Píosaí liom in áiteanna eile:

2015-05-11

Iarracht canóin úrscéalta na Gaeilge a dheimhniú

Pléite ag Tuairisc agus  Irish Central. Comhdháil de chuid Notre Dame. Mo smaointe thíos (nó nasc chucu) faoin sciar de atá léite agam, cé gur duine mé atá drogallach fé liostaí agus comparáid ar saothar iomlán litríocht ar bith a aicmiú. Ar son pléisiúir is mó a léim.

  • Séadna (1905) leis An tAthair Peadar Ó Laoghaire Léite agam. Fadálach, go leor athrá ann; athinsint ar scéal idirnáisiúnta béaloidis, fear a fhaigheann buntáiste ón Diabhal ach a bhuaileann bob air ag deireadh. Tábhachtach mar saothar luath agus mar uirlis ag an Athair Peadar i cur chun coinn caint na ndaoine.
  • Deoraíocht (1910) le Pádraic Ó Conaire Léite agam. Sách osréalach agus duairc. Saothair eile le Ó Conaire a thaitníonn níos fearr liom, ach tábhachtach mar gur bhris le maoithneachas agus tuath.
  • Mo Bhealach Féin (1940) le Seosamh Mac Grianna. Léite agam. Ach níor shíl mé gur úrscéal a bhí anseo; shíl mé é dírbheathaisnéiseach agus é ag cíoradh a fhealsúnacht.
  • An Béal Bocht (1941) le ‘Myles na gCopaleen’ Léite, agus athléite. Fíor greannmhar, aor den scoth ar ghnéithe de gluaiseacht na Gaeilge.
  • Cré na Cille (1949) le Máirtín Ó Cadhain Léite le fonn. Clasaiceach agus úrscéal ar leith, caint ar fad!
  • Néal Maidine agus Tine Oíche (1964) le Breandán Ó Doibhlin. Léite. Leabhar deacair ach is fiú an tairbhe an trioblóid.
  • Dé Luain (1966) le Eoghan Ó Tuairisc Le léamh.
  • Caoin Tú Féin (1967) le Diarmaid Ó Súilleabháin Le léamh.
  • An Uain Bheo (1968) le Diarmaid Ó Súilleabháin Le léamh.
  • Fuíoll Fuine (1970) le Máirtín Ó Cadhain. Le léamh. Gearrscéal atá anseo.
  • Méirscrí na Treibhe (1978) le Alan Titley. Léite
  • An Fear Dána (1993) le Alan Titley. Léite
  • Cuaifeach mo Londubh Buí (1983) le Séamas Mac Annaidh Léite.
  • Éagnairc (1994) le Pádraig Ó Siadhail Le léamh.
  • Desiderius a Dó (1995) le Pádraig Ó Cíobháin Le léamh.
Ní dóigh liom go bhfuil faic le Diarmuid Ó Suilleabháin léite agam; ach is cinnte gur scríbhneoirí tábhachtacha de chuid na Gaeilge i mo thuairim agus taithí féin gach duine eile ar an liosta. Bheadh dornán eile ina gcomhluadar agam; is ait liom mar shampla gan "Lig sin i gCathú" bheith luaite.