Píosaí liom in áiteanna eile:

Posts mit dem Label síocháin werden angezeigt. Alle Posts anzeigen
Posts mit dem Label síocháin werden angezeigt. Alle Posts anzeigen

2024-05-26

Cé hé an t-íospartach anseo?

Toisc gur fhógair Rialtas na hÉireann maraon le rialtas dornán Stáit eile go raibh siad chun Stáit na Pailistíne a aithint, ordaíodh dá gcuid ambasadóirí teacht go haireacht gnóthaí eachtracha Iosrael. Agus iad ansin cuireadh iachall orthu faire ar fhíseáin (de chuid Hamas, go bhfios dom) faoi drochíde a imríodh ar mhná óga a bhí faoi dhualgas le fórsaí Iosrael le líon ionradh Hamas. Níor taispeánadh éigniú, ach ba léir ó riocht na mná agus na háiteanna a bhí á éadaigh smeartha lena bhfuil, go raibh a leithéid tarlaithe.

Bhí na meáin i láthair agus an léiriú seo ag dul ar aghaidh. Iarracht na taidhleoirí a náiriú.

Níl aon cheist ach go ndearna Hamas uafáis ar an 7ú Deireadh Fómhair. Ach shílfeá ó chaint agus ó ghothaí agus ó iompar údaráis Iosrael gurb íospartaigh éinne ar a dtaobh siadsan a gointear nó a maraítear, ach gur oidhe cóir a leithéid nuair is Pailistínigh atá thíos leis. An tuairim céanna droim ar ais a gheofá ó chuid de lucht tacaíochta na Pailistínigh san iarthar.

Cé gur fíor gur tháinig bunadh na hIosraela anois ó thar lear, tá sé ró shimplí a mhaíomh nach bhfuil in Iosrael ach coilíneacht mídhlisteanach iartharach. Bhí Giúdaigh scaipthe timpeall na cruinne ó aimsir na Rómhánaigh agus scrios Iarúsailéim ag Titus i 70 AD. Go deimhin, is léir ó ghníomhartha na nAspail agus foinsí eile go raibh na Giúdaigh scaipthe ar fud na cruinne. Agus is léir freisin go raibh an frith Giúdachas forleathan.

Ag deireadh an naoú céad déag, faoi anáil frith Giúdachas i Vín, a scríobh Herzl a leabhar Stáit na nGiúdach, ag moladh bunú Stáit Iosrael do Giúdaigh toisc go bhfacthas dó nach raibh comhshamhlú indéanta. Bhí agus tá an frith Giúdachas láidir, agus leaganacha Críostaí, Ioslamach agus ábharaíoch de ann. Bhí an géarleanúint go holc in impireacht na Rúise, agus lean sé ar aghaidh faoi na cumannaigh. Bhí frith Giúdachas forleathan sna tríochaidí in iarthar na hEorpa, agus réitigh an bhealach don Uile loscadh nuair a tháinig na Naitsithe i réim. Bhí glacadh éigin le Giúdaigh mar ceann de phobal an Leabhair in impireachtaí Moslamacha, impireacht na Tuirce san áireamh. Ach bhí cáin agus srianta ar leith orthu.

Nuair a roinneadh impireacht na Tuirce tar éis an gcéad cogadh domhanda, ba faoi smacht na Breataine a bhí an Phailistín. Thapaigh siad an deis a shíl siad a bheith ann "Uladh beag dílis Giúdach" a chruthú ann. Ach níorbh don impireacht a bhí na Giúdaigh dílis ach dá bpobal. Agus tar éis an Shoah threisigh a bhfonn bheith neamhspleách.

Ní raibh aon ghlacadh ag ceannasaíocht na nArabach leis sin, agus rinne siad iarracht an Stáit nua a mhúchadh ag a bhreith. Agus roinnt uair ó shin. Mar thoradh ar cogaí a cuireadh orthu agus a bhuaigh siad, tá i bhfad níos mó talún faoi smacht Iosrael ná mar a bhí ceaptha. Agus lonnaitheoirí míleatacha ag iarraidh beart críochnúil a dhéanamh den forghabháil.

