Ar cúpla cúis tá scata leabhar le hAfracaigh nó le daoine de bhunadh na hAfraice léite agam le déanaí. Tarraingíonn scéal scéal agus chuir Nnedi Okorafor i dtreo Octavia Butler mé. Níl léite agam fós dá saothar ach Kindred - scéal taisteal aimsire. Tugtar bean de sliocht sclábhaithe siar go ham na sclábhaíochta chun a sinsear féin a shlánú. Is iomaí corr is casadh sa scéal agus tuiscint scanrúil le baint as ar éifeacht na daoirse ar an duine.
Is de bharr Nnedi freisin a léigh mé úrscéal Ben Okri The Famished Road úrscéal réalaíochas draíochtúil lán spioraid agus draíocht ach deannach agus dua an ghnáthshaoil i gceantar na mbochtán uirbeach freisin, i dtír ar thairseach an neamhspleáchais.
Liosta éigin saothair a sheol i dtreo Wizard of the Crow le Ngũgĩ wa Thiong'o mé, leabhar atá á léamh faoi láthair agam (go mall toisc go bhfuil sé ró mhór iompair thart!).
Le déanaí freisin de bharr an aistriúchán Titeann Rudaí as a Chéile, tá dornán úrscéal agus cnuasach aistí le Chinua Achebe léite agam.
Is maith le hÉireannaigh - Gael go háirithe - amharc orainn féin mar phobal a bhí faoi chois ag coilíneacht. Tá barántas éigin inár stair don tuairim sin ach tá amhras orm, amhras atá ag fás, an é sin iomlán an scéil.
Ar an gcéad dul síos, ós rud é go bhfuil cónaí orainn san Eoraip tá brabach á bhaint againn as torthaí an choilíneachais. Agus as an fána eacnamaíochta a fhágann ar ár gcumas earraí saoire (dúinne) idir ámh agus monaraithe a cheannach ón domhan i mbéal forbartha.
Is Caitliceach mé. Tuigim riachtanas agus tairbhe an mhisean. Creidim fós go ndearna misinéirí na hÉireann níos mó leasa ná aimhleasa. Ach is deacair a shéanadh go raibh aimhleas ann.
Go háirithe nuair a réitigh an misean an bealach do choilíniú agus níos measa.
Tá stair Rí Afonso an Congó spéisiúil, abair.
Chaith mo dheartháir seal ina phoitigéir i Uganda agus chuir an ciníochas as do. Bhraith sé gur géilleadh dá thuairim de bharr lí a chnis seachas a shaineolas.
Anois agus muid i ngleic géarchéim aeráide is gá dúinn bheith ionraic linn féin agus iarracht a dhéanamh a bheith cóir leis na daoine ó thíortha a chreach an Iarthair agus atá anois ag fulaingt iarmhairtí ní hamháin an choilíneachais stairiúil agus láithreach ach freisin iarmhairtí saol caifeach an Iarthair. Pé acu an teifigh abhus iad nó ina gcríocha féin.
Beidh sé deacair.
