Píosaí liom in áiteanna eile:

2012-05-15

Ambaist!

Bhain mé feidhm as Ambaist! le teann grinn i ngiolc de mo chuid. Mháigh Conchubhar nár chuala sé aoinne á rá le tríocha bliain agus go raibh sé mínádúrtha é a úsáid. Go raibh rud éigin bréagach faoi fiú. Gach seans go bhfuil. Tar éis an tsaoil, cé gur tógadh le Gaeilge mé is cainteoir athdhúchais mé, a tógadh i bhfad ón nGaeltacht. Nuair a bhím ag labhairt Gaeilge is le foghlaimeoirí is mó a bhím á labhairt. Is mó i bhfad an tionchar atá ag mo chuid léitheoireachta ar m'fhoclóir mar sin, cé go mbím ag éisteacht go craosach le Raidió na Gaeltachta agus ag sciobadh nathanna fearacht "Am gliondála" ón méid a chloisim. Luíonn sé le réasún go bhfuil mórchuid den ábhar a léim seanfhaiseanta, scartha amach ó theanga bheo na Gaeltachta, fiú nuair is  údar Gaeltachta de chuid na linne seo, Joe Steve Ó Neachtain nó Maidhc Dainín Ó Sé abair, a scríobh. Níl leigheas ar sin.
Tá gné eile ann. Bíonn mo leithéidí ag iarradh lorg an Bhéarla a sheachaint agus is féidir go mbíonn ró-choigeartú ar bun agam, agus ró thóir ar an nath ársa. Tá ríomhaithne agam ar dhuine a mhaíonn go n-aithníonn sé an fíor nath Gaelach de bhrí nach féidir ciall a bhaint as má aistrítear focal ar fhocal é. (Leithéidí "Go n-éirí an bóthar leat", abair). Sílim an ceart a bheith aige san méid sin cé go bhfuil amhras orm go bhfuil a mhalairt fíor, i. nach nath dúchasach atá ann má tá ciall leis fós má thiontaítear na focail - sampla cáiliúil is ea "Tá fáilte romhat" mar fhreagra ar "Go raibh maith agat". Nath atá sa Bhéarla agus sna teangacha a bhfuil teagmháil acu leis. Nílim féin cinnte nach an bealach eile thart a bhí sé an uair seo - sna teangacha eile ar an Mór Roinn is rud éigin fearacht "le'd thoil" a bhíonn mar fhreagra i gcás mar é, nó "Na habair é".
Pé scéal é, tá sé i gceist agam an méid a léim a scagadh do nathanna, agus gan a bheith ró bhuartha faoi cé chomh hársa is atá siad chomh fada is a tuigtear mé. (Dála an scéil tá 70 amais do Ambaist sa chorpas).
Bhí plé spéisiúil eile againn ar théarmaíocht agus claonadh agam aontú le tuairim Conchubhair nach bhfuil "Cobhsaíocht" nádúrtha mar cur síos ar an seasmhacht i gcúrsaí airgeadais a mhaítear a bhronnfaidh an conradh úd orainn. Agus bhí an plé maidir le drong smaointeoireacht" (Moladh "Aonghusa) nó "sluasmaoineamh" nó fiú "sluamachnamh" a bhí againn le déanaí thar a bheith tairbheach dar liom. Ag deireadh an lae, beatha teanga a labhairt - agus buanú teanga an nathaíocht agus an sáraíocht scríofa ar líne!

Aguisín: Fuair mé an fhreagra seo ó Mharcus ar Twitter: "Theip orm seo a d'fhágaint ar do bhlag ar chúis éigin. Tá 'ambaist' beo i gCorca Dhuibhne. Ó bhéal déagóra a chuala le déanaí é."