Tumchónaí Gartáin 2013

Bhí an "Tumchonaí" a eagraíonn Gaelphobal i gcomhar le Comhluadar ar siúl ón Aoine go dtí an Domhnach beag seo. Ní raibh ar mo chumas féin taisteal go dtí an Satharn, nuair a d'éirigh mo mhac is sin, m'iníon agus mé féin go fíor luath ar maidin chun an bóthar siar ó thuaidh a thabhairt orainn féin. An a mbus a bhí muid ag taisteal, isteach go lár na cathrach agus ansin go Leitir Ceanainn ar bhus McGinley. Bhailigh Máirtín ansin muid agus thug muid chuig Ionad Eachtraíochta Gartáin. Níor túisce ann muid - thart ar a dó - gur ruaigeadh amach ar an loch muid chun roinnt cadhcála a dhéanamh.

Chuaigh mé amach sa loch i mbád dúbailte le'm iníon - ach thréig sí mé don turas ar ais! Chomh maith leis an aclaíocht bhí cluichí spraíúla i gceist mar is léir ón bhfíseáin thuas! Bíonn an deireadh seachtaine leagtha amach  sách scaoilte agus deis ag na páistí spraoi agus na daoine fásta cabaireacht idir imeachtaí eagraithe fearacht rásanna uibhe! Tá raidhse spás ann freisin ach ó tharla ar aimsir a bheith go breá bhí na páistí amuigh don gcuid is mó - san loch! Ach dá mbeadh an aimsir go holc, bhíothas réitithe chuige le cluichí fearacht peil boird, billéardaí agus araile.
Choinnigh Gina agus roinnt comhghleacaithe bia linn - flúirse agus scoth an bídh, rud nach éasca agus thart ar cúig theaghlach déag ocracha le sásamh! (Agus géaraíonn aer úr goile, táim á rá leat)
Istoíche ansin bhí  tráth na gceist ann agus ansin céilí mór. Faraor bhí mé fhéin scriosta ag an lá fhada agus is ó mo leaba a chuala mé giotaí den chraic a bhí acu siúd a rinne oíche go maidin de!
 Bhí na páistí thar a bheith sásta maidin Domhnaigh nuair a tháinig na caisleáin preabacha! Bhí Aifreann as Gaeilge i dteach na mbáid ina dhiaidh sin dóibh siúd arbh mian leo é. Ansin faraor bhí sé in am an bóthar a bhuaileadh (Ní deireadh seachtaine fada a bhí i gceist sna sé contae)
Bhí sé go deas buaileadh le sean chairde is cairde nua, agus is iontach an deis atá ina leithéidí  do theaghlaigh atá ag tógáil clainne le Gaeilge agus nach mbíonn an deis acu freastal ar imeachtaí níos faide, an saoire Gaeltachta ag Comhluadar, mar shampla.
Gura fada buan lucht a eagraithe!

Splancghaeltacht

D'fhág mé an obair luath de hAoine beag seo agus thug aghaidh ar an mbóthar ó thuaidh le mo bhean agus mo chlann. Bhíomar chun páirt a ghlacadh i Tumchónaí Gartan, egraithe ag Comhluadar Leitir Ceanainn agus Gaelphobal. Tháinig scata mór (17+) le chéile in Ionad Oideachais Gartáin. Tá sé sin lonnaithe ar bhruacha Loch Gartáin, áit dhúchais Cholm Chille. Bhí an ionad, a ghlacamar seilbh iomlán air, thar a bheith feiliúnach toisc go raibh seomra ann do gach teaghlach agus freisin roinnt seomraí suite a thug deis do na haoisghrúpaí éagsúla - agus bhí gach aos ann ó leanbh go déagóir - caidreamh a dhéanamh le chéile gan bheith de shíor in adharca a chéile. Rud a thug deis do thuismitheoirí comhrá ar a suaimhneas chomh maith.

