Píosaí liom in áiteanna eile:

2025-10-05

Éist, a Iosrael


Is dócha, cúpla bliain ó shin, go bhféadfaí Síonáí a thabhairt orm. Tuigim fós d'fhís Herzl, fiú roimh uafás an uileloiscthe, go raibh baile dá gcuid féin, faoina stiúir féin, de dhíth ar na Giúdaigh. Tá stair fhada léanmhar de leithcheal agus géarleanúint acu ó chuir na Rómhánaigh scaipeadh na mionéin orthu.

Cinnte, is smál an nakba ar bhunú Iosrael. Ach ní bóthar aontreo a bhí ann - díbreoidh pobail Giúdacha as áiteanna go leor ina raibh cónaí orthu sa Mheánoirthear, fiú roimh bunú Iosrael nuair a rinneadh sceanairt ar impireacht na nOttoman agus cruthaíodh Stáit atá guagach ó shin.

Ó thús bhí ceannaireacht cogaíoch ag na Palaistíneach -  Mufti mhór Iarúsailéim a raibh fonn air go ndéanfadh na Naitsíocha díothú iomlán ar na Giúdaigh.

Smál freisin de dheasca plean na Breataine a little Jewish Ulster a chruthú sa talamh naofa. 

Rudaí a mhúch ó thús an deis Stáit liobrálach daonlathach a chruthú nach mbeadh bonn eitneach amháin faoi.

Tá soiscéalaithe Mheiriceá tagtha in áit uasaicme na Breataine mar gríosaithe Iosrael - drong a shíleann deireadh an domhain a bhrostú tríd an cogadh deireadh a thionscain in Iosrael.

In Iosrael féin tá na cogaí a bhain siad, tar éis ionraí ó na comharsan, tar éis meoin dochrach léigear a chruthú. Iad diongbháilte "nach dtitfidh Massada arís". (Tá stair Massada ag braith ar fhoinse amháin Josephus, Giúdach ach a bhí ag scríobh do na Rómhánaigh buacacha.). De réir na tuairiscí, dream antoisceach ab ea na Sicarii, lucht na miodoige, feallmharfóirí a rinne ár i measc Giúdaigh a shíl siad a bheith ró ghéilliúil do na Rómhánaigh, chomh maith le na Rómhánaigh féin.

Tá an cumasc seo de rómánsú ar freasúra armtha Giúdach, meon an léigear, léamh chúng forchiníoch ar an mBíobla ag tiomáint gluaiseachtaí fearacht gluaiseacht na lonnaíochtaí atá ag díbirt breis Palaistíneach le lámh láidir sna críocha gafa. 

Tá seo ag scriosadh, dar liom, fís Herzl níos mó ná gníomhartha Hamas agus Hizbollah, dá olcas an dá eagraíocht sin. 

Agus tá Netanyahu go ciniciúil, agus a rialtas ag brath ar antoiscigh náisiúnach ciníoch, ag doirteadh ola le fada ar na bladhairí. 

Dar liom, thuig Hamas go maith an toradh a bheadh ar an ionradh fuilteach a rinne siad ar Iosrael. Bhain siad feidhm comhfhiosach dar liom as foréigean gnéasach, ag léiriú do rialtas Iosrael a dteip mná a chosaint - buille do mascalachas drong na bhfear láidre.

D'fheadadh siad brath ar fhreagra Iosrael a bheith thar fóir, agus is léir gur ghlac siad leis go mbeadh praghas ard á ghearradh ar Phalaistínigh.

Ach tá ainghníomhartha Iosrael ó shin á ndeighilt ón domhan. Níl fágtha mar chomhghuaillíocht anois acu ach antoiscigh fearacht Trump, Milei, Orban agus go bhfóire Dia orainn, Tommy Robinson.

Mangairí fuatha forchiníoch ar cuma leo an domhan a chur trí thine. 

Ní léir dom léas dóchais dá laghad. Tá plean coilíneach ag Trump, mandáid nua i stráice Gaza, rialtas theicniúil Palaistíneach faoi stiúir, go bhfóire Dia arís orainn, Trump agus Blair. Agus fós féin eití de rialtas Iosrael ar a mbionda an plean éagórach sin féin a chor ó mhaith agus scrios iomlán Gaza mar sprioc acu. Delenda Gaza est, a bport.

Feictear dom go bhfuil siad, fearacht Samson, ag iarraidh an Teampaill a leagadh orthu féin. Agus an uair seo, ní naimhde Iosrael a scriosfar leis an ghníomh, ach Iosrael féin. 

Níl dóchas don tsíocháin sa mheán oirthear gan ceannairí atá sásta a bpobail a tharraingt as forchiníochas dochrach agus sainaicmeachas creidimh. Doirtfear fuil, Iosraelach agus Palaistíneach, go dtí go mbíonn ceannasaíocht mar sin ann.

