bheadh i gceist, agus tharlódh pé acu na paraiméadar a bheith iomlán neamhspleách ar a chéile, nó dlúthcheangal a bheith eatarthu sa dóigh is go mbeadh srian ar luachanna féideartha ceann de bharr luach cinn eile. Is féidir, agus is gá anailís a dhéanamh ar sin. Mar sin féin, d’fhéadfadh úsáideoir luach neamhbhailí a chuir i gcrích. Tá srian ar an méid gur féidir leis an dearthóir a dhéanamh chun sin a chosc, toisc nach féidir réchonn foirfe a bheith ag an dearthóir. 

Ba fir riaracháin an dream a chum na rialacháin, agus is iad a bhí i mbun teagasc. Ba mo leithéidí, faolchon liath le taithí na blianta ar dearadh, promhadh agus cáipéisíocht bogearraí. Coilm againn uile ó bheith ag iomrascáil le caighdeáin, agus riarthóirí agus níos measa fós iniúchóirí a bhí dall ar ár obair agus iadar a ndícheall pionna cearnógach an bogearra a dhingeadh i bpoll cruinn an crua earra.

 

Réitigh muid go seoigh le chéile dá réir. An greann dóite céanna i gcoitinne againn. Bhain mé an-súp as an cuir agus cúiteamh agus na comhráite cois caife agus lóin.

 

Bhí réimse spéisiúil cúraimí i gceist - toisc réimse comhlachtaí agus údaráis a bheith i láthair.

 

Bhí cineál trua agam d'ionadaí na háisíneachta - déarfainn gur bhreac sé níos mó nótaí ná an chuid eile againn le chéile! Is iomaí ceist go raibh ar a fhreagairt a chuir ar athló chun dul i gcomhairle lena chomhghleacaithe (arbh é an locht is mó atá orthu ná nach bhfuil a dóthain acu ann chun an cúram a dhéanamh go tráthúil)

 

 Is féidir méid áirithe a dhéanamh le comhdháil ar líne, ach níl sárú ar bheith in aon seomra, go háirithe nuair a bhíonn deiseanna an do chomhrá thar chaife (nó leann!)

 

Agus bhí deis agam idir Gearmáinis agus Spáinnis a labhairt! 

Siondróm an innealtóra sona

Budai, íomhá le Mike Peel CC BY SA 4.0, nasc

Is maith le hinnealtóirí tincléireacht, barr feabhais a chur ar píosa oibre, snas a chuir air. Is aoibhinn linn fios fátha an scéil a aimsiú. Ach caithfear srian a chur leis an fonn sin. Tá custaiméir ag fanacht, agus ní foirfeacht amach anseo atá de dhíth air ach táirge sách maith anois. 

Arís is arís tá sé feicthe agam gur cúis moill é an díospóireacht a eascraíonn as an mian seo foirfeacht a bhaint amach, nó iniúchadh a dhéanamh ar fhadhb éigin spéisiúil - agus neamhaird a dhéanamh ar na rudaí beaga leadránacha atá le déanamh chun go mbeadh an táirge inúsáidte don custaiméir. Cáipéisíocht cruinn, abair, nó aiseolas sothuigthe soiléir ó na teachtaireachtaí a eisíonn an chlár. (Bíonn sé seo deacair mar gur deacair ag ríomhchláiritheoir dearcadh an úsáideora ón dtaobh amuigh a thuiscint).

Agus is féidir leis an tréith seo cruinniú a chur amú, go háirithe mura bhfuil clár oibre soiléir agus cathaoirleach éifeachtach! Tá áit ann don díospóireacht idir innealtóirí ach is annamh gur cruinniú tionscadail an áit sin. Níl dada níos measa do na daoine eile atá páirteach ná a gcuid ama a bheith á chur amú ag beirt nó triúr ag plé mionghné fánach teicniúil.

Agus sin mo racht go n-uige seo.

Táim buíoch do Dennis King as an aguisín seo - 

Dans ses écrits, un sage Italien

Dit que le mieux est l'ennemi du bien. 

