Píosaí liom in áiteanna eile:

2022-02-23

Gearrthóga as Goethe....

Goethe le Karl Joseph Stieler, 1828

Don té a bhfuil Gearmáinís aige ní dócha go bhfuil éalú ó Goethe! Tá beagán léite agam thar na blianta leis, agus blianta ó shin i mBeirlín phioc mé suas trí imleabhar dá chuid saothair. De barr go raibh siad i gcló i bhFraktur fuair mé ar chaoga pfenning an ceann iad - ní raibh ar chumas éinne Fraktur a léamh, dar leis an díoltóir leabhair. Lé linn na dianghlasála spreag nath ar bhlag Sheáin Óig Uí Duinnín mé chun cúpla saothar le Goethe a léamh - an dá leabhar faoi Wilhelm Meister go háirithe

Ní hamháin gur nathadóir deisbhéalach é Goethe, ach fite tríd a chuid saothair tá gearrthóga dá chuid féin - nathanna as díolaim nathanna de chuid a charactair, a chuireann leis an méid atá á rá sa phríomhscéal. (Go deimhin bíonn scéal laistigh de scéal mar ghléas inste aige go minic freisin). SEo sciar den méid a chnuasaigh mé as, maraon le cúpla nath faoi Goethe ó dhaoine eile.

‘Tá’s againn gur féidir le duine Goethe agus Rilke a léamh sa tráthnóna, Bach agus Schubert a sheinneamh san oíche, agus éirí ar maidin chun dul i mbun a chuid oibre in Auschwitz.’

George Steiner, luaite ag Alan Titley

Dante, Goethe, Chateaubriand, appartiennent à toute l'Europe, dans la mesure même où ils étaient respectivement et éminement Italien, Allemand et Français. Ils n'auraient pas beaucoup servi l'Europe s'ils avaient été des apatrides, et qu'ils avaient pensé et écrit en quelque esperanto ou Volapük intégré.
Baineann Dante, Goethe, agus Chateaubriand leis an Eoraip uilig sa mhéid díreach a raibh siad thar a bheith Iodálach, Gearmánach agus Francach. Ní bheadh siad tar éis fónamh níois fearr don Eoraip dá mbeadh siad eaitírghrách, dá mbeadh siad tar éis scríobh agus smaoineamh go líofa in esperanto nó Volapük.

Charles de Gaulle,  23 avril 1961
Wer fremde Sprachen nicht kennt, weiß nichts von seiner eigenen.

An té atá dall ar theangacha coimhthíocha, tá sé aineolach faoina theanga féin.

Johann Wolfgang von Goethe

Was verkürzt mir die Zeit?
Tätigkeit!
Was macht sie unerträglich lang?
Müßiggang!
Was bringt in Schulden?
Harren und Dulden!
Was macht Gewinnen?
Nicht lange besinnen!
Was bringt zu Ehren?
Sich wehren!

Cad a giorraíonn am dom?
Gníomhú!
Cad a chuireann fad dufhulaingthe leis?
Leisce!
Cad a thugann fiacha?
Fanacht agus foighne!
Cad a thugann brabach?
Gan smaoineamh ró-fhada!
Cad a thugann oineach?
Cuir i gcoinne!

----
Getretner Quark
Wird breit, nicht stark.

Schlägst du ihn aber mit Gewalt
In feste Form, er nimmt Gestalt.

Leathan a éiríonn gruth satailte, ní láidir
Ach má bhuaileann tú i múnla daingean é le forneart, tagann cruth air.

Goethe
West östlicher Diwan

Die Künste sind das Salz der Erde; wie dieses zu den Speisen, so verhalten sich jene zu der Technik.
 
Salann na cruinne na healaíona; mar atá  san don mbia tá siúd don dteicneolaíocht. 

Der Abbé
Wilhelm Meisters Wanderjahre 
Goethe

Die Gebirge sind stumme Meister und machen schweigsame Schüler.