Ar ndóigh ní ón iarthar amháin a déanadh lonnú in Iosrael - go háirithe tar éis bunú an Stáit díbríodh an dúrud Giúdach as tíortha Arabacha, áit a raibh siad lonnaithe leis na céadta bliain roimhe sin. 

Ní cosán aon treo a bhí sa Nakba, cé gur tharla sé. Agus tá neart cogaí ionadaíochta troidte sa cheantar ó shin, ladar Iosrael, na hIaráine, na Rúise agus Meiriceá iontu. Slad, ár agus éigean ar gach taobh. 

I mo thuairim féin, tá gá le hIosrael. Ach tá dochar á dhéanamh dá gcúis ag an rialtas reatha. Níl mé cinnte an é go bhfuil meon an léigir tar éis an daonnacht iontu a scrios agus an bhealach a réiteach do chiníochas damanta, ciníochas a chuireann luach na céadta beatha Pailistíneach ar bheatha Iosraelach amháin. Nó an bhfuil cúiseanna eile ann. 

Ach is uafásach an toradh do shibhialtaigh ar gach taobh. Ba mhithid Cáin Adomnáin a chuir i bhfeidhm go forleathan san meán oirthear. Ach gan ceannairí misniúla ar gach taobh, caolseans go dtarlóidh sé sin.


2021-05-16

Tá a mórgacht uile leáite ó iníon Shíón


Ó chuir na Rómhánaigh scaipeadh na mionéin ar na Giúdaigh agus scrios Teampaill Iarúsailéim in Aois Chríost 70 bhí Giúdaigh ar fán i measc na gciníocha. Ar feadh i bhfad chloígh siad go dlúth lena nósanna féin - ach go hiondúil ní raibh aon rogha acu mar go raibh cosc orthu talamh a shealbhú nó gairmeacha áirithe a chleachtadh. De bharr go raibh siad go minic ina lucht gaimbín - a raibh cosc ar Chríostaithe é ghearradh ar a chéile - ba sprioc fuatha go minic iad. Chomh maith leis nuair a bhuail fiabhrais Crosáide pobail, nó drochscéal éigin ba mhinic gurb as na nGiúdaigh ina measc a baineadh éiric fuilteach. 

Fiú ina dhiaidh sin, agus Giúdaigh comhshamhlaithe a bheag nó a mhór sa phobal, bhí an frith Giúdachas tréan. Fiú i bhFrainc na réabhlóide agus cearta an duine. 

B'é eachtra náireach Dreyfus sa Fhrainc a spreag Theoder Herzl an paimfléad An Stát Giúdach a scríobh. Ag am - deireadh an naoú chéad déag - ina raibh go leor náisiúin san Eoraip ag múscailt agus ag éileamh Stáit dá gcuid féin seachas bheith faoi smacht impireachtaí i bhfad i gcéin. Ba smaoineamh nádúrtha Stát dá gcuid féin - arís - do na Giúdaigh. Bhí Giúdaigh ag teitheadh ó drochíde, go háirithe in oirthear na hEorpa, agus chuaigh sciar acu go dtí na críocha stairiúla sa Phalaistín. Áit a raibh Giúdaigh eile a bhí riamh ann ag maireachtáil a bheag nó a mhór i síocháin faoi impireacht na Tuirce. 

Tar éis an chéad ár Eorpach rinneadh sceanairt ar an impireacht ilchiníoch sin, agus roinn an Bhreatain agus an Fhrainc na críocha eatarthu féin - beag beann ar na pobail a mhair iontu. 

Ba leis an mBreatain an Phalaistín agus iad liom leat leis na Giúdaigh - a spreagadh le teacht seal, a chosc sealanna eile. 

Ansin tharla uafáis an tUileloscadh. Ní ar Ghiúdaigh feiceálacha amháin a thit an tUafás ach freisin ar Ghiúdaigh a bhí go hiomlán comhshamhlaithe - cuid acu nár thuig fiú gurb Giúdaigh iad. Iad siúd a theith, ba mhinice ná a mhalairt gur doirse iata a fuair siad rompu - gur seoladh ar ais iad, go bás cinnte sna campaí díothaithe. 

