Ó do bhíos-sa lá 'bPort Láirge

Bhí mé i bPort Láirge thart ar a trí tar éis teacht ar an mbus ó Cheapach Choinn tríd Dún Garbhán. Ach ní raibh an traein le bheith ann do dtí 18:25, agus bhí an traein roimhe díreach imithe.

Bhí an bus gafa i Sráid Pharnell nuair a chonaic mé an litreoireacht cuanna ar fhoirgneamh tréigthe an CYMS. Bhí an bus ag stopadh i Sr. Pharnell cibé, mar sin léim mé de chun pictiúr níos fearr a fháil. Bhí sé i gceist agam aghaidh a thabhairt ar iarsmalann nó dhó ansin, agus greim bia d'fháil. 

Ach go tobann thuig mé go raibh mo hata fágtha ar an mbus agam. Abhae liom de thruslóga fada diana go dtí stáisiúin an bhus ar na céanna cois Siúire. D'aimsigh cigire. Reic mo scéal. Dúirt sé liom go raibh an bus díreach imithe - do Dún na nGall...

Ag magadh a bhí sé ar ndóigh, cé gur ghlac sé meandar orm sin a thuiscint. Ní fada go raibh mo hata ar mo cheann agus mé ag siúil ar ais i dtreo Túr Raghnaill. Shíl mé iarsmalann Lochlannach a bheith ansin. Bhí dul amú orm. Timpeall an chúinne i lána na mBráithre Liatha a bhí na hiarsmalanna. Réaltacht fíorúil a bhí i gceist leis an gceann Lochlannach, rud nach raibh fonn orm tabhairt faoi. Músaem na Meánaoiseanna mar sin.

Ó siléar na fíona thar cúpla urlár trí stair Gallda Port Láirge - an chuimse cairteacha a bhronn an Rí seo agus siúd ar buirgéisigh dílse na cathrach. Ina measc, an chéad cáipéis as Béarla in Éirinn - seachas Fraincis Normannach nó Laidin.

 

Claíomh ó Ré Chromail agus dealbha ó eaglaisí na Meánaois a chuireadh i bhfolach óna dhrong mar meabhrú nach i gcónaí a bhí dílseacht do Sasana chun leasa na cathrach. 

Gné amháin cineál Gaelach - fuinneog ina raibh éide Aifrinn de chuid Seathrún Céitinn. Agus cóip dá mhórshaothar - as Béarla! (R-phost scríofa faoi sin)

Chuaigh mé ag siúl na sráideanna ansin ag lorg greim bia. Is maith liom ealaíon sráide Phort Láirge - tá cuir chuige córasach acu tithe a mhaisiú. Faoi dheireadh chaith mé proinn i gCafé Goa ar na céanna, agus thug aghaidh ar an stáisiún traenach agus an mbaile.

Bheadh fonn orm filleadh agus súil a chaitheamh ar mhúsaem na hama, agus músaem an tórraimh. Agus an réaltacht fíorúil féin, b'fhéidir.

duibithir éc

Agus mé i Port Láirge (blagmhír níos iomláine ar na bacáin) chonaic mé an éide Aifrinn thuas arbh le Séathrún Céitinn, údar Foras Feasa ar Éirinn, é tráth. Níl an dath liotúirgeach dubh in úsáid mórán ón leasú a lean Vatacáin II - is túisce bán á chaitheamh ag Aifreann éagnairce, agus dearg ar Aoine an Chéasta. Ach inniu Féile na nAnamnacha  Uile. Bhí mé ar Aifreann. As Laidin a deir an sagart áitiúil Aifreann an tSathairn de ghnáth. Agus bhí éide dubh á chaitheamh aige. Dath an bháis agus an dobrón a leanann é.

duibithir éc. 

Éanna Corr - Fainic Scéalmhilleadh!

 Fainic: Tá fúm gnéithe den scéal a phlé anseo.

Insítear an scéal ó dearcthaí éagsúla - Éanna féin, Síomóin - an buachaill a earcaíonn é isteach san Teampall Nua, a dheirfiúr Brídín, agus Louise, cailín a dhéanann Éanna iarracht an chluain a chuir uirthi.

