Dreoilín na Máighe

(íomhá ó eagrán speisialta Comhar ar Ó hAirtnéide) 

Bhí dhá ócáid ar Satharn Féile IMRAM i Smock Alley tiomnaithe do Michael Hartnett a d'éag fiche bliain ó shin.

Tarlaíonn sé go bhfuil Muince Dreoilín léite le déanaí agam, agus spéis múscailte ionam. 

Bhí Róisín Ní Ghairbhí ina cathaoirleach ar phlé faoin bhfile is a fhilíocht idir triúr. Beirt a raibh aithne phearsanta acu air, Mícheál Ó Siochrú agus Mike Mac Domhnaill. Agus an scoláire Sorcha de Brún a bhfuil aithne léitheora aici air.

Bhí an chíoradh ar an chúlra as ar fáisceadh an fhilíocht agus an streachailt a bhain leis spéisiúil. Agus an léargas ar an dóigh a raibh an ól agus an bhé fite fuaite dó, ainneoin fios a bheith aige go raibh an galar á chreimeadh. 

An ciúnas, an tabhairt faoi deara, na fréamhacha traidisiún is teanga a nasc é lena áit dhúchais agus an gairm osnádúrtha filíochta a bhraith sé bheith air. An fáisceadh idir dhá theanga. 

San léiriú Oirféas Nua rinneadh cur i láthair ar fhilíocht Uí hAirtnéide idir Gaeilge agus Béarla. Na dánta á reic ag Cathal Quinn agus Gabriel Fitzmaurice. Tionlacan ceoil ó Michelle Mulcahy. Damhsa ó Sibéal Davitt. Filíocht físe Margaret Lonergan ag meabhrú le grianghraif na nithe as ar fáisceadh é agus a fhilíocht. Tristan Rosenstock ina chathaoirleach agus é ag cuidiú le ceisteanna agus ceoil chun cuir leis an iomlán. Gesamtkunstwerk a labhair leis na céadfaí uilig.

Tá fonn orm anois dul i ngleic leis an bhfilíocht idir Gaeilge agus Béarla... 

Bean (agus scata fir) lán de stuaim

Fuair mé mé féin san Back Loft, i láthair ag léiriú den saothar idir lámha de chuid Guthanna Binne Síoraí - Má Thagann Tú. Faoi stiúir Tristan Rosenstock, táthar ag fí dánta agus amhráin grá i nGaeilge i dtaipéis drámaíochta, ag oscailt fuinneoga trí Bhéarla ar léann agus éigse ár sinsir. Tá cur síos i dTuairisc ag Tristan ar an coincheap anseo.

Agus muid ag teacht isteach, seoladh fir ar dheis, mná ar chlé. (Bhí slua maith i láthair, ach sílim go raibh beirt ban in aghaidh an fhir ann! Agus gan ach dornán a d'aithin mé, deá theist)

Rinneadh ceiliúradh ceolmhar ar an ngrá in amhrán, ceol agus reacaireacht - na bun-amhráin Gaeilge scaití á reic in aistriúcháin Gabriel Rosenstock, scaití á mhíniú go cliste in athfhriotail - dochtúir ag iniúchadh an dream tinn le grá, litir grá á léamh, aisteoir ag léiriú focail amhráin, i bpearsa an mhealltóra. Bhí an bréagadh, an grá éagmaiseach, an grá comhlíonta, an ragairne ar fad ann. An seanduine dóite agus an maighdean soineanta. Miangas Leaba Shíoda agus geanmnaíocht ar éigean A Bhean lán de stuaim. Éadóchais an té meallta, bean i nDónall Óg, fear i Máirín de Barra.

Cuireadh críoch leis le comhairle ón 9ú aois Is é mo shámud re mnái.

Cuireadh an lucht féachana ag rince ansin - iadsan a bhí ar an imeall pé scéal. Mo thrua an ógbhean ar thit sé ar a crann rince leis an mbodach anásta seo!

Bhí plé spéisiúil dhá theangach  i ndiaidh an taibhe; agus ba léir go raibh an léiriú imithe i bhfeidhm orthu siúd ar bheagán Gaeilge. Sprioc aimsithe!

Táim ag súil go mór an saothar snasta a fheiceáil san samhraidh seo chugainn - tá an ghealladh faoi. Bígí ag faire amach, agus tapaígí an deis!