I ndiaidh an chogaidh bunaíodh Stáit Iosrael. Ach ba bhréag ón tús an caint ar "Talamh gan phobail do phobal gan talamh". 

Shealbhaigh agus choinnigh Iosrael an talamh le lámh láidir. 

Fágann an t-imní faoi frith Giúdachas Giúdaigh thar lear - sciar acu ar aon nós - diongbháilte go mairfidh Iosrael mar Stáit tearmainn do Giúdaigh. Tá tionchar ag na daoine seo go háirithe i SAM, agus de bharr a mothúcháin ciontachta féin sa Ghearmáin agus dá réir san Aontas Eorpach. 

Tuigim don imní seo a amharcann ar Iosrael mar pholasaí árachais, mar tearmann i gcoinne brúchtadh aníos an frith Giúdachas. 

Ar an ndrochuair d'fhág dáileadh saorga críocha an Mheán Oirthear an réigiúin ina choire fuatha agus foréigin. 

Feictear dom go bhfuil aisfhreagra foréigneach thar fóir Iosrael ar gach ionsaí tar éis scrios a imirt ar a bpobal féin atá as a riocht ag an léigear síoraí. Agus i measc na pobail a bhfuil cos ar bolg á imirt acu orthu. 

Tá pobal Iosrael féin deighilte agus scoiltí - cúis amháin nach bhfuil rialtas seasmhach ann faoi láthair. 

Tá ladar na cumhachtaí móra sa réigiún agus lasmuigh de san achrann. 

Tá an frith Giúdachas - nach ionann agus an frith Síónachas - ag treisiú freisin de bharr borradh an eite dheis frith imirceach, agus an Ioslamachas antoisceach. Tá foréigean i gcoinne Giúdaigh agus sionagóga ag éirí níos coitianta. 

Cuid de seo, is buille i gcoinne leatrom Iosrael atá i gceist leis. Cuid eile áfach is frith Giúdachas lom atá ann, a threisíonn imní Giúdaigh agus a neartaíonn a dtacaíocht do Iosrael ainneoin coimhthíos leis an méid atá Iosrael ag déanamh ar na pobail sna críocha gafa. 

Ansin tá a sciar féin ag Iosrael d'antoiscigh ciníocha Giúdacha atá ag iarraidh an chuid is fuiltí den sean Tiomna a chur i gcrích arís. 

Fáinne fí atá ann, agus ní fheicim aon réiteach simplí. Ach níl aon ghlacadh agam leis an tuairim go mba cheart Iosrael a scuabadh isteach sa bhfarraige. Nach bhfuil dlisteanacht dá laghad aige mar Stáit. 

Agus sin m'olagón go n-uige seo. 








2016-08-29

Óige sa Ghearmáin

Buntáiste amháin a bhaineann le Kindle ná go bhfuil lear leabhair ar a bhfuil an cóipcheart imithe i léig ar fáil saor in aisce nó ar bheagán airgid. Tá slam saothair le Heinrich Heine, Kurt Tucholsky agus GK Chesterton curtha agam air mo cheannsa.

Ach tá saothair eile a bheadh deacracht agam teacht orthu sa ghnáthshlí le fáil anois agam.

Fadó riamh a léigh mé 'San Iarthar, faic nua',  úrscéal cháiliúil Remarque faoin gcéad cogadh bharbartha. Le déanaí tháinig mé ar aiste a luaigh dírbheathaisnéis Ernst Toller  'Eine Jugend in Deutschland' mar shaothar a bhí suntasach freisin.

Bhí sliocht as luaite:

Chonaic mé duine marbh.
Ní Gearmánach marbh.
Ní Francach marbh
Duine marbh.

Chuaigh mé sa tóir air dá réir. Rugadh Toller sa Phrúis Thoir- ball de mheánaicme a labhair Gearmáinis in áit a raibh na bochtán agus an locht oibre ag labhairt Polainnis. Ba Giúdach é, agus cé go raibh Giúdaigh lárnach i saol cultúrtha lucht labhartha na Gearmáinise, bhíodar freisin imeallaithe ag doicheall agus amhras na n-údarás.