 

Ar an gcéad dul síos, ní mór dom a rá gur bhain an teanga a chuireann Antain ar bheola lucht na Teampaill croitheadh asam - caint ar an Bhunaitheoir, agus araile, caint í sin a bheadh coitianta i neart gluaiseachtaí san Eaglais Chaitliceach Rómhánach - cuid a chuaigh ar strae go dona, cuid atá dílis do Phápa agus teagasc. Ach fiú an chuid is fearr acu, is féidir leo ding a chruthú idir duine agus a mhuintir, mura dtuigeann nó mura ghéilleann a mhuintir dá chleachtas nua. 

 

"An té arb ansa leis athair nó máthair ná mé, níl sé diongbhála dom, agus an té arb ansa leis mac nó iníon ná mé, níl sé diongbhála dom; agus an té nach nglacann a chros agus mise a leanúint, níl sé diongbhála dom."

Matha 10:37-38

Nuair a éiríonn le Bunaitheoir é féin a chuir in ionad Críost, bíonn mísc.

 

'A chairde cléibh, ná creidigí gach spiorad ach promhaigí na spioraid féachaint an ó Dhia dóibh: mar go ndeachaigh a liacht fáithe bréige amach ar an saol. '

1 Eoin 4:1

Saobhghrá, grá le cloch sa mhuinchille, a thugann Éanna isteach sa Teampall Nua - feiceann sé cúram agus searc á léiriú ag "tuismitheoirí" Síomóin do Shíomóin - nuair atá sé féin faoi dhaorsmacht athair nach bhfuil meas aige air, agus máthair atá lagaithe ag a athair. Is beag searc agus is lú cúram a fhaigheann sé. Tá a dheirfiúr Brídín tar éis é a thréigean, ag iarraidh í féin a shlánú agus obair mar iriseoir - agus teorainn leis an méid ar féidir léi a bhaint amach ar aon nós toisc gur ag a hathair a bheadh na cearta de réir dlí agus d'imreodh.

 

Nuair a léiríonn Ana agus Val, tuismitheoirí - más fíor - Síomóin an cúram agus searc céanna dó féin, mealltar Éanna. Cuireann siad feabhas ar a shaol, tugann sé cúram níos fearr dó féin agus cuirtear lena féin mhuinín. Ní haon ionadh fáilte fuar aige d'iarrachtaí a dheirfiúr  fainic a chuir air maidir leis an dTeampall Nua.

Éiríonn le Brídín áfach na fíricí a chuir ar a shúile do Síomóin - agus scriosann seisean an iarracht a dhéanann Éanna an chluain céanna a cuireadh air a chuir ar Louise. Miangas measctha tríd an dualgas agus brú ón dTeampall ag feidhmiú ansin.

 

An dóigh go teasctar Éanna ach go ndéantar gach iarracht Síomóin a "cheartú", tá boladh na fírinne air.  Mar sin a fheidhmíonn seicteanna. Tá ollsmacht le caomhnú.  Ní fiú trioblóid le núíosach, ach caithfear cuir ina luí orthu siúd atá domhain sa seict gan an lámh a bhaint den gcéachta - ar mhaithe leis an sampla, agus freisin toisc go bhfuil barraíocht ar eolas acu.

Tá cuir chuige Brídín iontach cliste agus éifeachtach - ag tabhairt deis do Síomóin an fhírinne a aimsiú, ach gan í bheith ag argóint leis - díreach ag cuir ar a chumas an scéal a thuiscint dó féin, nuair a dhiúltaíonn Éanna scun scan dá hiarrachtaí  - é dallta ag an lúcháir a thugann a shaol nua dó.

Tugann na dearcthaí éagsúla seo deis don údar pictiúr iomlán a tharraing  gan bheith ina Dheus ex machina, ná ina saoi uilefheasach. Thar a bheith éifeachtach mar chuir chuige.

 

 

 

Iomthúsa Aonghusa ar Shlí Dhéagláin

Bhí cúpla lá saoire le tógáil agam roimh deireadh na bliana. Ó tharla an Luan saor cibé ghlac mé an Máirt agus Céadaoin saor. Céard le déanamh? B'shin an cheist. Thaitin an blaiseadh de Shlí Dhéagláin a fuair mé sa Meitheamh liom. Agus ansin nuair a fuair mé amach go bhfeadfaí fanacht i Mainistir Chnoc Meilearaí bhí mo chinneadh déanta.