Bhí roinnt imeachtaí eagraithe ann - go háirithe turas ar cadhcanna ar an loch - agus báid dúbailte ann dóibh siúd, fearacht mise, a raibh páistí óga acu.  Bhí deis againn freisin triail a bhaint as boghdóireacht. Tráthnóna Satharn bhí céilí agus cóisir bréagéide ann, agus deis do gach teaghlach a gcuid tallann a léiriú. Buaic amháin a bhí ann dar liomsa nuair a d'inis Séimí scéal fiannaíochta mar is cóir - ag fí daoine a bhí i láthair isteach sa scéal agus ag spochadh as cúrsaí reatha. Bhí ceol agus canadh, rince agus scléip ann. Bhí deis ag gach teaghlach lóchrann Síneach a scaoileadh freisin, agus roinnt dráma nuair a chuaigh ceann acu i bhfostú i crann! (Bhí ar mac liom dul ag dreapadh)

Bhí an spraoi ag óg agus aosta ann. Agus deis againn ar fad cumarsáid nádúrtha as Gaeilge a dhéanamh. Rinne dornán beag daoine obair na gcapall sa chistin chun bia bhlasta a choinneáil linn ar fad. Ansin maidin Domhnaigh bhí Aifreann spreagúil againn as Gaeilge. Níl fhios agam cad as a tháinig an sagart agus níor thug mé a ainm liom, ach rinne sé sár jab de gach duine a cheangail isteach san Aifreann gan an searmanas a chuir as a riocht in aon chor. Agus sin uilig gan a chuid spéaclaí a bhí dearmadta aige!

An t-aon mhairg a bhí ann ná go bhfuil Tír Chonaill an fhada ó Chill Mhantáin, agus a lán taisteal i gceist dá réir. Ach is iontach an spreagadh agus fuinneamh is féidir bhaint as ócáid mar seo agus tú ag tógáil clann le Gaeilge. Go háirithe agus daoine ó gach cearn den oileán páirteach ann! Éacht eile curtha i gcrích ag an lucht eagar - mo bhuíochas ó chroí leo, go háirithe le Gina, Tom, Seán Mór, Máirtín. Buíochas freisin le foireann an Ionaid a rinne a dhícheall an Gaeilge a bhí acu - níos mó ná mar a shíl siad! - a úsáid.

Tumchónaí Ghleann Choilm Cille

Fógrá ó Gaelphobal:

Spraoi sna Speiriní

Thug mé féin agus mo bheirt mhac ruathar ó thuaidh an deireadh seachtaine seo chaite, le teaghlach eile, chun páirt a ghlacadh in san deireadh seachtaine Gaelchónaí sna Speiriní atá á eagrú ag Gaelphobal agus Comhluadar le trí bliana anois.

Aneas linn mar sin, in am do chili chun carne a rinne Brídín agus Dolores - an dís a choinnigh bia linn an deireadh seachtaine ar fad. Murach iad agus Máirtín Ó Maolmhuaidh, eagraí éifeachtach Ghaelphobail, ní bheadh an deireadh seachtaine leath chomh sóúil, sochma.

Tráthnóna Aoine bhí oíche bhreá airneáin ann, ceol á mhealladh ó chách a raibh blas de ann.

Maidin Satharn bhí ard spórt san Halla Spóirt - a bhuaic i gcluiche iomána idir dornán aithreacha agus scata gasúir. B'fhearr an teacht aniar a bhí sna paistí, agus b'iad a bhain ar deireadh. (Tá mo mhatáinse fós nimhneach...)

Tar éis lón flaithiúil, thug muid aghaidh ar Pháirc Foraoise Ghleann an Ghoirtín.
Bhí meitheal faoi stiúir Mháirtín tar éis pictiúir d'ainmhithe a chuir i bhfolach sa choill, agus chuaigh muid sa tóir orthu. Ard smaoineamh a bhí ann; bíonn sé deacair freastal ar teaghlaigh a bhfuil paistí de gach aois acu, ó dhéagóirí go diúlcaigh - ach thug an seift seo dúshlán agus spraoi do chách. (Ní bhfuair muid an luchóg fós! Agus maidir leis an seangán...)

Thar nais arís go dtí an loistín sa Ghoirtín arís, agus babhta eile ceoil leis na hoirfidigh ón ngrúpa Craic. Arís, mheall siad ceol ón gcomhluadar go tiubh.

Maidin Domhnaigh, bhí an grian ag scoilteadh na gcloch, agus na paistí in ard ghiúmar ag innealtóireacht san sruthán.

Tar éis lón, scaipeamar. Ach beidh muid thar nais!
Mo mholadh agus mo bhuíochas ag Máirtin agus a dream a chuidigh leis, go mór mór Brídín agus Dolores.