Tá ana chuir síos ar a óige, a chairdeas le gasúr Polannach den aicme oibre, a chliseann agus iad ag fás aníos. Géarchéim creidimh agus iarrachtaí comhshamhlú leis na Críostaithe, ach é ag fáil droim láimhe.

Scolaíocht agus iarrachtaí luath iriseoireachta a tharraingíonn achrann agus ard na n-údarás.

Ollscoil ansin. Bhí sé sa Fhrainc, in ainm is a bheith ag staidéar ach ar an drabhlás dáiríre nuair a bhris an cogadh amach. Mhothaigh sé an fuath a ghin an cogadh ann. D'éirigh leis filleadh ar an nGearmáin, go München. De bhrí go raibh éadaí de chuid na Fraince air, bhí ar dul i muinín na bpéas chun é a tharrtháil ó ghreadadh ón daoscarshlua a bhí ag coipeadh de bharr an cogadh.

Ní raibh sé féin saor ón fiabhras náisiúnaíoch agus chuaigh sé le reisimint áitiúil airtléire. Bhí flosc chun an fronta air, agus bhodhraigh sé a chuid oifigeach go dtí go bhfuair sé a mhian.

Tá léargas ar uafás an chogaidh sa leabhar, ach tá níos mó. Cliseann ar a shláinte; faoin am seo tá sé ina shíochánaí, bréan de bhréag geallúint lucht údarás. Tarraingíonn a chuid iriseoireachta frith chogaidh fraoch na n-údarás agus cuirtear géibhinn air. Go deimhin, déanann a mháthair iarracht é chuir faoi choimeád i dteach na ngealt - síleann sí gur cliseadh meabhrach an t-aon míniú ar a athrú meoin.

Forbraíonn a dhearcadh de bharr léitheoireachta agus déantar ainrialaí de chomh maith le síochánaí. Tagann sé chun cinn i bpáirtí neamhspleách na sóisialaigh daonlathacha (USPD) agus nuair a thagann an réabhlóid ag deireadh an chogaidh sa Ghearmáin, bíonn sé ar cheannairí Poblacht na nDáil (Räterepublik) na Baváire. Níl faoi smacht acu ach cathair München agus achar beag thart air. Tar éis tamaill glacann na cumannaigh seilbh ar an rialtas, agus bíonn Toller - ainneoin a phrionsabal síochánta- ina cheannasaí sa gharda dearg sa cogadh cathartha fuilteach a leanann.

Chlis ar an bpoblacht, agus tar éis tamaill ar a sheachaint gabhtar é. Bhí sé ag súil- de bharr an méid a bhí ag tarlú thart air- le pionós an bháis; ach is tréimhse fada géibhinn a ghearrtar air.

Tá cuir síos láidir ar chuinsí géibhinn sa dírbheathaisnéis, agus críoch an leabhar é bheith saortha ach díbeartha ón mBaváir in aois a tríocha dó.

Cáipéis corraitheach staire atá ann, a léiríonn go soiléir tionchar imeachtaí ar mheoin- agus freisin na fórsaí a thugann ar dhaoine gníomhú ar bealach áirithe a thagann salach ar a bprionsabal.

Luann sé roinnt dá shaothair liteartha ann, agus tá an dráma Masse Mensch, léamh ealaíonta ar Poblacht na nDáil agus ról a leithéidí de bhuirgéisigh ann, léite freisin agam.

Tá cumhacht ag baint leo; agus ceachtanna don ré seo ann freisin, áit a bhfuil roinnt de na fórsaí a scoilt an Eoraip fadó ag athmhúscailt.

2011-01-07

Blúirín: Dlúthpháirtíocht san Éigipt

I measc na drochscéalta faoi ghéarleanúint ar Chríostaithe san Meán Oirthear; ardú croí atá ann an scéal seo a chlos: go ndearna Moslamaigh "sciath daonna" a chuir ar fáil do searmanas Oíche Nollaig na gCoptach.