 

D'fhág mé an baile (ró-) luath maidin Luain ar an 133 go Busáras. Bhí sé i gceist agam bricfeasta friochta a chaitheamh i lár na cathrach a choinneoidh ag dul mé go tráthnóna, seachas roinnt mion sólaistí a bhí ar iompar agam.  Thóg mé an Luas ó Busáras chomh fada le Jervis dá réir agus bhí bricfeasta breá agam i

gCaifé Lemon Jelly. Bhí súil agam deis a bheith agam Aifreann a éisteacht ina aireagal na Sacraiminte Ró Naofa, ach ainneoin a dúirt Google bhí siad iata go dtína 10:30, de bharr an Lá Saoire Bainc.

Shúil mé i dtreo Heuston, ar an seans go beadh séipéal eile ar na céanna ar oscailt agus Aifreann á rá. Ní raibh. Caife eile i Heuston mar sin, agus fanacht ar thraein Phort Láirge. Beagán thar dhá uair a chloig a thóg an turas traenach - bhí mé ag scríobh ar mo ríomhaire glúine ar mo chompord, rud a ghiorraigh an turas. Na cluasáin istigh toisc go raibh foireann óg peile sa charráiste!

An tSiúir a thrasnú ansin i bPort Láirge go dtí stáisiún na mbus. Fanacht tamall ar bhus Chorcaigh. Tuirling i nDún Garbhán. Uair a'chloig le feitheamh ar bhus nasc áitiúil go Ceapach Choinn. D'fhág mé Heuston ag 10:15 agus bhí mé i Ceapach Choinn thart ar 15:30. Ach bhí sé ciliméadar fós le dul. Bhí sé i gceist agam tacsaí a ghlacadh ó Cheapach Choinn toisc go raibh orm bheith ag an mainistir roimh a cúig. Ach chlis aip Freenow orm - níl aon chlúdach, is cosúil. acu i gContae Phort Láirge. Thosaigh mé ag siúl mar sin, ach an ordóg amuigh agam nuair a bhí carr ag dul mo threo. Faoi dheireadh, agus thart ar 1.5 siúlta agam stop fear óg agus chroch leis chun na mainistreach mé. Fuair mé eochair mo sheomra agus treoir chuig an teach aíochta sa mhainistir. Bhí sé roimh 16:30. Seomra le dhá leaba, seomra folctha ann.

 

Tráth easpartan ag a 17:45. Tá dhá séipéal sa mhainistir, séipéal an phobail atá beag íseal agus séipéal an chomhluadar atá mór ard agus oiriúnach do chanadh na tráthanna. D'aithneofá ar an ngorm gur ó stiúideo Harry Clarke a tháinig an fhuinneog mór. Léiriú ar chorónú Mhuire.  Seisear nó mórsheisear manach a chonaic mé ag canadh na tráthanna fad is a bhí mé ann; agus scaití tionlacan ó bhean ar an orgán. 

Tar éis na hEaspartan bhí suipéir curtha ar fáil i bproinnteach an teacht aíochta - sceallóga, trátaí friochta, ispíní is bagún. Bhí sás déanta tae agus caife ar fáil i gcónaí. Coimpléid um a hocht. Clabhsúr leis le canadh an Salve Regina - as Laidin.  (As Béarla a bhí na hamhráin agus léachtaí ar fad seachas sin). Ardú croí agus meanman. 

 

Chuaigh mé a luí ansin, aláraim socruithe ar an bhfón agam chun éirí don bigil ag 4:30. Ní raibh gá leis - réab cloig na mainistreach as mo shuan mé. Leathuair nó mar sin san séipéal ag éisteacht le cantaireacht agus léachtaí. Thar nais a luí ansin go dtí na moltaí ag 7:00. Aifreann ina dhiaidh sin agus ansin bricfeasta. Réitigh mé mé féin chun siúl ansin. Bhí sé i gceist agam imeacht tar éis tráth terce. Tharla áfach go raibh na manaigh ar fad gafa agus nach raibh éinne ann chun é chanadh. 

Bhí ceo ag scaipeadh agus mé ag dul ar bhealach Dhéagláin i dtreo Chaisil. 

 

Cosáin agus bóithre coille go dtí go raibh mé amuigh ar talamh oscailte. Bhí plean beartaithe agam roimh ré (agus ráite le mo nuachar) - an líne bán ar an léarscáil thíos. Nuair a chonaic mé áfach go raibh cosán márcáilte go dtí foinse uisce Chnoc Mheilearaí, bheartaigh mé sin a leanacht in ionad. (Líne dearg thíos). Trinse cloiche, chomh díreach le rialóir trasna an phortaigh is ea an canáil a thugann uisce chuige mainistir agus feirm. Bhí mé tar éis teacht thar sraith taiscumar níos ísle. Rinne mé iontas den canáil, toisc go raibh an cuma air, gar don trí sruthán is foinse dó, go raibh an t-uisce ag dul in aghaidh an fána. 

