 |
| Robert Blyth, after John Hamilton Mortimer Boat in a Storm at Sea, 1803 |
Uair éigin i bhfad siar luaigh Máirtín Seoighe ar Twitter an leabhar seo, scríofa ag Pádhraic Ó Domhnalláin. Tá an méid seo luaite in ainm.ie leis "Nuair a nocht Éamonn de Valera dealbh Phádraic Uí Chonaire i nGaillimh ar 9 Meitheamh 1935 is ar Phádhraic Ó Domhnalláin a thit sé labhairt ar shaothar an údair mhairbh. Bhíothas ag aithint gurbh é an scríbhneoir Connachtach ba mhó cáil ag an am é. Fós féin moltar a iarrachtaí ar stíl phróis a fhorbairt."
San díolaim ilchineálach seo tá cruthúnas na hiarrachtaí sin. Is cosúil go raibh na dréachtaí éagsúla i gcló i nuachtáin agus irisí, agus gur chnuasaigh Ó Domhnalláin ar ball iad. Tá meascán de cineálacha scéalta sa leabhar. Giotaí cainte, mar shampla monalóg fear díolta gréithe ar aonach, nó comharsa clamhsánach. Píosaí machnamh faoi lucht siúil na linne sin, nó a leithéid. Scéalta ón stair - Rí deireanach Lochlannach Bhaile Átha Cliath a thit leis na Normannaigh, abair. Trodanna aonaigh.
Agus ansin dornán scéalta téagartha nach mbeadh sé cruinn aistriúcháin orthu. Is amhlaidh go bhfuil logánú go pointe ar scéalta eachtrúla. Tá an scéal An tIolrach Mór féin bunaithe ar scéal ó Meiriceá - The voyage of the America le Elizabeth Phelps. Ach tá an aicsean - nó ar a laghad áit dúchais na mairnéalach - bogtha go hiarthar na hÉireann agus an scéal corraitheach faoin árthach dá scuabadh gan stiúir ar an mbóchna agus an lánúin óg tragóideach déanta dúchasach. Ní ghabhann sé chomh fada céanna le cuid de na scéalta eile - ceann faoi aistarraingt Napoleon as Moscó, nó scéal fhada le Hoffmann faoi cearrbhachas abair, ach bíonn nasc Éireannach - Gaillimheach - i gcónaí ann.
Mar a luaigh Máirtín ó thús, tá an chaint spleodrach bríomhar saibhir soléite taitneamhach ann. Tá mé sásta gur chuir mé fios air ón leabharlann, cé gur thóg sé faid gach nfaid teacht chomh fada liom!