- Voltaire 

Ina scríbhinní dúirt saoi Iodálach 

Gur namhaid don maith an níos fearr.

Aguisín eile - scríobh saoi de chuid na gairme a bhíodh ag plé le Lisp sraith aistí faoin dteideal "worse is better" faoin dóigh a bhrúigh C agus Unix, ainneoin a gcuid lochtanna, Lisp i leataobh - mar go raibh siad feidhmiúil agus maith go leor. Deicheanna de bhlianta níos déanaí agus fós is C agus Unix cnámh droma bogearraí cé go bhfuil córas eile níos feiceálaí - ach tá a formhór scríofa i C, go háirithe gar don "miotal", áit a bhfuil mo shaol gairmiúil féin caite agam. 

Foclach agus foinsí oscailte

Is sampla bhreá Foclach.com  de togra foinse oscailte; bunaithe ar an smaoineamh a bhí ag Josh Wardle - Wordle - atá anois díolta leis an NY Times de bharr an rath air. É sin é féin an chosúil leis an gcluiche tomhais Mastermind, seachas gur foccail seachas dathanna atá i gceist leis an rud atá le tomhas. 

Spreag a spéis i Wordle agus a mian barr feabhais a bhaint amach sa Ghaeilge Linda a cuid scileanna mar dhearthóir agus códálaí JavaScript (teanga ifreannda i mo thuairim féin, ach uirlis oirúnach don bhfeidhm seo) chun cluiche a chruthú di féin. Fuair sí a thús óna mhacasamhail a rinne bean eile - Word master le Octokatherine. Clár atá ansin a cuireadh ar fáil ar GitHub mar fhoinse oscailte; mar atá an t-eolas a chnuasaigh MBM maidir le minicíocht focail as a d'eascair cuid den liosta de focail 5 litreach. Is liosta le háireamh an méid oibre atá déanta ag Michal don nGaeilge; ag obair le Fiontar nó ar a chonlán féin; agus fearacht Kevin Scannell é á chuir ar fáil mar foinse oscailte agus ag spreagadh daoine eile chun amhlaidh a dhéanamh, 

Creidim féin go bhfuil buntáistí móra sa chuir chuige seo - agus san modh oibre a léirigh Linda, sé sin leagan trialach a chuir ar líne, agus aiseolas an phobal a athrú chun snas agus feabhas a chuir air. (Ach ní aontaím le fáil réidh le "v"). 

Is é seo an taobh is fearr den idirlíon - uirlisí fearacht JavaScript a chuir ar fáil; suíomhanna fearacht GitHub chun cód a roinnt agus rudaí nua a chruthú agus a scaipeadh; na meán shoisialta chun cabhrú le cruthaitheoirí agus úsáideoirí cumarsáid a dhéanamh.

Mar a dúirt mé blianta fadó ó shin in aighneacht a chuir mé faoi bhráid Foras na Gaeilge creidim go bhfuil féidirtheachtaí móra anseo don nGaeilge. Cé go bhfuil roinnt ábhar foilsithe acu ó shin, measaim go bhfeadfaí dul níos faide chun an t-ábhar a chuir ar fáil ar foinse oscailte; agus chuirfeadh sé sin deiseanna ar fáil.

Mar a dúirt mé i 2009: 

"Tá léargas le fáil ar an meon an saorálaí idirlín, agus conas mar a fheidhmíonn an cultúr, san aiste “Homesteading the Noosphere”  le E.S. Raymond.  An téis a nochtann sé ansin gur cultúr bronntanais, bunaithe ar aitheantas ó piaraí, atá san córas foinsí oscailte,rud atá fíor chomh maith faoi mór chuid den ábhar agus bonneagar ar an idirlíon."

Más mian libh is féidir tacú le Linda - tá costaisí ag baint le suíomh idirlíon agus a leithéid bainteach le foclach.com - anseo.

An bhfaca tú m'ingearán,...