Is cosúil go bhfuil fórsa go leor sna srutháin le sin a bhaint amach.

 

Ón gcumar ag a bhfuil an foinse thug mé aghaidh ar an gcnoc oscailte, ag siúl i línte nathrach go barr Cnoc na gCnámh. Bhí sé ceomhar arís, ach ní raibh imní orm toisc go raibh léite agam go raibh fothrach balla fán barr chomh fada le Cnoc Maoldomhnaigh. Chonaic mé an t-uafás Dónall (nó Máirín?) an chlúimh. 

Ar an slí suas, nuair a scaip an cheo, bhí radharc ar machairí méithe na Mumhan thíos fúm, ar Abhainn Mhór na nDéise ag lonrú faoin ngrian agus amach uaim an fharraige mór. Bhí an ceo ag scaipeadh agus ag tiubhú de réir mar a chuaigh mé ar aghaidh. Bhí an grian láidir, agus bogha le feiceáil sa cheo.

 Tháinig mé ar an mballa, agus chas ar chlé i dtreo Cnoc Maoldomhnaigh. Síos isteach i mbearna idir an dá sliabh agus ansin dreapadh sách géar i dtreo an mullaigh. Chonaic mé dreoilín gar do Shuí an Dreoilín! (Léarscáil East-West agam, agus logainmneacha i nGaeilge nuair  a bhí fáil orthu)

Bhain mé amach an mullach. Bhí athair agus a mhac óg romham - é féin agus an leaid óg, 6 bliana d'aois, agus obair ar na pointí is airde san 32 contae a bhaint amach diaidh ar ndiaidh. Bhíomar os cionn na scamaill.  Chonaic/rinne mé scáil an Bhrocain don gcéad uair i mo shaol. (Sé sin, bhí an ghrian laistiar díom, scamaill fúm agus mo sċail le luain thart air le feiceáil.)

 

D'imigh athair agus mac, tar éis dúinn an gar a dhéanamh dá chéile agus pictiúir a ghlacadh. Tháinig fear ón bPolainn agus a mhadra ina n-áit. Nuair a bhí seisean ag réiteach a shorn chun dinnéar a atéamh, thug mise m'aghaidh ar na shleasa ó thuaidh. Síos liom i líne nathrach i dtreo an bhóthair. Tá carraig Aifreann ar na sleasa sin, a bhfuil radharc i bhfad uathu - ach ní dhearna mé tréaniarracht é a aimsiú. Bhí róslabhras fairsing ar na shleasa ísle.

 

Lean mé an bóthar ansin go dtí gur bhuail mé le Slí Dhéagláin arís ag an mbearna buí - fós ar bhóithre go dtí gur bhain mé imeall críocha na mainistreach amach. Bóithre feirme tríd coillearnach agus goirt ansin go dtí go raibh mé ar ais sa mhainistir. Bhí am agam cith a bheith agam ar mo shuaimhneas sula raibh sé in am easpartan. Chaith mé súil freisin ar an siopa agus an ionad oidhreachta, ina bhfuil cúig chinn de clocha oghaim a tugadh ann as láthair eile.

 

Ina dhiaidh sin chuaigh mé ag lorg béile i gCeapach Choinn le mo dheirfiúr agus a nuachar, a bhí ag taisteal thart i veain s'acu - socrú a rinneadh ar WhatsApp níos luaithe sa ló. Ach ní raibh proinnteach ar bith oscailte i gCeapach Choinn. Mar sin, is sa ghreim gasta ag ithe ceibeab a leaindeáil muid. Bhí sé maith go leor.

 

Thug siad ar ais chun na mainistreach mé in am do coimpléid, agus ansin chuaigh mé a luí. Bigil san oíche arís, Moltaí agus Aifreann ar maidin. Mórsheisear manach a chonaic mé agus mé ann. Bricfeasta maith tar éis Aifrinn, agus tar éis terce  thug mé faoi Shlí Dhéagláin i dtreo na hAirde Móire.  

