An Gruagach

Ar moladh ó Dharach Ó Scolaí, bhí súil in airde agam do leabhair ón sraith Sráid an Iarla. Cheannaigh mé An Gruagach san Caifé Liteartha sa Daingean.
Buachaill óg is ea an reacaire agus laoch, buachaill lán samhlaíochta. Baineann an scéal le gadhar a bheith á ghoid, agus amhras a bheith ar an ngasúr faoi chomharsa nua.

Tá an scéal iomlán réalaíoch, ach feiceann an gasúr gné osnádúrtha leis an scéal de bharr a chuid léitheoireachta agus samhlaíochta, agus de bhrí go nglacann sé go litriúil le meafar i gcaint na ndaoine fásta. Thar a bheith éifeachtach! Níl an chaint sa leabhar ró chrua agus tá sé ar chumas m'iníne é a léamh. 

Beidh orm dul sa tóir ar na leabhair eile san sraith! 

An Gruagach
Peadar Ó Cualáin

€7.50 (bog), 48 lch; ISBN 978-0-898332-05-2

Tintin & Asterix

Cheannaigh mé Tintin: Todóga na bFarónna tamall ó shin do m'iníon, agus anois don Nollaig fuair sí Asterix na nGallach uaim.

Ar shlí is cúis iontais gur ghlac sé go dtí seo na saothair seo a bheith ar fáil as Gaeilge. Tá an chreidiúint le tabhairt do Dalen Éireann as tús a chuir leis an saothar, agus tá súil agam go mbeidh rath ar sraith!

Comhtharlú fabhrach atá ann go raibh greannán Tintin ar KiKa agus go raibh spéis m'iníon múscailte ann cheana sa dóigh is go raibh sí sásta go léifinn di/léi é. (Níl sí chomh sásta éisteacht le scéalta níos mó agus léamh aici féin ach faraor bíonn sé deacair í ag cuir ag léamh as Gaeilge!)

Gabriel Rosenstock a chuir Gaeilge ar Tintin, agus an mórgóir creidim gur éirigh go han mhaith leis an greann a thabhairt leis. Tá amhras orm faoi na hainmneacha áfach - bíonn greann iontu go minic san leabhar; ach sílim gur daoine lánfhásta na linne seo amháin a thuigfidh na sleaiseanna amhail "Healy Rae" agus an file Budaí Jenkinson, abair. Bhain ainm amháin gáire croíúil as m'iníon áfach - an Maharjah Mahagut. 

Antain Mac Lochlainn a chuir Gaeilge ar Asterix. Buntáiste atá ann sílim gurbh an chéad leabhar a

aistríodh ar tús. Is cuimhin liom Antain ag rá (le linn Idir Theangacha) go raibh rialacha dochta le cloí leo maidir le hainmneacha agus gur chothaigh deacrachtaí dó chun an greann a thabhairt slán. Measaim gur éirigh go breá leis - beidh le feiceáil cad is dóigh léi féin, tá rudaí eile ar a haird fós agus níl an ceann seo léite le chéile againn fós.

Tá spraoi le baint as an leabhar seo, áiféis is imeartas focal. Ach fainic filíocht an bhaird, Dándírix! 

Beidh mé ag tnúth le breis eachtraí ó Thintin agus Asterix araon. (Beidh éilicsir de dhíth ar Antain agus Gabriel má siad leis an saothar ar fad a chur i gcrích!)

Blúirín: Suantraithe an Domhain

Togra chun fís a chuir le suantraithe ó pobail ar fud an domhain. (Ceann sa Ghiúdais thuas, an nasc a thug ann mé anseo)

Blúirín: an Stát agus cúrám leanaí

Alt ag Louise Rafter san Irish Times inniu. Bean í seo a tháinig tríd córas cúraim an Stáit agus atá leonta dá bharr.

Táimse freisin amhrasach faoi leasú bunreachtúil maidir le cearta leanaí mar leigheas ar an bhfadhb.

Ba cheart díriú ar dtúis ar athnuachan ó bhonn an seirbhísí an Stáit san réimse seo.

Luaitear, mar shampla, an chás ghránna ciorrú coil i Ros Comáin nó cás thruamhéalach Móin na gCaor mar cúiseanna le leasú bhunreachtúil. Ach tá dá chás seo, bhí na hÚdaráis Stáit ar an eolas: theip orthu feidhmiú de bharr mí-eagar agus easpa acmhainní.

Ní leigheasfaidh leasú bunreachtúil é sin.

Athaireacht

Léiríonn an cás a chinn an Chúirt Uachtarach maidir le cearta athair, a thug a shíol chun go mbeadh leanbh ag lánúin leispiach, castacht cheist an Atáirgeadh Daonna Cuidithe.