Is deacair a bheith dóchasach. 

2025-10-01

Room to Rhyme


Bhí mé sa Cheoláras Náisiúnta oíche Sathairn. Mar chuid den fhéile Tradition now bhí ócáid ar thug siad Room to Rhyme i gcuimhne ar Séamus Heaney, Michael Longley & David Hammond.

Ócáid filíochta le tionlacan ceoil, nó b'fhéidir ócáid ceoil le tionlacan filíochta. Chuala mé Dairena Ní Chinnéide ag trácht air ar an saol ó dheas. Cheannaigh mé ticéad ar an bpointe!

Ina mbeirteanna (seachas i gcás an Chéad ghlúin eile agus Annemarie Ní Churreáin) a tháinig na hoirfidigh ar stáitse.

Chuir Susan McKeown tús leis an imeacht le sliocht i nGaeilge ársa nár thuig mé, ach a raibh cumhacht sna fuaimeanna. 

Meascán d'fhilíocht agus amhráin idir Béarla agus Gaeilge, rogha na hoirfidigh a bhí ann. Léigh Breanndán Begley sliocht fileata as a leabhar chomh maith le Dairena a thionlacan. (Nuair a deir fear Baile na bpoc rud chun a shástachta, tá filíocht ann). Tugadh amhrán as Araibis dúinn freisin.

Cuireadh bailchríoch ar an oíche nuair a tháinig na hoirfidigh ar stáitse in éineacht agus chan agus cheol Raglan road Kavanagh - chuir Breanndán tús leis sin tríd an amhrán len a mbaineann an fonn a chanadh - Ar bhruacha Locha Léin.

An chliar iomlán -
Breanndán Begley, Colm Broderick, Moya Cannon, Brigid Mae Power, Dairena Ní Chinnéide, Neil Martin, Annemarie Ní Churreáin, Aisling Lyons, Colm Mac Con Iomaire, Susan McKeown, MayKay, Liam Ó Maonlaí, Steve Cooney, Éoghan Ó Ceannabháin, Andy Irvine, Áine Uí Cheallaigh, An Chéad Ghlúin Eile, Derbhle Crotty

Filí, reacairí, amhránaithe, píobairí, cruitirí, agus seinnteoirí sreanga. 

Ard oíche. 

2025-09-27

Seoladh feachtas Catherine Connolly


Oíche Luain seo caite bhí mé san Coimpléacs, ionad ealaíona ó thuaidh den Life, áit ar bogadh seoladh feachtas Catherine Connolly ó Óstán Wynnes, de bharr éileamh. Éileamh nach bhféadfaí a shásamh ansin ach oiread! Bhí sruthú beo agus daoine cruinnithe le chéile i dtithe tábhairne máguaird le hamharc air. 

Is annamh gach páirtí freasúra ag tarraingt ar aon téad, ach bhí ceannaire nó ionadaí ó gach cearn acu ar ardán maraon le Catherine Connolly í féin. 

Labhair gach duine acu ar feadh cúig nóiméad, ach roimhe sin chas Eva Carroll Bánchnoic Éireann. Agus amhrán agóide Croppies who will not down (Leagan Brian Moore anseo)  

Thug sin téama na hoíche. Tírghrá phraiticiúil, dlúthpháirtíocht idirnáisiúnta. 

Labhair na ceannairí ar a dtaithí phearsanta ar Catherine Connolly. Bhí an seanadóir neamhspleách Eileen Flynn, (neamhspleách), ball den Lucht siúil, iontach moltach faoin gcúnamh pearsanta ciúin a thug Catherine di i dtithe an Oireachtais. Greannmhar freisin, ag rá go raibh sí ag seachaint Catherine i dtosach toisc gur chuala sí gur síceolaí ab ea í! 

Bhi Roderic O'Gorman (Comhaontas Glas) sa Rialtas deireadh, agus mhaígh sé go mbíodh an réamhobair déanta i dtólamh aici. An Tuairisc léite. Tuairiscí gaolmhara léite. An Tuairisc ó na 1970í léite a mhínigh cá rabhthas tar éis dul amú ó shin! 

Bhí neart gáire chomh maith le dóchas agus fuinneamh. 

Labhair Catherine í féin ansin. Ainneoin gur duine thar a bheith príobháideach í, thuig sí gur gá anois labhairt ar an cúlra a mhúnlaigh í. An muirir mór a bhí sa bhaile, ceathrar déag acu. Rud a d'fhág dualgais le comhlíonadh agus tuairimí iomadúla le plé. 