 

Ar bhóithre agus ar bhóithre glasa is mó a bhí sé chomh fada leis an Lios Mór. Ag caisleán Leasa Mhóir chas mé ar chlé agus lean an abhann ar feadh seal go dtí go raibh orm é a fhágáil agus dul ar bhóithre go dtí Ceapach Choinn.

Bhí mé díreach in am do bhus nasc áitiúil go Dún Garbhán nuair a shroich mé Ceapach Choinn ag 13:30. Thart ar deich nóiméad ag fanacht i nDún Garbhán ansin ar bhus Expressway go Port Láirge. Ar an ndrochuair, ní raibh traein níos luaithe ná 18:25 ar fáil. Mar sin, bhí mé i mo thurasóir i bPort Láirge ar feadh seal - blagmhír ann féin. 

 

Traein - Luas - Bus - Baile.

 

Dóibh siúd ar spéis leo costais:

• Ticéad fillte go Port Láirge, ceannaithe ar líne - €26.78
• Bus expressway, ceannaithe ar líne, Port Láirge <-> Dún Garbhán - 11€ x 2
• Bus nasc áitiúil le cárta Leap - €1.40 x 2
  

 Deontas a iarrann an mainistir, thugadh treoir 55€ san oíche dom. Bheadh trí bhéile isló san áireamh, dá mba mhaith leat sin. 

 

Suaimhneas agus áilleacht dúlra ar feadh cúpla lá.

 

Deo gratias

 

•  

Corr in aghaidh an cham

De réir an chuir síos, is úrscéal de dhéagóirí seo. Is fada ó bhí mé i mo dhéagóir. Is scéinséir den scoth atá anseo, faoi conas a éiríonn daoine gafa le cultas creidimh, agus an pota gliomaigh ina éiríonn siad gafa nuair a théann siad domhain go leor san scéal. 

Ní mian liom an scéal a mhilleadh, ach is mian liom é a mholadh. Cás deacair! Insítear an scéal go héifeachtach ó dearcthaí éagsúla agus san dóigh sin léirítear an rud ina iomláine. Agus léirítear freisin gur solas na poiblíochta an frithnimh is éifeachtaí i gcoinne an dreama a thagann i dtír ar laigí daoine eile d'fhonn a cuid nirt féin a chothú. Gur féidir arm mharfach a dhéanamh as na nithe is uaisle - creideamh, dóchas is grá. 

Meabhraíonn sé dom freisin aiste C.S. Lewis faoin bhfáinne laistigh a mbíonn cathú láidir ar gach duine - go háirithe daoine atá faoi leithcheal san saol mór - íobairtí agus gníomhartha suaracha a dhéanamh d'fhonn bheith istigh leis an dream ceart.

Fiú má tá na déaga fágtha i do dhiaidh agat na déaga ó shin, mar atá agamsa, beidh tairbhe san úrscéal seo duit.

Éanna Corr
Antain Mac Lochlainn
136 lch., clúdach bog, 

ISBN : 978-1-913814-59-5

Bis orat qui bene cantat, athuair

Bhí mé i lár na cathrach luath Dé Céadaoin seo caite, agus bheartaigh mé buaileadh isteach i séipéal an tSlánaitheora ar Sráid Dominic tar éis dom greim bia a fháil i lár na cathrach. Bhí sé ar an mbealach go háras na scríbhneoirí, cineál agus stad luas lámh leis. Bhí mé ann uair amháin cheana, ach sa charghas tráth a raibh gach dealbh clúdaithe le fallaing corcra. 

Nuair a shroich mé an áit bhí tráth na heaspartan á chanadh ag na manaigh - mar a thuigfeá ó ainm na sráide, ord na seanmóirí a bhunaigh San Dominic Guzman atá lonnaithe ann. 

Bhí bhféidir fiche manach ar an altóir, i ndá sraith ag amharc ar a chéile. Níos mó ná mar a bhí súil agam óg agus Éireannach. 

Tá cáil na cantaireachta ar ord na nDoiminiceach. Agus is ag canadh a bhí siad. As Béarla. Ina suí, ina seasamh, agus nuair a bhí ainm an Tiarna á rá ag umhlú. Uaireanta bhí sraith amháin ag umhlú don sraith eile - ní raibh mé chluasa sách géar chun aithint cad a bhí i gceist ansin. Beirt ag canadh ina n-aonar uaireanta, nó bráthair ag léamh. 