Sol 54: R Mastcam-Z Camera, 11:31:27.832 (meán am gréine áitiúil), cearta íomhá: NASA/JPL-Caltech/ASU. Faighte ó @persevereimgbot

Tá ingearán triallach seolta ag NASA in éineacht leis an taiscéalaí Persevere go Marsa. Bhí a chéad eitilt le bheith aige an tseachtain seo, ach tá sé curtha siar píosa.

Is amhlaidh gur stop píosa trealaimh sábháilteachta - an cú faire - an ríomhaire ar bord an ingearán agus iad i mbun trialacha chun an rótar a cuir ag casadh ar ardluas.

Is éard atá sa chú faire ná clog crua earra. Caithfidh an ríomhaire "sonc" a thabhairt dó go rialta chun dearbhú go bhfuil rudaí ag dul i gceart. Go hiondúil bíonn córas oibriúcháin, nó ar a laghad bainisteoir tascanna i gceist lena leithéid de ríomhaire. I gcás Ingenuity is creatlach bogearraí a chruthaigh JPL agus atá curtha ar fáil mar fhoinse oscailte, F' atá i gceist. Córas atá bunaithe ar Linux. 

Chun go bhfeidhmeoidh bogearra neadaithe i gceart, ní leor go mbeadh an freagra ceart ríofa - caithfidh an freagra a bheith ar fáil ag an am ceart. Níl iniúchadh ar an bhfabht feicthe agam, ach ón méid a thuig mé sa ghiota gairid d'agallamh le ceannaire an misean seo, is guais ráis de chineál éigin atá siad ag plé leis. Níor tharla rudaí san am ceart, nó san ord ceart, agus mar sin níor tugadh sonc don cú faire in am, agus stop an crua earra an ríomhaire.

Is cosúil gur éirigh leo na cúinsí a aithint leis an samhail innealtóireachta ar an dtalamh. Tá réiteach faighte acu air freisin, de réir mo thuisceana. Tá tuairiscí feicthe agam nach bhfuil sa leasú ach "athscríobh cúpla líne cód" ach go bhfuil gá le leagan iomlán nua den bogearra. An tátal a bhainim as sin ná go rabht fabht éigin i gcumraíocht an chórais oibriúcháin - bheadh tionchar ag athrú beag ansin ar an mbogearra trí chéile.

 Beidh go leor promhadh le déanamh ar an leagan leasaithe don mbogearra chun cinntiú nach bhfuil an réiteach tar éis rud éigin a bhriseadh - feachtas ar a tugtar "tástáil chúlchéimnithe".  De ghnáth beidh an tástáil seo uathoibríoch, ach fós féin beidh am de dhíth chuige. Ansin beidh orthu an leagan nua a sheoladh go Mars. I dtosach go dtí an árthach atá i bhfithis ar Mhars, ansin go dtí an taiscéalaí Persevere agus ar aghaidh go dtí an ingearán.

Is turgnamh ar go leor bealaí an ingearán seo. Tógadh é le gnáth crua earraí "anuas den seilf" seachas crua earraí deartha agus profa don spás, agus leis na bogearraí foinse oscailte, Linux san áireamh - córas nár dearadh ón mbonn aníos le bheith ábalta feidhmiú i "fíor am chrua" - sé sin gur féidir cinntiú roimh réidh an t-ord ina tharlóidh tascanna agus an am a ghlacfaidh siad sa chás is measa.

 

Bhí siad ag dul go mór sa tseans, mar sin. Is deacair gach cás a phromhadh do mhisean dá leithéid - go háirithe toisc go bhfuil éiginnteacht faoin timpeallacht ar Mhars. Ach má éiríonn leis an turgnamh, beidh eolas fíor luachmhar faighte. Agus fiú má theipeann air, beidh go leor foghlamtha. 

 

Is cuid de feachtas córasach misean atá anseo,  comhoibriú idir NASA agus ESA, agus tá sé i gceist ábhar ó Mhars a sheoladh ar ais go dtí an domhain seo. Sin scéal d'oíche eile.

Ach is léir, ainneoin foirne móra d'innealtóirí oilte agus promhadh cúramach, go mbíonn rudaí gan choinne i ngach misean mar é. (Dá mbeadh coinne leo, bheadh rud éigin déanta chun iad a chosc!)