Taithí ag cabhrú le bochtáin agus easláin le Léigiún Mhuire, agus Ord Mhálta. Obair mar chúramóir, mar glantóir, mar síceolaí, mar abhcóide, mar ionadaí phoiblí. Saol caite ag fónamh do dhaoine eile. Síochánaí diongbháilte. Gan bheith claonta i leith impiriúlachas ar bith. Ar son neodracht gníomhach, a iarrann réiteach síochánta a aimsiú tríd taidhleoireacht. Ar son an dreama nach bhfaigheann isteach. 

Duine í a éisteann agus a machnaíonn roimh labhairt. 

Tá dóchas agam gur féidir an fuinneamh sin a threisiú agus an toghchán a bhaint! 


Amhráin Áine


Amhráin Áine - ar fáil trí Bandcamp (Tríd an phoist, féirín ó Áine, a tháinig sé chugam féin).

Tá Áine ag scríobh amhráin le roinnt blianta anuas, agus bua aici amhránaithe den scoth a aimsiú. Is minic a thug amhrán léi an chraobh ag an bhféile Pan Cheilteach go náisiúnta, agus cúpla uair go hidirnáisiúnta. 

Amhráin a chíorann an saol, saol pearsanta agus an saol mór. Cumha iontu, toisc gur iomaí corr sa saol - saol an duine agus saol an chine. Ach tá dóchas sna hamhráin freisin. Bás, ár, briseadh croí, néaltrú - níl aoinne againn nach dteagmhaíonn a leithéid linn. Ach tá dóchas ann - ní mhaireann aon ní ach seal, agus bíonn cneasú ann. 

Tá dhá rian a dhiúltaím éisteacht leo, go fóill. 
Tá sé de gheasa droma draíochta orm gan éisteacht le hamhráin Nollaig lasmuigh den Aidbhint agus an dá lá déag!

Déanaigí gar daoibh féin, is faighigí an t-albam! 

2025-09-17

Lá na Matamatice, Ollscoil na Gaillimhe, Domhnach 12ú Deireadh Fómhair

Mar chuid de Sheachtain na Matamatice beidh Lá matamaitice trí Ghaeilge ar bun ar an Domhnach, 12ú Deireadh Fómhair in Ollscoil na Gaillimhe. 

Ba mhaith linn cuireadh a thabhairt daoibh freastal air. 

Tá sé i gceist go mbeidh cainteanna gairide ar ábhar matamaitice ann, ach oiriúnach do dhaoine nach speisialtóirí iad. Déanfaidh cuid de na cainteanna nasc idir an Ghaeilge agus an matamaitic. 

Dá mbeadh fonn ort caint dá leithéid a thabhairt, nó freastal ar an ócáid, iarraimid ort sin a chur in iúl tríd clárú anseo Lá na Matamaitice as Gaeilge


Ceisteanna chuig fintan[ponc]hegarty[ag]universityofgalway[ponc]ie .


Táimid buíoch as tacaíocht ó Maths Week Ireland agus Ollscoil na Gaillimhe.

2025-09-07

Nua ar aonghus.eu - Deiseal um an Bhreatain

 Cuntas ar thuras chun Dùn Phàrlain, Dún Éideann,  Í, Londain ar busanna, báid agus traenacha. 

2025-09-06

Togra Athnuachana Ó Cualann


Chuaigh mé ag siúl ar Ó Cualann inné. Le blianta beaga anuas tá ardú ollmhór ar an méid daoine a bhíonn ag siúl sléibhe - agus tá Ó Cualann ar imeall na cathrach agus bíonn líon mór daoine ag tarraingt air. Fraoch atá ar shleasa an chnoic, agus scileach ar bharr. Bhí creimeadh talún ag tarlú ar an dá chineál talún.

Le tamall anuas tá obair á dhéanamh faoi stiúir an Chomhairle Chontae chun dul i ngleic leis sin. Bhí suntas tugtha agam cheana don bhfeabhas ar na cosáin níos ísle. Clocha áitiúla úsáidte le dromchla maith a dhéanamh agus céimeanna nuair is gá. Deis ag uisce fearthainne rith gan dochar don gcosán.

Ach anois san áit go raibh dreapadh agus streachailt thar scileach i gceist leis an mbarr a bhaint amach, tá mar a bheadh staighre go mullach an tsléibhe. Ba pléisiúr ceart é siúl air. Níos sábháilte don siúlóir, agus creimeadh seachanta.

Agus an t-iomlán curtha i gcrích le hábhar a fuarthas ar sliabh féin. Agus obair chúramach, obair láimhe don gcuid is mó. 

Má déantar cothabháil air, beidh an sliabh in ann an ualach cuairteoirí a iompar gan breis dochar don dúlra. Dearna leo.