Ag deireadh iad ag siúl go sollúnta ón altóir. 

Bhí cúpla nóiméad agam le hamharc ar an séipéal. Dealbha de Doiminicigh canónaithe. Claochlú an Tiarna sa bhfuinneog gloine os cionn na haltóra. Dealbh álainn de Mhuire banríon an Phaidrín. Ise a bhronn agus a spreag San Doiminic chun an deabhóid a scaipeadh. 

Regina sa­cra­tíssimi Rosárii, ora pro nobis. 

 

Briseann briathra srónacha

 

John Maguire, Tadhg Mac Dhonnagáin,
Sinéad Ní Scolaí Barzaz, Antain Mac Lochlainn

 

Oíche Céadaoin bhí mé in Áras na Scríbhneoirí do sheoladh Tír Bheag, aistriúchán Antain Mhic Lochlainn ar Petit Pays le  Gaël Faye. 

Tá Barzaz ag athghaibhniú naisc na nGaeil le litríocht an bhfrancafón. Litríocht ina bhfuil guthanna na pobail faoi chois le clos ann chomh maith le guthanna La Grande Nation.  Francach ó thaobh a athair, Tútsaí ó thaobh a mháthair é Gaby, atá bunaithe go scaoilte ar Gaël Faye féin.  Corr scáfar ina scéal briseadh amach faltanas a chruthaigh agus a chothaigh na coilínithe. 

Thug John Maguire, a sheol an leabhar, léargas dúinn ar an gcúlra staire. Ladar na nGearmánach, na Beilgigh agus na Francaigh sa scéal, iadsan a chruthaigh agus a chothaigh deighilt eitneach san áit nach raibh ann dáiríre ach deighilt aicmeach. Ladar ag na Francaigh fós sa scéal, iad ag iarraidh an Francafóin a chosaint ar leathnú an Bhéarla - teanga a bhí tógtha chucu féin acu siúd a theith go dtí Uganda.  

Fuaireamar blaiseadh freisin de cheol Gaël Faye. Chuala duine den aos liteartha thall na hamhráin céanna agus d'aithin an mianach iontu. Spreag sí Gaël Faye le tabhairt faoina scéala scríobh; scríobh sé an t-úrscéal cumhachtach seo.

Tá leisce orm an scéal a mhilleadh, mar sin ní habróidh mé ach go bhfuil níos mó na teacht in inmhe ghnáth déagóra meánaicmeach i gceist - go bhfuil tragóid ceantar na Locha Móra, atá fós ag dul ar aghaidh, léirithe i saol an déagóra céanna.

Bildungsroman a thug John Maguire ar an saothar; ach tá níos mó na Bildung (i. oideachas, tógáil, oiliúint, múnlú) i gceist. 

Tá fiacha troma orainne san Eoraip, a bharr buntáiste as an gcoilíniú agus atá fós ag cuir ladar i scéal na hAfraice. Ar a laghad ba cheart dúinn aithne a chuir ar thoradh ár ngníomhartha agus gníomhartha ár sinsir. (Ní ghéillim go bhfuil Éireannaigh saor ón smál - cinnte, rinneadh coilíniú orainne - ach bhí amhais Éireannacha ann. Agus misinéirí. Bhí cuid acu báúil leis na cultúir dúchais; ach cuid eile acu scaip siad doiscéal feabhas an chine ghil agus a chultúir. 

Caithfear léamh!

Garbh, graosta, glic, greannmhar...

Bhí mé ann i 2018 nuair a scuab Kneecap na gradaim leo ag Gradaim Nós i gClub an tSiúcra. Ní raibh mé tógtha lena gcuid ceoil - go deimhin níor shíor mé ceol a bheith acu. Ach ba léir a bhfuinneamh, a ngliceas agus féith iontach margaíochta. Ní raibh J.J. leo an uair úd - bhí sé tamall eile sular rugadh DJ Próvaí (a thug, dar liom, instealladh láidir ceoil don bhfiontar).

Bhí easurraim agus greann mar thréith ag Kneecap ón tús - iad sásta bolgáin mórtais agus sollúntacht a phléascadh gan trócaire.  Máistrí iad ar an margaíocht éifeachtach trí na húdaráis - cuma cé hé féin - a chuir le báiní. Is minic an DUP agus na Tóraithe ag déanamh gar dóibh!

