Píosaí liom in áiteanna eile:

2022-05-08

An bhfuil ré an náisiúin mar bhunús do rialtas thart?

Thugtaí Carcar na Náisiún ar impireacht na Hapsburg, fine a raibh géag Spáinneach agus géag Ostaireach acu féin, agus iad i gcumhacht ar feadh i bhfad. Go deimhin i ré na ríthe agus impireachtaí san Eoraip bhí an aicme rialaithe gaolta le chéile - ba colceathrair Rí Shasana Seoirse, Impire na Rúise Nicolas agus Impire na Gearmáine Wilhelm - a raibh a riochtaí in adharca a chéile san chéad Ár Eorpach. Ár a raibh baint mhór ag saint do choilíneachtaí san Afraic lena ghiniúint.

Nuair a scoireadh impireacht na hOstaire agus na Tuirce tar éis an Ár sin, bunaíodh Stáit nua ina raibh móraimh ag náisiún - dream a bhfuil teanga agus cultúr i gcoitinne acu. Ach i gcónaí agus fós bhí mionlaigh de náisiúin amháin ar an dtaobh "mícheart" den teorainn. Go deimhin i formhór na gceantar bhí sráidbhailte trína chéile ó thaobh cultúr - sráidbhailte ceardaíochta ina raibh Gearmáinis in uachtar, sráidbhailte talmhaíochta Slavacha, ceannaithe Giúdacha.

Ba leithscéal ag Hitler an mionlach Gearmáiniseoirí sa Sudetenland - nárbh cuid d'impireacht na Gearmáine seachas impireacht na hOstaire riamh é - chun tús a chur le hionradh agus scrios an dara ár Eorpach. Ár a scuab cultúr Giúdach na céadta bliain chun siúl agus a dhíothaigh na milliúin acu. 

Agus a rinne slad ar fánaithe freisin, fearacht na Roma agus Sinti. 

D'fhág na línte a tharraing na cumhachtaí móra ar mhapaí sa Mheánoirthear agus san Afraic an scéal amhlaidh - an lámh in uachtar ag dream amháin, dreamanna eile thíos leis, ach go minic an lámh in uachtar ag a dream féin thar teorainn.

Ceann de leithscéal Putin don ár reatha, ag ceilt a uaillmhian impiriúlach, ná go raibh leatrom á dhéanamh ag Stáit na hÚcráine ar Rúisigh, agus gur misean trócaire agus cosanta a ionradh.

Tá formhór na ceisteanna polaitiúla fíor áitiúil agus neamhspleách ar chultúr. Uisce glan, séarachas éifeachtach, bonneagar fiúntach, tithíocht, talmhaíocht,...

Creidim go mba cheart don Stáit a bheith díláraithe áitiúil daonlathach - mar atá á dhéanamh ag an Eilvéis leis na céadta bliain. 

Prionsabal na Coimhdeachta a bheith i réim. Gach ceist a réiteach go háitiúil, gar don bhfadhb. Pirimid údarás chun go mbeadh bealach aitheanta fadhbanna a chur go leibhéal níos airde nuair a chliseann ar réiteach áitiúil - agus chun teacht ar chaighdeán comónta dlí agus teicneolaíochta, agus chun cothromas a bhaint amach idir ceantar atá saibhir de bharr na staire nó buntáiste acmhainní, agus ceantar atá daibhir.

Ar ndóigh tá tábhacht le teangacha agus an cultúr a eascraíonn astu freisin, ach ní i gcónaí go bhfuil teorainn néata tíreolaíochta ag baint lena leithéid. 

Tá fasach eagar na hEaglaise Chaitlicí Rómhánach anseo. Tá paróistí agus deoisí aici - aonaid tíreolaíochta. Ach freisin tá na hOrd Rialta ann. Bíonn a mbaill faoi dlínse Easpaig ar cheisteanna áirithe, ach faoi dhlínse a gceannairí faoi cheisteanna eile.

B'fhéidir go mbeadh scéim dá leithéid fóinteach - ach chuige sin bheadh orainn scaradh le coincheap míleata an dílseacht - nach dtig le duine bheith dílis ach do Stáit amháin mar nach dtig leis troid ach in arm amháin (sa turas). 

Tá féiniúlacht gach duine againn geal leis níos casta ná sin, agus ag dul i gcastacht de réir mar a théann cumasc agus caidreamh idirnáisiúnta chun cinn. 

Ba mhaith liom Verfassungspatriotismus dílseacht don ndlí cóir agus bunreacht daonlathach a fheiceáil ag teacht chun cinn in áit tírghrá cúng míleata.

Is eagal liom áfach gur Aisling sin mar go bhfuil greim docht ag na fir láidre ar an gcumhacht, agus airgead le gnóthú as cogadh agus ár.