An bhfuil ré an náisiúin mar bhunús do rialtas thart?

Thugtaí Carcar na Náisiún ar impireacht na Hapsburg, fine a raibh géag Spáinneach agus géag Ostaireach acu féin, agus iad i gcumhacht ar feadh i bhfad. Go deimhin i ré na ríthe agus impireachtaí san Eoraip bhí an aicme rialaithe gaolta le chéile - ba colceathrair Rí Shasana Seoirse, Impire na Rúise Nicolas agus Impire na Gearmáine Wilhelm - a raibh a riochtaí in adharca a chéile san chéad Ár Eorpach. Ár a raibh baint mhór ag saint do choilíneachtaí san Afraic lena ghiniúint.

Nuair a scoireadh impireacht na hOstaire agus na Tuirce tar éis an Ár sin, bunaíodh Stáit nua ina raibh móraimh ag náisiún - dream a bhfuil teanga agus cultúr i gcoitinne acu. Ach i gcónaí agus fós bhí mionlaigh de náisiúin amháin ar an dtaobh "mícheart" den teorainn. Go deimhin i formhór na gceantar bhí sráidbhailte trína chéile ó thaobh cultúr - sráidbhailte ceardaíochta ina raibh Gearmáinis in uachtar, sráidbhailte talmhaíochta Slavacha, ceannaithe Giúdacha.

Ba leithscéal ag Hitler an mionlach Gearmáiniseoirí sa Sudetenland - nárbh cuid d'impireacht na Gearmáine seachas impireacht na hOstaire riamh é - chun tús a chur le hionradh agus scrios an dara ár Eorpach. Ár a scuab cultúr Giúdach na céadta bliain chun siúl agus a dhíothaigh na milliúin acu. 

Agus a rinne slad ar fánaithe freisin, fearacht na Roma agus Sinti. 

D'fhág na línte a tharraing na cumhachtaí móra ar mhapaí sa Mheánoirthear agus san Afraic an scéal amhlaidh - an lámh in uachtar ag dream amháin, dreamanna eile thíos leis, ach go minic an lámh in uachtar ag a dream féin thar teorainn.

Ceann de leithscéal Putin don ár reatha, ag ceilt a uaillmhian impiriúlach, ná go raibh leatrom á dhéanamh ag Stáit na hÚcráine ar Rúisigh, agus gur misean trócaire agus cosanta a ionradh.

Tá formhór na ceisteanna polaitiúla fíor áitiúil agus neamhspleách ar chultúr. Uisce glan, séarachas éifeachtach, bonneagar fiúntach, tithíocht, talmhaíocht,...

Creidim go mba cheart don Stáit a bheith díláraithe áitiúil daonlathach - mar atá á dhéanamh ag an Eilvéis leis na céadta bliain. 

Prionsabal na Coimhdeachta a bheith i réim. Gach ceist a réiteach go háitiúil, gar don bhfadhb. Pirimid údarás chun go mbeadh bealach aitheanta fadhbanna a chur go leibhéal níos airde nuair a chliseann ar réiteach áitiúil - agus chun teacht ar chaighdeán comónta dlí agus teicneolaíochta, agus chun cothromas a bhaint amach idir ceantar atá saibhir de bharr na staire nó buntáiste acmhainní, agus ceantar atá daibhir.

Ar ndóigh tá tábhacht le teangacha agus an cultúr a eascraíonn astu freisin, ach ní i gcónaí go bhfuil teorainn néata tíreolaíochta ag baint lena leithéid. 

Tá fasach eagar na hEaglaise Chaitlicí Rómhánach anseo. Tá paróistí agus deoisí aici - aonaid tíreolaíochta. Ach freisin tá na hOrd Rialta ann. Bíonn a mbaill faoi dlínse Easpaig ar cheisteanna áirithe, ach faoi dhlínse a gceannairí faoi cheisteanna eile.

B'fhéidir go mbeadh scéim dá leithéid fóinteach - ach chuige sin bheadh orainn scaradh le coincheap míleata an dílseacht - nach dtig le duine bheith dílis ach do Stáit amháin mar nach dtig leis troid ach in arm amháin (sa turas). 