Neamhuimhreacha

Ar chúis éigin inniu tháinig físeán de charr rásaíochta uathoibríoch suas ar m'amlíne Twitter, cúpla uair. Chomh luath agus a thosaigh an carr, chás sé go tréan ar dheis agus le lánluas isteach sa bhalla.

Tá cuir síos ar an eachtra, mar a rinne duine de hinnealtóirí iarracht é a mhíniú, san alt seo.

Mháigh sé gur tharla fabht éigin le linn do tiománaí daonna a bheith ag tiomáint ar an gcúrsa chun an carr a ullmhú, a d'fhág NaN - neamhuimhir - mar cheann de na hathróga isteach san rialaitheoir. 

Os rud é nár shíl siad go bhféadfadh a leithéid tarlú - nó go deimhin nár rith sé leo - ní raibh na bogearraí cosanta ann chun é chosc, mar a bheadh dá mba ghnáthuimhir é ach as an raon ceaptha.

Luaigh sé go raibh an luach fabhtach le feiceáil ar an scáileán acu - ach go raibh na céadta luach eile ann agus nár tugadh faoi deara é. 

Luaigh sé freisin gur dearadh an rialóir le Matlab. 

Ach cén saghas ainmhí neamhuimhir? Oibríonn ríomhairí le méad áirithe giotán. Uaireanta is slánuimhreacha atá i gceist. Ach tá teorainn leis an raon uimhreacha is féidir a chuir in iúl leo sin.

Modh eile ná snámhphointe. Ní chuireann sé sin níos mó luachanna éagsúla ar fáil, ach is féidir réimse níos leithne luachanna a chuir ar fáil. 

Seachas an giotán is lú seasamh do haon, an ceann in aice leis do 2, 4 agus mar sin de, tá machairí éagsúla san "focal" 32 (nó níos minice 64) giotán.

Úsáidtear nodaireacht atá cosúil leis an nodaireacht eolaíochta -

ach gur uimhreacha dénártha atá i gceist. 

Bíonn trí mhachaire i gceist, giotán amháin don sínghiotán - a chuireann in iúl an diúltach nó dearfach atá an uimhir. Ansin méid áirithe giotán don easpónant agus méid eile don maintíse. Is ionann an uimhir atá á chur in iúl agus sín * maintíse * 2 ^ easpónant. Tá cleasanna eile i gceist chun an fheidhm is fearr a bhaint as an gcóras. Ach ní chuige sin atá mé anocht, ach chuig neamhuimhreacha. 

Nuair a ríomhtar feidhmeanna éagsúla, is féidir leis an toradh a bheith i bhfad ró mhór le cuir in iúl - éigríoch fiú. Mar sin tá patrún ar leith giotáin do éigríoch dearfach nó diúltach. Ach tá feidhmeanna eile nach bhfuil aon toradh matamaitice leo - náid roinnte ar a náid, abair. Neamhuimhreacha iadsan, agus tá patrún ar leith curtha ar leataobh dóibh sin. An rud a tharlaíonn san ríomhaire ansin ná go mbíonn neamhuimhir mar thoradh ar aon obráid a bhfuil neamhuimhir i measc a ionchur. An ciall atá leis sin ná gur féidir le bogearraí cosanta aithint gur tharla meancóg agus beart ceartaithe a ghlacadh. 

Ar ndóigh, mura bhfuil an chosaint sin ann... 

Gné eile den bhfabht seo ná an dearadh le matlab. Níl fhios agam go díreach cad atá i gceist acu, mar is uirlis cumhachtach deartha Matlab, a bhfuil codanna éagsúla de chun críochanna éagsúla. Tá taithí agam ar córais rialaithe a bheith á ndearadh i rud darbh ainm Simulink, cineál córas inár féidir blocanna caighdeánach de feidhmeanna matamaitice a chuir le chéile i bpictiúr, agus ansin cód don ríomhaire neadaithe a ghiniúint. I gcás mar sin déantar go leor den promhadh ar ríomhaire an dearthóra, seachas ar an ríomhaire neadaithe. 