 

Bhí súil á choimeád agam ar a gcuid eachtraí agus spéis agam san scannán a bhí á dhéanamh acu/fúthu/leo.  

Nuair a d'oscail a scannán sna pictiúrlanna abhus áfach, ní raibh mé féin ar fónamh agus ní raibh fonn orm dul. Táim feabhsaithe go mór ó shin. Agus ó tharla go raibh mé i lár na cathrach do seoladh leabhair, a bhí thart timpeall a hocht, agus go raibh an scannán fós le feiceáil i Savoy Shráid Uí Chonaill, thapaigh mé an deis. Chuir sé áthas orm a fheiceáil go raibh an firín ciné beag a bhíodh ag seasamh ós comhair an Screen i Sráid Chnoc na Lobhar. Ó tharla go bhfuil rith sách fada ag an scannán bhí an léiriú i pictiúrlann beag - uimhir 12 - agus dornán daoine i láthair. Ach bhí sé glan, compordach agus bhí an scáileáin measartha mór - díreach ceart don faid a bhí mé uaidh.

B'é an rud is mó a chuir iontas orm ná an méid Béarla a labhair Liam Óg (a bhí ag tráchtaireacht ón cúlra!) agus Naoise. Ach tá neart Gaeilge sa scannán, fiú leis na hamhráin as an áireamh. Tá greann graostacht gairbhe agus gliceas san insint atá bunaithe ní ar fíorscéal na leaideanna, ach ar na pearsana a chruthaigh siad ina n-amhrán. Is cinnte go bhfuil ball seirce ag Liam Óg, ach maidir leis na geasa ar a bhod - níliosam....

Collaíocht, drugaí, tuilleadh drugaí, agus hip-hop. Péas ar mire. Easaontóirí i n-aghaidh drugaí - seachas más iad atá ag baint brabach astu.

Déantar spior spear ar sollúntacht - na bpéas, na Gaeil ceartchreidmheacha, na heasaontóirí poblachtacha. Laoch de chuid na gluaiseachta é athair saolta Naoise - Gearóid Ó Cairealláin - Gluaiseacht na Gaeilge áfach seachas na Poblachta. Tá Arló (a thiocfaidh) iontach greannmhar mar phearsa áfach. 

Tá drogall orm mórán a insint faoin scannán - seans go bhfuil Gael fánach éigin amuigh ansin á léamh seo nach bhfuil an scannán feicthe aige - fós.

Tapaígí an deis. Gheobhadh sé cúig réalta uaim, murach nach dóigh liom gur orm atá sé dírithe. Ceithre réalta, dá réir.

 Aguisín ag eascairt as plé le Lorna ar Bluesky. 

Tá bua ag na boic sin an Ghaeilge a dhéanamh spéisiúil lasmuigh de phobal na Gaeilge. Fáisceadh as iad, murab ionann agus leithéid Des Bishop. Agus tá sí beo fóinteach acu seachas marbh gleoite mar a bhíonn ag Manchán.

Níl spéis agam ina gceol ach m'anam go gcuireann an rath atá orthu gliondar orm.

  

FOLÚNTAS Oifigeach Pleanála Teanga An Bruach Thoir Gaillimh

 

AN DUINE CRUTHAITHEACH, FUINNIÚIL, SPREAGÚIL TÚ? AN CÁS LEAT TODHCHAÍ NA GAELTACHTA? AN BHFUIL TAITHÍ AGAT AR THIONSCADAIL & IMEACHTAÍ A EAGRÚ

 DEIS A BHEITH MAR OPT I NGAELTACHT OIRTHEAR CHATHAIR NA GAILLIMHE 

OBAIR FHIÚNTACH 

OBAIR THAIRBHEACH 

OBAIR SHÁSÚIL 

RIACHTANAIS DON PHOST 

• EOLAS AR SHAOL AGUS AR CHULTÚR NA GAELTACHTA

 • SCILEANNA MAITHE CHUMARSÁIDE, COMHORDAITHE & IDIRPHEARSANTA 

• TUISCINT AR FHORBAIRT POBAIL ARDCHAIGHDEÁN GAEILGE

 SPRIOCDHÁTA DÉ LUAIN 11 SAMHAIN @ 5PM

 SEOL CV AGUS LITIR CLÚDACH CHUIG: anbruachthoir@gmail.com

 TUILLEADH EOLAIS www.bruachthoir.com

 