Máistrí balbha iad na sléibhte agus oileann siad daltaí beagchainteacha.

Jarno /Montan
Wilhelm Meisters Wanderjahre
Goethe


Sage mir, mit wem du umgehst, so sage ich dir wer du bist! Weiß ich, womit du dich beschäftigst, so weiß ich, was aus dir werden kann.

Inis dom cé hiad do chomhluadar, agus inseoidh mé duit cé tú féin! Más eol dom cad leis a bhíonn tú gafa, is eol dom cén críoch is féidir leat baint amach.

Wilhelm Meisters Wanderjahre II, Betrachtungen im Sinne der Wanderer
Goethe

Niemand darf sich freuen oder Leiden als zum Zeitvertreib der übrigen; und so springt's von Haus zu Haus, von Stadt zu Stadt, von Reich zu Reich und zuletzt von Weltteil zu Weltteil, alles veloziferisch.

Ní cheadaítear d'éinne athás nó dólás a bheith air seachas mar siamsaíocht do chách; agus dá réir scaiptera ó theach go teach an scéil, ó bhaile go baile, ó riocht go ríocht, faoi dheireadh ó Mhór Roinn go Mór Roinn, ar luas lasrach.

(faoi iriseoireacht - ach tráthúil i ré na meáin shóisialta)
Wilhelm Meisters Wanderjahre
Betrachtungen im Sinne der Wanderer
Goethe 

Wahrheitsliebe zeigt sich darin, daß man überall das Gute zu finden und zu schätzen weiß.

Feictear grá na fírinne san méid seo, go mbíonn duine ag síoraí lorg an maith agus urraim aige dó.

Es gibt Pedanten, die zugleich Schelme sind, und das sind die allerschlimmsten.

Tá saoithíní ann ar rógairí freisin iad, agus iadsan is measa ar fad.

Wilhelm Meisters Wanderjahre
Betrachtungen im Sinne der Wanderer
Goethe


Verschiedene Sprüche der Alten, die man öfters zu wiederholen pflegt, hatten eine ganz andere Bedeutung, als man ihnen in späteren Zeiten geben möchte.

Bhí brí iomlán éagsúil, ná an bhrí a tugtar níos déanaí leo, leis an iliomad rá de chuid na sinsir, a ndéantar athrá minic orthu.

Aus Makariens Archiv
Wilhelm Meisters Wanderjahre
Goethe

Alle Gesetzen sind von Alten und Männer gemacht. Junge und Weiber wollen die Ausnahme, Alte die Regel.

Seanóirí agus fir a rinne gach dlí. An eisceacht is mian le ógánaigh agus mná. An riail is mian le seanóirí.

Aus Makariens Archiv
Wilhelm Meisters Wanderjahre
Goethe

Einer neuen Wahrheit ist nichts schädlicher als ein alter Irrtum. 

Níl faic níos dochraí d'fhírinne nua ná sean mheancóg. 

Aus Makariens Archiv 
Wilhelm Meisters Wanderjahre 
Goethe

Dieser schnelle Wechsel von Ernst und Scherz, von Anteil und Gleichgültigkeit, von Leid und Freude soll in dem irländischen Charakter liegen. 

Deirtear gur i gcarachtar an Éireannaigh atá an iompú gasta idir súgradh ⁊ dáiríre, comhbhá ⁊ neashuim, pian ⁊ lúcháir, fréamhaithe. 

Aus Makariens Archiv
Wilhelm Meisters Wanderjahre
Goethe
Laurence Sterne faoi chaibidil aige 

Es ist nicht genug, zu wissen, man muß auch anwenden; es ist nicht genug zu wollen, man muß auch tun. 

Ní leor eolas, ní mór é úsáid. Ní leor fonn chuige bheith ort, is gá é dhéanamh. 

Aus Makariens Archiv 
Wilhelm Meisters Wanderjahre 
Goethe