Ach ní chaitheann ríomhaire pearsanta le huimhreacha snámhphointe díreach ar an dóigh céanna le ríomhaire neadaithe - agus go minic ní hionann na leabharlanna tacaíochta bogearraí matamaitice ar an dá chóras. Mar sin tharlódh an aschur a bheith éagsúil ainneoin an ionchur céanna. 

Ba cheart mar sin an promhadh deireadh a dhéanamh ar an ríomhaire neadaithe. Ach an rud faoi promhadh ná nach dtig leis ach fabhtanna a aimsiú - ní thig leis cruthú nach bhfuil aon fhabht ann. 

Ach go hiondúil bíonn an cód a gintear as matlab iontach casta agus gann ar na rudaí a dhéanann cód soléite - ainmneacha ciallmhaire ar athróga agus tagairtí ag míniú cad atá á dhéanamh, nuair nach bhfuil sé sin soiléir (agus is minic nach mbíonn). 

Is ait liom nach raibh bogearra cosanta ann chun breith ar NAN nó ar a laghad rud eile a léireoidh mar fabht é ar na scáileáin eolais - cúlra dearg nó a leithéid. 

Ba cheart don ríomhchláraitheoir cúramach feidhmiú go doirbhíoch - amharc gach treo agus bóthar aontreo á thrasnú aige. 

Tá "fadhb nár chuimhnigh muid air" le fáil i ngach tuairisc ar thubaiste a raibh bogearraí ina lár. 

Agus sin mo racht go n-uige seo. 

Guais, priacal, agus ChÍIFGR

Le tríocha bliain anois táim ag plé le bogearraí neadaithe. Formhór an ama, bhí mé ag obair in earnáil an iarnróid agus an spáis. Tá iarmhairtí troma san dá earnáil ar bhogearraí fabhtachta, agus déantar gach iarracht earráidí a sheachaint. Ach fiú i gcás an spástointeálaí ní raibh na bogearraí saor ó fabhtanna - ainneoin forbairt cúramach (agus costasach!). I staidéir NASA ar chastacht bogearraí tá sé ráite:

"le córas forbartha bogearraí atá thar an gcoitiantacht maith, is féidir an ráta fabhtanna a bhrú faoi ceann in aghaidh an deich míle líne cód"

Tá plé ar na modhanna is fearr bogearraí a fhorbairt ag dul ar aghaidh le mo linn - bhí comhdháil cáiliúil ag NATO sa bhliain ar rugadh mé agus daoine aontaithe go raibh "Géarchéim Bogearraí" ann.

Baineann an fhadhb le solúbthacht bogearraí. Ó shin i leith tá na crua earraí éirithe níos cumhachtaí agus tapúla, agus cuimhne éirithe níos saoire agus níos gaiste - agus an líon líonadh cód ag fás go rábach - tharlódh na milliúin líne cód a bheith i mbogearraí gluaisteáin! Rud a chiallaíonn go bhfuil ar a laghad céad fabht ann. Ach ní forbraítear chomh hairdeallach céanna é le spástointeálaí - bíonn brú costais agus ama i gceist, mar sin bíonn níos mó fabhtanna i gceist.

Ar ndóigh níl gach cuid den bogearraí i gcarr, gluaisteán nó spásárthach chomh tábhachtach céanna - agus bhíodh siad roinnte thar ríomhairí éagsúla sa chaoi is nach bhféadfadh siad cuir isteach ar a chéile. Ach de bharr brú costais tagann laghdú ar an líon ríomhaire - agus is gá féachaint chuig bealaí eile chun tionchar fabht a laghdú. Bíonn córais oibriúcháin i gceist chuige sin - ach is bogearra casta córas oibriúcháin - agus fabhtanna ann dá réir. Agus sin gan nasc thar an idirlíon a chuir san áireamh ...