Ní intleacht uathoibriú ná aithint patrún

Talking to AI 2.0 by Yutong Liu & Kingston School of Art

Le caoga éigin bliain tá fáithe an IS ag fógairt nach fada uainn intleacht shaorga ghinearálta. Anois is arís, osclaíonn an dóchas a léiríonn siad sparáin na caipitlithe fiontair. Ach dream iadsan atá ag lorg brabús gasta. Níl siad foighneach, agus leanann mallmhuir an rabharta. Eascraíonn geimhreadh IS as sin, i. tréimhse nach bhfuil maoiniú ann don taighde. Creidim féin, ainneoin an bhúis reatha faoi samhail teanga mhór, nach fada uainn geimhreadh eile. Tá na comharthaí sóirt le feiceáil ar na stocmhalartán, praghas scaireanna na déantóirí slis ag ísliú.

Ag an t-am céanna tá fáithe an IS glórach ag fógairt gur bagairt eisiach atá san IS. Agus gur gá airgead flaithiúil a bhronnadh orthu féin chun an bagairt a sheachaint.

Tá a nguthanna glóracha ag múchadh guth an dreama ar mian leo aird a dhíriú ar an dochar atá á dhéanamh ag na pearóid stocastacha cheana féin. Ní toisc go bhfuil intleacht acu, ach cionn is go bhfuil an fuath agus claontacht atá slogtha acu ón idirlíon á scaipeadh arís acu ach cuma na hoibiachtúlachta air de dheasca an Dúrthóireacht bhaochta.

Tá deiseanna san uathoibriú - i réimsí ina dtuigtear an fhadhb. Ach ní thuigtear intleacht ná iomas ná comhbhá an duine. Bainfear, ar an ndrochuair, feidhm as "an ríomhaire" mar leithscéal do drochchinntí agus falsacht na nÚdarás idir príobháideach agus poiblí.

Agus is baol ann féin an chaipitleachas faire atá ag slogadh sonraí chun arracht a chruthú ina dtóir ar an órchloch. 

Uirlis is ea ríomhaire. Tig le huirlis duine a ghortú de thimpiste nó d'aon ghnó. Ach is ag an duine a bheartaíonn atá aon intleacht atá i gceist.

As lor liom ꝗ laḃrꝫ de sin

Go fóill, cibé. 

Dúisigí, arsa an Tiarna

Ní abhaile a chuaigh mé ar an Satharn ón mbád, ach go tigh m'athair arís - chun cinntiú go mbeadh sé in am chun dul linn go Loch Garman. Bhí Fionn imithe romhainn.

Ar imeall Féile Opera Loch Garman, bíonn ceolchoirm ag Wexford Festival Singers - cór amaitéarach.  Bhíomar breá luath agus fuaireamar greim lóin in Cappucinos - gar don séipéal.

Bhí aiféala orainn nár thugamar cúisíní linn! Níl binsí eaglaise ró chompordach.

Wachet auf! le Bach agus Dixit Dominus Scarlatti a bhí ar an gclár, agus ceathrar amhránaí faighte acu do na páirt aonair - Soprano, alt, tenor agus dord - Fionn s'againne. Ceoltóirí acu freisin.

 

 Téacsanna bíobalta - ceann Bach bunaithe go háirithe ar Laoi na Laoithe, Íseáia 52:8 agus parabal na maighdeana stuama agus místuama. Laoi na Laoithe ina mheafar ar ghrá Dé don anam, agus cuardach an anama. 

D'fhoilsigh an Tiarna do mo thiarnasa: “Bí i do shuí ar mo dheis go gcuirfidh mé do naimhde mar stól faoi do chosa.” '

Salm 110:1

Caithréim an Tiarna bunús píosa Scarlatti agus an ceol dá réir múscailteach.  

Tá mó dhóthain Laidine agam le ciall éigin a bhaint as sin - agus bhí leagan Béarla (seachas aistriúcháin) ar an gclár.  Agus ar ndóigh thuig mé an Gearmáinis (agus bhí Fionn tar éis ceachtanna foghraíochta a thabhairt don Soprán agus teanór a bhí á chanadh leis - níor goineadh mo chluasa dá réir!)

 

Tráthnóna taitneamhach. Chuireamar clabhsúr leis, ar an mbealach abhaile, le béile in The Kitchen i nGuaire (áit a mholaim - cúpla béile caite againn ann, agus iad i dtólamh maith).