Mar is gnách di, tá an cheist cíortha go maith ag Carol Coleman san Times inniu.

Cearta an páiste croí na ceiste - an ceart fhios a bheith aige cé dar díobh é sa cholainn chomh maith le san oiliúint. Agus a leas.

Tá faillí do-mhaite á dhéanamh ag an Oireachtas gan cearta paistí i léith a nathair a rialú, agus gan creatlach ceart dlí a chuir in áit má tá Atáirgeadh Daonna Cuidithe le bheith ann.

Ní ceart an cheist seo a fhágann faoi na cúirteanna - ní féidir leo ach na cásanna a thagann ós a gcomhair a réiteach - nó iarracht ar réiteach a dhéanamh. Faoin am go mbíonn cás imithe faoi bhráid cúirt, is minic dochar déanta.

Tá soiléireacht de dhíth ar phaistí, agus ar an bpobal.

Ceist goilliúnach atá anseo, cinnte, toisc baint a bheith aige le collaíocht agus caidrimh. Ach ní féidir faillí a dhéanamh ann de bharr meatacht.

Aguisín 2009-12-12: alt eile san Times inniu le Breda O'Brien.

Súil caoch an dlí?

Chuir an tuairisc seo an croí trasna ionam. Tuairisc ag Adam Brophy faoi fear, a cíontaíodh as iompar mí chuí le leanaí, a bheith ag faire ar a leanaí. Rinne Adam an rud cheart, agus thuairisc do na Gardaí é. Ach ní raibh ar a gcumas siúd ach - cé gur admhaigh an fear seo go raibh sé ag gliúcaíocht ar na gearrchailí - rá leis fanacht chun siúil.

Nílim ar son daoine a dhamnú ar feadh a saol as cionta a bhfuil íoctha acu astu.

Ach i gcás mar seo, creidim go mba cheart go mbeadh sé de chumhacht ag na Gardaí, nó ag Breitheamh dúiche, ordú urchoisc le feidhm dlí leis a chur i bhfeidhm ar an nduine. Go hairithe agus fiainaise ann, mar a bhí sa chás seo.

Is eol dúinn anois go mbíonn claonadh ag ciontóirí in aghaidh leanaí filleadh ar an ndrochgníomhartha. B'é súil caoch na n-údaráis a lig dó seo tarlú go minic cheana, agus a charnaigh íobartach ar íobartach.

Caithfidh modh níos fearr a bheith ann.

Bímis ag léamh!

De bharr taom saoithíneachta a bhuail mé, bhronn Tadhg leabhar dá chuid ón sraith "Bímis ag Caint faoi" orainn.

Ainneoin doicheall an poist roimh seoltaí i nGaeilge, shroich an leabhar ceann scríbe. (Bhí nótaí imill air - ag moladh d'fhear an phoist triail a bhaint as Bré, Na Clocha Liatha - agus Cill Dara!)

Pé scéal é, "An Bhfuil Rún Agat?" an leabhar a bhí roghnaithe againn, leabhar a chíorann rúndacht - cathain is cóir cloí leis, agus cathain is ceart na rúin a scaoileadh.

Tugann an insint agus na léaráidí gleoite muid, céim ar chéim, ó rúin deasa - bronntanas do mhamaí atá faoi rún go bhfaigheann sí é, tríd leathrúin - conas plé le eachtraí bulaíochta ar dhaoine eile, go dtí croí na ceiste - rún faoi droch íde ort féin, agus an riachtanas rún mar sin a scaoileadh le duine iontaofa.

Cheap mé go raibh na léaráidí san gcuid seo thar a bheith éifeachtach - ag leiriú an bhagairt diamhair a bheadh ag rud dá leithéid ar ghasúr, gan a bheith ró litriúl.

Tríd is tríd, an leabhar atá ann. De bharr go bhfuil mo chlann mic ró shean, agus m'iníon fós ró óg, is dócha nach mbeinn tagtha chomh fada leis de mo dheoin féin - fós. Beidh súil in airde agam don gcuid eile den sraith amach anseo - cé go bhfuil súil agam nach mbeidh call againn riamh le "Céard a Tharla idir Mamaí agus Daidí?".

Rud beag amháin - seans go bhfuil an litreoireacht rud beag deacair le léamh do thosaitheoirí léitheoireachta, rud a bheadh ina bhac do roinnt páistí san aois ghrúpa an leabhar a léamh as a gconlán féin.

---

An bhfuil rún agat?

le Jennifer Moore-Mallinos, maisithe ag Marta Fabrega
leagan Gaeilge le Tadhg Mac Dhonnagáin

ISBN: 978-0-9550983-9-0

34 lth, lándaite, clúdach bog
Aoisghrúpa: 6-10