Is gnách iarracht a dhéanamh, bunaithe ar thaithí, réchonn a húsáid maidir le guais don táirge. Agus ansin an priacal a mheas de réir an fhoirmle

priacal = dóchúlacht tarlú * troime iarmhairt

Ansin déantar iarracht modhanna a aimsiú chun an phriacal a laghdú. Is ansin is mó a bhíonn an argóint! Prionsabal amháin a húsáidtear ná léiriú go bhfuil an baol "as low as reasonably practicable (ALARP)". Sé sin, "chomh híseal agus is féidir go réasúnta". Tá cealg san eireball ansin - cad atá réasúnta nuair atá beatha duine i mbaol? 

Bíonn go leor maorlathais i gceist agus uaireanta tús áite ag seachaint fabhanna dliteanais seachas cur chuige a réiteodh an fhadhb. Bíonn baol ann i gcónaí bogearra a athrú de dheasca iarmhairtí neamh-thuartha agus na costais a bhaineann le promhadh agus deimhniú arís.(Agus ní féidir le promhadh léiriú ach go  bhfuil fabht ann - ní thig leis cruthú nach ann dó!)

Uaireanta déantar iarracht "oibriú thart" ar an bhfabht - ag bogadh an freagracht ón fobróir go dtí an úsáideoir. Tarlaíonn sé sin toisc, go hiondúil, nach é an bainisteoir togra céanna atá freagrach as an dá chéim den misean. Ach ní réiteach foirfe é sin.

Baineann fadhb mar é le bogearraí a d'fhéadfaí é athúsáid - bíonn drogall aon athrú a dhéanamh (agus uaireanta toradh tubaisteach ar sin - mar a tharla i gcás Ariane 5 nuair  a theip ar ghléas athúsáidte toisc nár cuireadh athruithe sa mhisean san áireamh i gceart).

Mar sin, beidh mo leithéidí gnóthach go gceann tamall eile! 

Ach beimid freisin ag rá na rudaí céanna - is fearr réchonn ná iarchonn. Is gá na riachtanais a aithint, an dearadh a dhéanamh go cúramach, a bheith soiléir cad atá le déanamh. Agus is gá léirmheas cúramach ar na cód - sin an dóigh is fearr fabhtanna a aithint agus a leigheas.

Nodaireacht Ungárach - Racht!

Baineann sé le mo chuid oibre go mbíonn orm go leor cód ríomhaireachta a léamh. Tá sé aitheanta le fada gurb é cód a léamh an bealach is fearr le botúin a aimsiú. Go deimhin, má scríobhtar cód go cuanna uaireanta ní déantar na botúin sa chéad dul síos mar go mbíonn cuma mícheart ar an rud a scríobhtar. Dúirt Tony Hoare tráth go bhfuil "dhá dóigh bogearra a dhearadh: chomh simplí is go bhfuil sé follasach nach bhfuil botún ann, nó chomh casta nach bhfuil na botúin ann follasach".

Ar an ndrochuair, is minic gur faoi dheifir agus faoi riachtanais atá ag athrú a scríobhtar an cód a fheicimse agus gur cosúla dá réir é leis an castacht botún cheilteach. 

Bhí na fadhbanna a bhaineann le bogearraí a scríobh á scagadh sular rugadh mé, agus trácht ar Ghéarchéim Bogearraí. Fágann dlí Moore  go bhfuil cumhacht agus cuimhne ríomhairí ag feabhsú go rábach ó shin - tá macasamhail oll-ríomhaire ó na 1970í ina phóca ag gach éinne anois. Ar an ndrochuair - agus le linn mo ghairmré féin - fágann sé sin sleamchúis sa bhreis i forbairt bogearraí mar go gceileann feabhas an crua earra go minic laigí an bhogearra.

Mar sin féin, tá "bogearraí ag ithe an domhan". Is mithid feabhas a chuir air chun mór fhabhtanna tubaisteacha a sheachaint, ach tá sé ag éirí níos deacra sin a dhéanamh. Bhí éifeacht tubaisteach cheana féin ag fabht bogearra ar an stocmhalartán . Tá gluaisteáin - fiú iadsan le tiománaithe daonna - lán le bogearraí. Agus iad ag éirí uathoibríoch, d'fheadadh bogearra lochtach go leor básanna a bheith mar thoradh air. Tá boladh na fírinne, dar liom, ar ghearrscéal Cory Doctorow - Car Wars.

