Jimín Mháire Thaidhg

Aon leabhar go dtí seo a cheannaigh mé ón Snáthaid Mhór, ba seod é. Claisiceach is ea Jimín Mháire Thaidhg, a raibh iomrá cloiste agam air le fada ach nach raibh riamh léite agam.

Bhí an-spéis agam dá réir nuair a chuala go raibh an scoláire iomráiteach Ríona Nic Congáil tar éis tabhairt faoi eagrán nua a chuir amach, maisithe ag Andrew Whitson.

Idir seo is siúd chuir mé an ceannach ar an méir fhada. Nuair a chuaigh mé á lorg is an eagrán leis an litriú caighdeánach amháin a fuair mé romham. Shantaigh mé an leagan canúnach áfach.

Bhí mé dóchasach go n-aimseoinn i gCorca Dhuibhne é, san Caifé Liteartha. Mar a tharlaíonn sé, tá seastán ag an gCaifé in Ionad an Bhlascaoid. Chasamar isteach ansiúd tar éis siúlóid na Cille agus chonaic mé go raibh cóip amháin fágtha ag Seoirse. (B'é a thuairim siúd gur botún ab ea an dá eagrán - go raibh an litriú tugtha suas chun dáta san dá eagrán agus gur beag difríocht eatarthu. Ach go raibh daoine fearacht mise ag lorg an eagrán canúnach agus deacair teacht air dá réir.)

Tá mé á scríobh seo ar an bhfón, agus ní féidir liom pictiúir a chuir leis. Ach tá samplaí de léaráidí iontacha Andrew Whitson le fáil ar líne. Tá siad ana oiriúnach, lán sonraí.

Tá an téacs mar a bheadh i gcóipleabhar (i bpeannaireacht rómhánach!) ach breá soiléir mar sin féin.

Rógaire saonta an reacaire Jimín Mháire Thaidhg, a bhfuil croí a mháthair Máire Thaidhg scólta aige. Bean dian, mar ba ghá le bean ar fheirm bheag a bheith go háirithe agus gan mórán spreacadh ina fear céile.

Tá scéalta iontacha eachtrúla sa leabhar. Mheabhraigh na scéalta eachtraí
"Emil i Lönneberga" de chuid Astrid Lindgren dom (mar Mhichel a chuir mise aithne ar Emil). Rógaire saonta eisean freisin, croí maith ach místuaim agus easpa rechonn a fhágann sa bhfaopach go minic é.

Tá ana chreidiúint ag dul don tSnáthaid Mhór agus do Ríona Nic Congáil as an taisce seo a chuir ar fáil i scrín chomh cuanna! (Bhí Tadhg Ó Dúshláine ag clamhsán agus muid ag caint ar an Saol ó Dheas faoi chúrsaí foilsitheoireachta na Gaeilge gur baineadh Jimín Mháire Thaidhg den cúrsa bunscoile díreach sular shroich sé féin an rang ceart. Ní dócha go mbeadh sé ar cúrsa bunscoile ach ba cheart é bheith sna leabharlanna scoile!)

Jimín Mháire Thaidhg. Eagrán Canúnach Neamhghiorraithe.

Pádraig Ó Siochfhradha (An Seabhac)
Curtha in eagar ag Ríona Nic Congáil
Maisithe ag Andrew Whitson
An tSnáthaid Mhór 2016

ISBN 9780993474521

Seoda na leabhair

Seod náisiúnta is ea Leabharlann Chester Beatty, atá anois lonnaithe i bhfoirgneamh ar leith i Caisleáin Bhaile Átha Cliath. Fear ab ea Chester Beatty a rinne ollsaibhreas sna mianaigh de bharr a scil iontu, agus a chaith cuid mór den saibhreas céanna ag bailiú lámhscríbhinní agus seoda ceardaíochta go háirithe ón Domhan Thoir. I dtreo deireadh a shaol bhog sé go hÉireann (bhí cáin ioncaim níos fabhraí anseo ná i Londain!) agus thug mórchuid dá chnuasach leis.

Ar feadh i bhfad bhí an cnuasach san teach a bhí aige i nDomhnach Broc, ach sa bhliain 2000 d'oscail an foirgneamh nua. Níor éirigh liom riamh cuairt a thabhairt ar an Leabharlann nuair a bhí sé lonnaithe i nDomhnach Broc ach tá scata cuairt tugtha agam ar san ionad nua. Fearacht mórán iarsmalainne, níl spás ach do chuid den ábhar, agus bíonn athraithe ann, agus léirithe speisialta freisin.

Ní nós liom páirt a ghlacadh i dturais - is fearr liom féachaint ar mo chonlán féin, ach bhí mé sa chathair inné agus bhí fhios agam go raibh turas as Gaeilge le bheith ann. Bheartaigh mé féachaint an gcuirfeadh sin le'm eolas agus taithí (agus ar ndóigh bhí cupán tae saor in aisce mar bhreab...)

Tá clár oibre fairsing forbartha ag an leabharlann atá spléach ar obair saorálaithe chun é a sheachadadh, agus is duine den na saorálaithe sin a chuireann an turas míosúil as Gaeilge ar fáil - Jack Fitzgerald. 

Cúigear againn a bhí ann an babhta seo (chuir a laghad daoine a bhí ann ionadh & díomá orm) agus thug muid aghaidh ar an taispeántas speisialta reatha, áit a bhfuil earraí ar leith roghnaithe do ghach litir d'aibítir an Bhéarla. Bíonn cuir síos ginearálta as Gaeilge san taispeántas buan, ach ní raibh anseo - mar sin bhí breise luach dom leis an mbreis eolas a roinn Jack orainn san teanga is ansa liom! Is deas freisin tuairim dhuine eile a chlos faoi seoda mar seo, agus eolas sa bhris ar na nótaí a fháil, gan trácht ar an ndeis ceist a chuir! 

Tar éis dúin cupán tae a bheith againn san proinnteach iontach atá ann (Bóthar na Spíosraí, agus is cumhra spíosrach a bhí an áit) d'fhill muid chun féachaint ar pháir ársa san taispeántas buan - Dánta Grá ón Éigipt atá trí mhíle bliain d'aois, agus Soiscéal agus giotaí eile ón mBíobla ó fíor thús ré na Críostaíochta.

Tá cáil ar na dánta grá - tá leaganacha Béarla ar fáil anseo:

Mholfainn go mór do dhaoine an deis a thapú an turas seo a dhéanamh - dar leis an bhféilire anseo beidh deis arís ar an 13ú MF agus an 18ú DF um a dó.

Buíochas arís, Jack, as an léargas ar leith!