Go leana a leithéid ar aghaidh!

2010-12-23

Tá Sé ag Teacht!


Ár mbeithilín: ag fanacht leis an naíonáin naoimh!

Dia do Bheatha, a naíonáin naoimh;
sa mhainséar cé taoi bocht,
meidhreach saibhir atá tú
a's glórmhar í do dhún féin anocht

A naíonán bhig atá mór,
a leanbáin óig atá sean,
sa mhainséar ní chuireann tú a lán,
cé nach bhfaigheann tú áit ar Neamh

Ar Neamh díbh gan mháthair riamh,
gan athair inár n-iath anois,
i d'fhíorDhia riamh atá tú
a's i do dhuine ar dtús anocht.
(Aodh Mac Cathmhaoil)

A bhuí le díograis David Webb, tá teacht ar aitheasc Nollaig an tAthair Pheadair dóibh siúd a bhfuil léitheoireacht don séasúr uathu! Guím Beannachtaí na Nollaig oraibh go léir: agus cuimhnígí ar Chríostaithe Bhagdad agus Beithil, atá ag ceiliúradh breith Prionsa na Síochána faoi scáth bhagairtí lucht lámh láidir.

2010-11-11

Blúirín: Litir ó Shagart Iarácach

Ag meabhrú agus ag guí ar son na Críostaithe thall, atá ag fulaingt géarleanúint fíochmhar. Tá cuid acu anois i measc na mairtírigh ar neamh.

2010-09-20

Blúirín: Mionlaigh cruthaitheacha: an méid a dúirt an Rabbi leis an bPápa

Táim buíoch d'Fhirn as mo aird a tharraingt ar an bpíosa cainte seo; fáiltiú Ard-Raibí an Chomhlathais, Johnathan Sacks, roimh an bPápa ag tionóil na gceannairí creidimh.

2010-01-07

Foilsiú an Tiarna (agus Nollag na mBan)



A bhí ann inné. Ach ní raibh deis agam mír a scríobh anseo, de dheasca mé bheith sioctha. Ní dócha mo bhean a bheith ró shásta faoi san!

Bhí smaoineamh samhlaíoch acu sa tSicil. Seachas na trí ríthe a chuir sa Bheithilín (mar a rinne mise, féach thuas) chuir siad fógra ag rá nár scaoileadh thar teorainn iad. Ráiteas pholaitiúil eile anseo, agus na trí Ríthe stoptha ag teorann eile.

Ainneoin teacht Prionsa na Síochána chugainn, agus muid ceannaithe go daor aige, is fada muid fós ónA Ríocht.

Go dtuga an bliain seo níos gaire muid, go hinmheánach agus go seachtrach!

2010-01-04

Más mian leat Síocháin a shaothrú, cosain an Chruthaíocht!

Domhan ag rothlú



B'é sin an teideal ar theachtaireacht an Phápa do Lá Domhanda na Síochána, Lá Caille.

Cúpla tagairt:

Tá sé riachtanach, is fíor, i measc cúiseanna na géarchéime éiceolaíochta reatha, freagracht na tíortha forbartha dá stair a admháil. Ach ní scaoileann sé sinn na tíortha neamh forbartha, agus go hairithe na tíortha i mbéal forbartha óna freagracht i leith na cruthaíochta, toisc go luíonn an dualgas ar chách céim ar chéim bearta éifeachta éiceolaíochta agus polasaí a dhéanamh. Ba fusa é seo a dhéanamh dá mbeadh níos lú áirimh leithliseacha a dhéanamh agus cúnamh á thabhairt, nó teicneolaíochtaí glana á scaipeadh. [8]
Ní féidir a bheith ag súil do mbeidh meas ag daoine óga ar an dúlra, mura mhúintear dóibh san teaghlach agus sa sochaí conas meas a bheith acu orthu féin [12].


Is fiú an rud ar fad a léamh. Coimriú maith ar staid reatha an Domhain, agus na bearta is gá! Cothromaíocht idir gníomh an duine aonair, an mionphobail, an stát agus na stáit le chéile.



Domhan ag rothlú ó Wikimedia.