Is fada iarrachtaí ar bun laistigh den ngairm chun rudaí a feabhsú. Agus cabhraíonn coinbhinsiúin áirithe. Is cuma leis an ríomhaire nó an tiomsaitheoir cén ainm atá ar athróg sa chód. Ach is mór an chabhair é don ríomhchláraitheoir nó don cigire ainm oiriúnach soiléir. Is minic rialacha ag togra chun ainmneacha maithe a roghnú chun go mbeadh an tuiscint céanna ag gach duine orthu. Agus roghnaithe i gceart, is féidir leo fabhtanna a sheachaint. Tá aiste ana mhaith ag Jeol Spolsky ina phléann sé conas is féidir le hainmneacha maithe fabhtanna a sheachaint - i dteaghrán, ceann de na cineál sonraí is mó a mbíonn fabhtanna i gceist leo.

"Nodaireacht Ungárach" an córas a phléann sé - ainm a tugadh air mar gurb é Charles Simonyi (de bhunadh na hUngáire) a chéad mhol é i Microsoft, agus gur mheas (Béarlóirí) gur chuir na réimíreanna - ar dhlúthchuid iad den córas - cuma Ungárach ar ainmneacha. Bá é moladh Simonyi go mbeadh sé soiléir cén "cineál" ruda a bhí i gceist le hathróg agus go mbaineadh an réimír céanna le neacha arbh den gcineál céanna iad, i. go raibh ciall leis an obráid céanna a oibriú orthu. Bhí Simonyi ag plé le feidhmchláir ina raibh tábhacht ar leith abair, nach meascfaí uimhreacha a thagair d'ionad a bhí coibhneasta don scáileáin agus uimhir a thagair do ionad ar leathanach "samhalta" an fheidhmchláir.

Ar an ndrochuair, beagnach ar an bpointe shleamhnaigh míthuiscint isteach in úsáid an chórais agus baineadh feidhm as chun an aonaid a bhí in úsáid ag an ríomhaire chun an athróg a stóráil a chuir in iúl. Beart, slánuimhir 16 giotán atá i gcónaí dearfach (gan comhartha), slánuimhir ar féidir leis bheith dearfach nó diúltach agus araile. Eolas riachtanach, cinnte - ach is annamh é bheith riachtanach don ríomhchláraitheoir agus tá uirlisí uathoibríocha - an tiomsaitheoir féin - a thabharfadh rabhadh faoi bhotúin ann.

Bhí an cód a bhí á láimhseáil  agam breac leis an gcineál nodaireacht seo - agus de bharr na réimír (agus cúpla lúb seafóideach eile sa chóras ainmniúcháin acu, fearacht an scóip a cheangal leo freisin) ba bheag eolas faoin athróg féin a bhí fágtha san ainm. Níor chabhraigh sé scaití go raibh an bunchineál míchruinn...  

Ar an ndrochuair, tá sé rómhall an nós seo a athrú sa chód (ó chuideachta eile) a bhí á iniúchadh agam. Agus sin fáth mo rachta abhus....

Ceansú conriocht na mbogearraí

Chuir Dennis alt faoi mo bhráid le déanaí, ag maíomh go bhfuil modhanna nua ríomhchláraithe de dhíth chun 'apacailipsis bogearraí' a sheachaint. Dearadh ar leibhéal níos airde, ag baint feidhm as samhail agus giniúint cód uaidh an moladh a bhí san alt mar réiteach gach fhadhb.

Tá caint ar ghéarchéim i mbogearraí ó na 1960í ar a laghad. Bhí dhá chomhdháil faoi scáth NATO an uair úd leis na deacrachtaí a phlé, a d'fhág go raibh tograí níos daoire ná bhí beartaithe agus go raibh ag teip ar mórán acu a sprioc a bhaint amach.

Ó shin i leith, tá forbairt as cuimse tagtha ar chrua earraí ríomhaireachta agus tá, mar a deir an mana, bogearraí ag ithe an saol.

