De bhrí gur chuir Maitiú tús le blag thosaigh plé athuair ar Twitter faoin téarma Cín Lae.
Bhí míthuiscint orm an uair úd - scríobh mé:
Is é mo thuiscint gurbh amhlaidh go gciallaíonn "Cinn Lae" deireadh lae - agus an gníomh is minic a dhéantaí ann; cuntas a scríobh ar an lá.
Ach focal eile is ea Cín; chuir Dennis ar mo shúile gurbh leabhar is brí leis, agus go deimhin tá an chiall sin luaite in Ó Dónaill. Chuaigh mé ag tóraíocht i DIL agus fuair mé an méid seo:
cín f. (Lat. quinio, Thurn. Gramm. 571 ) booklet, book (perh. smaller than lebor):
An brí atá le quinio na Laidine ná quire1 ina bhfuil cúig bileog nó deich leathanach - sin le rá, an bun leathanach fillte cúig uaire. Glacaim leis gur leanadh an nós céanna atá le quarto agus octavo agus go dtugtaí quinio/cín ar leabhar déanta as quires dá leithéid.
Mar sin, leabhar bheag is ea cín.
Níl aon locht agam dáiríre ar an téarma Cín Lae:
Sílim áfach go bhfuil rogha den chineál céanna le déanamh agus a rinne Micheál Ó Bréartúin ina leabhar Aibhléis - lasmuigh den teideal, bhain sé úsáid as an bhfocal leictreachas de bhrí go bhfuil sé níos éasca comhfhocail a chumadh nó a úsáid leis.
Tá an rud céanna fíor faoi "blag" - blagadóir (nó an téarma eile sin blagálaí a bhfuil beannacht an Choiste aige ach nach maith liom), blagáil, athbhlagáil, blagthacht ...
Pé scéal é, tá blag i nDIL freisin:
Mar sin, leabhar bheag is ea cín.
Níl aon locht agam dáiríre ar an téarma Cín Lae:
Sílim áfach go bhfuil rogha den chineál céanna le déanamh agus a rinne Micheál Ó Bréartúin ina leabhar Aibhléis - lasmuigh den teideal, bhain sé úsáid as an bhfocal leictreachas de bhrí go bhfuil sé níos éasca comhfhocail a chumadh nó a úsáid leis.
Tá an rud céanna fíor faoi "blag" - blagadóir (nó an téarma eile sin blagálaí a bhfuil beannacht an Choiste aige ach nach maith liom), blagáil, athbhlagáil, blagthacht ...
Pé scéal é, tá blag i nDIL freisin:
blog blag blad blogh Keywords: fragment; piece; bit;Mar sin, sílim go gcloífidh mé le blag.
Feictear dom dála an scéil go bhfuil an nós sin filleadh buanaithe san córas Eorpach do méid páipéir A0, gan filleadh, A1 agus mar sin de, agus mar sin gurbh ionann cín agus A5.
San plé dúinn phléigh muid focal eile ar leabhar - Dúil - ar cás speisialta den focal Dúil = elementum atá ann.
As DIL arís:
3 dúilTá dúil leis an gciall leabhar agus "dúile feda" luaite ag Dinneen chomh maith, ach níl aon tagairt dó in Ó Dónaill.
i,f. Usually transld. book: dul, duil a book, a codex, O'Don. Suppl. ; but seems rather applied to certain accepted or authorized lists or compilations (poetic glossaries, rhymes, kennings, genealogies) of pre-Christian origin, which were no doubt in early times memorized and handed down verbally and some of which were known by special names (see below)
1 ceathrú páipéir atá ag De Bhaldraithe ar quire - ach ní fheileann sin anseo
