Píosaí liom in áiteanna eile:

2021-09-02

Guth na mnaoi ciapaithe


Rinne Siobhra Aiken tagairt don leabhar ar Twitter seo mar an chéad ócáid sa Ghaeilge a tugadh guth don mbean ag éalú ó foréigean baile. 
Phrioc sé sin m'fhiosracht agus chuir mé fios ar an leabhar ón leabharlann. Tá tuairisc ar an údar Úna Uí Dhiosca ar ainm.ie. 

Tá go leor i gcoitinne idir saol Úna agus saol reacaire a leabhar, Róisín Ní Bhrian.

Ag tús an scéil tá sí, iníon ministéara de chuid Eaglais na hÉireann i mBéal Feirste ag tabhairt aghaidh ar Choláiste Gaeilge in Iarthar iargúlta na Gaillimhe, am éigin thart ar 1910. I thart ar ocht mbliana déag. Ainneoin cúthail agus imní, taitníonn saol na tuaithe agus an choláiste léi, agus faigheann sí aird agus meas nach bhfaigheann sa bhaile idir athair géar údarásach agus máthair atá ina othar síoraí.

Titeann sí i ngrá le dara mac an teaghlaigh, agus é léi. Searc a mhaireann nuair a théann sí abhaile, agus a bhunaítear le cuairteanna. Ach tá an fheirm dlite don mac is sine. Tá faltanas agus amhras idir na deartháireacha. 

Agus tagann na Dúchrónaigh agus cogadh na saoirse agus cuireann corr eile sa scéal.

Teitheann Róisín go dtí Ceanada óna deacrachtaí, ach is léim ón tine chun na gríosaí di é. Tá rúnaí Bord na scoile ina bhfuil sí ag obair ag a bhionda cleamhnas a dhéanamh le múinteoir lena mhac, agus de nós aige an múinteoir a thugann droim láimhe dá mhac a bhriseadh.

Rud a dhéanann Róisín. Ach is fearr fealltach an rúnaí agus déanann sé gach iarracht tubaiste a tharraingt uirthi.

Bhraith mé gur smál sa leabhar, ach tréith d'am a scríofa, gur cuireadh fealltacht an rúnaí i leith é bheith de phór measctha, Francach agus bundúchasaigh.

Faoi dheireadh cuireann tragóid ina cailltear leanbh faoina cúram i síobadh sneachta geimhridh ag teitheadh abhaile i agus i bpósadh lena leannán.

Ach...

Bhraith mé go raibh léargas den scoth ann ar creidmheach agus síochánaí i ngleic le saol foréigneach na linne.

Tá cuir síos iontach (i mo thuairim neamheolach ar a laghad) ar dúlagar iarbhreithe.

Tá an leabhar dea scríofa, soléite, cé gur bhraith mé go raibh deus ex machina ag feidhmiú anois is arís, agus cuir rud eile a mbeadh eagarthóireacht liteartha chun a leasa.

Ach is scéal neamhghnách atá ann, agus tá mé buíoch gur casadh i mo chosán é!