Níl leigheas tagtha ar an mbundeacracht áfach. Tá dearadh bogearraí deacair, agus anois is arís meabhraíonn tubaiste follasach é sin don bpobal ginearálta.

Is fíorannamh áfach gur botún simplí códála atá i gceist. Go hiondúil, fiú má tá botún códála bainteach leis an teip, bíonn cúinsí eile i gceist a nochtann an fhadhb. Cúinsí nár chuir na dearthóirí san áireamh.

Bíonn cúiseanna go leor leis sin. Má éiríonn go maith le bogearra, úsáidtear ar dhóigheanna nua é, nár smaoinigh na dearthóirí air. Nó go deimhin ar dhóigh a sháraíonn cúinsí a rinne na dearthóirí talamh slán daoibh. Cuirtear in úsáid ar ríomhaire nua é, nó i dtimpeallacht nua.

Sampla maith is ea tubaiste Ariane 5. Baineadh feidhm as braiteoir luasghéaraithe a d'oibrigh iomlán ceart in Ariane 4. Ach bhí Ariane 5 níos cumhachtaí agus luasghéarú níos airde i gceist, sa chaoi is go ndeachaigh an luach as raon agus gur theip ar an ríomhaire. B'éigean an roicéad a scrios toisc go raibh sé as smacht. (Bhí castachtaí eile i gceist, ach b'shin an splanc a ghin an teip)

Scríobh Fred Brooks aiste cháiliúil sna 1980í ag idirdhealú idir eisint agus aicíd (sa chiall fealsúnachta) bogearraí.

B'é a mhaíomh siúd gurb i ngleic leis na haicíd a bhí na forbairtí éagsúla modheolaíochtaí agus uirlisí ag dul i ngleic. Cuireann siad le táirgiúlacht cinnte, agus le cruinneas go pointe. Ach ní ghabhann siad i ngleic leis an mbundeacracht. Easpa cumas samhlaíochta na ndearthóirí!

Feidhmíonn samhail go maith i réimsí eile deartha de bhrí go seasann an samhail do rud éigin san fíor saol, agus is féidir le fiú tútach meabhair éigin a bhaint as. Agus tá taithí na blianta leis na comhábhair, a húsáidtear arís is arís agus go bhfuil tuiscint maith orthu.

Ní fíor sin faoi bhogearraí, agus níl aon samhail aontaithe a thuigeann cách. Fiú le leithéid UML (an teanga aontaithe samhaildheartha)  agus ionsamhaileoirí fearacht Simulink tá an bunfhadhb ann. A bhfuil ón úsáideoir a cheapadh maille gach gné agus castacht, agus é sin a bhriseadh síos go mion i treoir do ríomhaire.

Ní haon iontas na tubaistí. An t-iontas ná, ar an mórgóir, go n-oibríonn rudaí sách maith an chuid is mó den am.

Gné nár luaigh mé, agus a chuireann go mór le castacht, ná go mbíonn an cuma air gur beag costas bogearraí a athrú, mar gur féidir (mar a chíonn muid uilig chuile lá) leasaithe a scaipeadh tríd na líonraí.

Rud a chuireann leis an deacracht nuair atá bogearraí idirspleácha ar ríomhaire nó guthán glic (atá i bhfad Éireann níos cumhachtaí ná ríomhairí na seascaidí!)

Ní chloífear an conriocht fós, ceal piléar airgid.

Béarla San Seoirse

Bhí alt ag Michal ar na mallaibh faoi a mhí fheiliúnaí agus atá bratacha mar siombail chun teanga a roghnú. Agus mé i stáisiún traenach Bhré inniu thug mé faoi ndeara go raibh leagan amach nua ar na hinneall ticéid. Nuair a bhrúigh mé an bhratach uaine bán agus fhlannbhuí, tiontaíodh an scáileáin go Gaeilge. Ach d'iompaigh an bratach freisin - go bratach Sasana, nach n-aithneoidh mórán daoine, sílim! Glacaim leis gurbh é sin an Bhealach thar nais go Béarla na Banríona - agus Béarla San Seoirse?