Tá féiniúlacht gach duine againn geal leis níos casta ná sin, agus ag dul i gcastacht de réir mar a théann cumasc agus caidreamh idirnáisiúnta chun cinn. 

Ba mhaith liom Verfassungspatriotismus dílseacht don ndlí cóir agus bunreacht daonlathach a fheiceáil ag teacht chun cinn in áit tírghrá cúng míleata.

Is eagal liom áfach gur Aisling sin mar go bhfuil greim docht ag na fir láidre ar an gcumhacht, agus airgead le gnóthú as cogadh agus ár. 

Commando

Reitz le linn an chogaidh,
ón Vicipéid Afracáinise

Agus An Afraic Theas le hÉamonn Mac Giolla Iasachta á léamh agam ar na mallaibh, meabhraíodh arís dom go raibh an leabhar Commando le Deneys Reitz ar an leabhragán i dteach mo mhuintire. D'iarr mé ar m'athair é bhreith leis go Ciarraí. Is é a chuimhne siúd gurb é a Uncail Cearbhaill a bhronn air é. Anois agus é léite agam, tá amhras orm go ndearna mé níos mó ná spléachadh a thabhairt air sna déaga dom - fiú anois bhí deacrachtaí áirithe agam le Gaeilge shaibhir chanúnach Néill Uí Dhónaill. Bhain leaganacha fearacht gránda (gránna) sa chiall mí-ámharach tuisle asam. 

Mac le Rúnaí Stáit Poblacht na hAfraice Theas (An Transvaal) ab ea Deneys Reitz. Nuair a bhrúcht an teannas idir na Saorstáit Bórach agus Impireacht na Breataine ina chogadh, chuaigh sé féin agus a dheartháireacha leis an airm Bórach in ainneoin iad a bheith ró óg dáiríre. Seacht déag a bhí sé féin ag tús an chogaidh. Ach bhí beannacht a athair - agus tacaíocht cairde a athair san Ard cheannasaíocht aige. 

Díbríodh athair agus mac as an Afraic Theas i ndiaidh an chogaidh, de bhrí nach raibh siad sásta an margadh síochána a shíniú. Is sa deoraíocht i Madagascar, laistigh de chúpla bliain, i sosanna oibre a scríobh sé an chuntas seo. 

Bhí an dearg ádh leis is cosúil, é páirteach i ngach mór eachtra sa chogadh, comrádaithe ag titim clé agus deas ach é féin ag teacht slán. 

Scéal aisteach atá ann, scéal na Sasanach i ngleic leis na mBórach. Ar éigin go bhfuil trácht ar bith ann ar na pobail seanbhunaithe. Eachtra amháin troda le dream Basuto agus a gcríoch á thrasnú. Hottentot luaite le harm na Breataine, agus cuid acu curtha ag giollacht nuair a gabhadh iad. 

An scéal is aistí, dar liom, searbhónta acu a rinne fónamh go lách leanbaí dóibh cé go raibh gradam mac rí aige ina phobal féin. É spléach tláithínteach leo. 

Ach is scéal Poblacht fir geal i ngleic le hImpireacht fir gheal atá ansin. Meascán aisteach de ridireacht cúirtéiseach agus barbarthacht pléascáin agus lámhach. Fir leonta fágtha le go dtabharfadh dochtúirí na Sasanach cúram dóibh. Commandos ag maireachtáil ar creach agus goid. Éide Sasanach orthu - go dtí go bhfuair siad amach go raibh ordú Bóraigh ina leithéid d'éide a lámhach dá ngabhfaí iad. Bóraigh áirithe á chrochadh as tréas mar go raibh siad i gcoilíneacht Sasanach roimh an chogaidh. 

Drochshíon. Nimhiú de bharr torthaí mí aibí. Fuacht agus cruatan. Gníomhartha gaile. 

Agus géilleadh sa deireadh. 

Tréimhse corraitheach staire. 

Agus insint bhríomhar. Ach is léir cár cuireadh síol stair achrannach Phoblacht na hAfraice Theas.